Crkva Srca Isusova u Brčkom
Crkva Presvijetlog Srca Isusova nalazi se u centralnom dijelu Brčkog, Bosna i Hercegovina, i proglašena je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.[1]
| Katolička crkva Presvijetlog Srca Isusova | |
|---|---|
| Osnovne informacije | |
| Lokacija | Brčko |
| Religija | Katoličanstvo |
| Država | Bosna i Hercegovina |
| Organizacijski status | Franjevačka provincija Bosna Srebrena |
| Status | Župna crkva |
| Oznaka baštine | Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine |
| Arhitektonski opis | |
| Arhitekt(i) | Karlo Paržik |
| Arhitektonski tip | Crkva |
| Arhitektonski stil | Istoricizam |
| Osnivač | Ivan Šarić |
| Kamen temeljac | 1933. god |
| Dovršeno | 1934. god |
| Specifikacije | |
| Dužina | 33,60 m |
| Širina | 16,30 m |
| Toranj/-evi | 1 |
| Materijali | Cigla |
Historija uredi
Izgradnja prve katoličke crkve u Brčkom započeta je 1883, a dovršena 1885. godine. Ova crkva je nazvana crkvom sv. Mihovila arhanđela. U prvom svjetskom ratu teško je stradala. Nova crkva izgrađena je pored stare crkve 1933. godine po projektu Karla Paržika. Godine 1934. dograđena je i druga sakristija i dobija naziv crkva Presvetog Srca Isusova. Karlo Paržik je projektovao za katoličku crkvu u Bosni i Hercegovini u periodu od 1921-1937 godine
Tokom rata 1992 - 1995, zajedno sa župnim dvorom, bila je granatirana, nakon čega je opljačkana i oštećena.
Opis uredi
Prostorno je koncipirana kao trobrodna (sa centralnim brodom višim u odnosu na bočne brodove) zasvođena bazilika, sa polukružnom oltarskom apsidom. Crkva u dispozicionom smislu ima: glavni brod sa narteksom, krstionicu postavljenu lijevo od ulaza, dok se desno od ulaza nalazi stepenište za toranj i korsku galeriju iznad narteksa, naos, bočne brodove, prostor svetilišta – oltar, iznutra polukružne osnove, dok je sa vanjske strane pravougaonog oblika i dvije sakristije.
Za izradu fresaka i zidne dekoracije bio je angažovan Albert Gruber. Umjetnik je zidne površine odvojio tako što je na stropu oslikao svetitelje unutar samostalnih polja nalik medaljonima, dvije epizode iz Hristova života te dvije epizode u genre maniri. Zanimljivo je da je Gruber koristio vlastiti lik za prikaz Hrista. Pošto je crkvu dao izgraditi biskup Ivan Šarić, njegov lik s modelom crkve u podignutim rukama prema Hristu prikazan je pored centralno smještenog Isusa Hrista.
Podaci o kiparskim radovima u crkvi veoma su oskudni. Na kipu sv. Antuna Padovanskog zabilježen je potpis autora, što je pomoglo da se sačuvani kipovi atribuišu Josipu Kaplanu, jednom od kipara firme Kaplan. U crkvi sačuvano je osam kipova.
Literatura uredi
- Ibrahim Krzović, Arhitektura secesije u Bosni i Hercegovini, Sarajevo Publishing, Sarajevo, 2004.
Reference uredi
- ^ "Katolička crkva Presvijetlog Srca Isusova u Brčkom". Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika. Pristupljeno 24. 9. 2017.
