Crkva Šklopotnica

Crkva Šklopotnica (crkva sv. Nikole) u Čelebićima nalazi se u općini Foča. Pripada Srpskoj pravoslavnoj crkvi i Mitropoliji dabrobosanskoj. Proglašena je zajedno sa grobljem i 5 starih hrastova za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.^[1]^[2]

Lokacija

Nalazi se u naselju Čelebići, zaseok Rijeka, oko 50 kilometara od Foče. Smješteno je na nadmorskoj visini od oko 1000, između planina Ljubišnja (2238 m) i Pliješa (1717 m) s prevojem na Bakiću (1262 m).^[1]

Historija

Crkva se zvanično datira u prvu polovinu XIX vijeka (1832. godina), što je učinjeno na osnovu natpisa koji se nalazi sa unutrašnje strane crkve na drvenom nadvratniku. Prvi zvonik i crkveno zvono napravljeno je u vrijeme izgradnje hrama, ali je ono odneseno tokom Prvog svjetskog rata, kada je pretopljeno za izradu municije.

Opis

Pripada grupi jednobrodnih crkvi, jednostavne osnove i skromnih dimenzija. Osnovu crkve predstavlja pravougaonik dimenzija 7,55x5,60 metara. Visina zidova sa vanjske strane iznosi svega 1,50 metara iz razloga što je objekat ukopan u zemlju. Zidovi imaju unutrašnju visinu od 2,00 metara.

Sa zapadne strane objekta pred ulazom podignut je otvoreni zvonik na stubovima.

U crkvi su izuzetno vrijedne ikone na ikonostasu, rad srpskih zoografa Georgija Mitrofanovića, Andrije Raičevića i majstora Jovana. Sve te ikone su u crkvu dospjele iz ne mnogo udaljenog manastira Svete Trojice u Pljevljima.

Na lokaciji oko crkve Šklopotnica nalazi se 5 hrastova vrste hrast cer, Quercus cerris, visine do 30m, debljine preko 1m dijametar i starosti od 300 godina. Kod slavenskih naroda rasprostranjeno je vjerovanje da drvo, kao i ostalo rastinje i oblici u prirodi imaju dušu.^[1]

Literatura

St. Dobroslav Pavlović, "Crkve brvnare u Srbiji", doktorska disertacija odbranjena na Arhitektonskom fakultetu u Beogradu, Beograd, 1962.
Vera Brežančić, "Konzervacija značajnih starih stabala u Bosni i Hercegovini", Naše starine X, Sarajevo, Godišnjak zavoda za zaštitu spomenika kulture SR BiH, 1965.
Zdravko Kajmaković, "Četiri ikone iz radionice majstora Kozme", Zbornik za likovne umjetnosti, br. 7, Novi Sad, 1971.
Zdravko Kajmaković, "Kozma Jovan", Zbornik za likovne umetnosti, Matice srpske 13, Novi Sad, 1977.
Svetlana Rakić, Ikone Bosne i Hercegovine (16-19 vijek), Beograd, 1998.
Branislav Jovanović, Dendrologija, Beograd, Univerzitetska štampa, 2000.
Slobodan Nenadović, Ilustrovani rječnik izraza u narodnoj arhitekturi, Prosvjeta, 2002.
Ljiljana Ševo, Pravoslavne crkve i manastiri u Bosni i Hercegovini do 1878. godine, Banja Luka, 2002.
Milenko Todović, Crkva Šklopotnica u Rijeci kod Foče, Beograd, Svijet knjige, 2004.

Reference

^ ^a ^b ^c "Prirodno-graditeljska cjelina - Crkva Šklopotnica (crkva sv. Nikole) u Čelebićima, općina Foča". KONS.gov.ba. Arhivirano s originala, 6. 5. 2021. Pristupljeno 9. 11. 2017.
^ "Crkva Svetog NIkole u Rijeci čelebićkoj". focaravajuce.org. Arhivirano s originala, 18. 9. 2017. Pristupljeno 9. 11. 2017.

Vanjski linkovi

Portal Bosna i Hercegovina

Službeni sajt komisije za očuvanje nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine

[KONS.gov.ba-1] "Prirodno-graditeljska cjelina - Crkva Šklopotnica (crkva sv. Nikole) u Čelebićima, općina Foča". KONS.gov.ba. Arhivirano s originala, 6. 5. 2021. Pristupljeno 9. 11. 2017.

[2] "Crkva Svetog NIkole u Rijeci čelebićkoj". focaravajuce.org. Arhivirano s originala, 18. 9. 2017. Pristupljeno 9. 11. 2017.

[1]

[2]