Džamija u tvrđavi Stolac
Džamija u tvrđavi Stolac jest jedna od pet džamija koje su izgrađene u Stocu tokom vladavine Osmanlijskog Carstva ovim područjem.[1] Tačan datum izgradnje nije poznat ali se zna da je izgrađena početkom 18. vijeka kada su Osmanlije obnavljali Vidošku tvrđavu.
| Džamija u tvrđavi Stolac | |
|---|---|
| Osnovne informacije | |
| Lokacija | Stolac |
| Država | Bosna i Hercegovina |
| Arhitektonski opis | |
| Dovršeno | ? (obnovljena 1762) |
| Specifikacije | |
| Dužina | 8 m |
| Širina | 7 m |
| Munare | 1 |
| Visina munare | 10 m |
| Materijali | kamen |
Konstrukcija i obnova
urediDžamija je locirana je u strani na istočnoj periferiji tvrđave Vidoški, iznad gradske ulazne kapije. Džamija je oštećena udarom groma 1762. što se može utvrditi na osnovu bujrultije bosanskog valije Mehmed-paše Muhsinovića upućene blagajskom kadiji, ajanima vilajeta i službenicima u kojoj se traži doprinos istih u obnovi džamije.[1] Pristupilo se obnovi džamije u kojoj će financijsku pomoć pružiti država, a stanovnici susjednih kadiluka poslužiti će kao radna snaga. Određeno je i 15 čerahora sa istim brojem konja koji bi pregonili potrebni građevinski materijal uz naknadu od 20 akči dnevno koju bi im isplaćivao povjerenik za izgradnju.[2]
Građena je od lomljenog kamena vezanog krečom, sa zidovima debljine oko jedan metar. Osnovica joj je pravougaona, dimenzija 8x7 metara i te dimenzije su djelomično zadržane do danas. Munara je bila kamena, oktogonalnog oblika, visine oko deset metara čiji se ostatci vide i danas u južnom zidu porušene džamije. O postojanju kamene munare svjedoči i jedan stari crtež sa početka 19. vijeka na kojem se vidi džamija s munarom. Pod je postavljen na čatrnju koja i danas drži vodu a mihrab je ukrašen sa šest redova stalaktita. Neobično za ovu džamiju je i to da mihrab nije sagrađen na sredini zida već je pomjeren oko jedan metar udesno.
Tvrđavu je grom uništio i augustu 1840. godine, kada je eksplodirala barutana i sravnila je sa zemljom, zajedno sa džamijom. Neposredno nakon rušenja, obnovu tvrđave ali i objekata u njoj izvršio je Ali-paša Rizvanbegović. Dnevne namaze u džamiji vršili su članovi posade ove tvrđave, njihove porodice i svi stanovnici tvrđave. Imami i muzeji ove džamije dobivali su plaću od države za izvršavanje svoje dužnosti, ili su uživali timare na teritoriji stolačkog kadiluka. Uprkos ukidanju kapetanija 1835. godine, Osmanlije zadržavaju manju posadu u ovoj tvrđavi sve do austrougarske okupacije 1878. godine. Nova vlast u godinama nakon okupacije koristila je džamiju kao depo sve do 1888. godine, kada su je srušili prilikom preseljenja u novosagrađenu tvrđavu.[2]