n-Butil-acetat – poznat i kao butil-etanoat – je i ester sa hemijskom formulom C6H12O2. Na sobnoj temperaturi je bezbojna zapaljiva tečnost. Butil-acetat se prirodno nalazi u mnogim tipovima plodova, gdje zajedno sa ostalim hemijskim spojevima daje karakteristične arome i ima slatkasti miris banana ili jabuka. Koristi se kao sintetske voćne arome u hrani, kao što su bombone, sladoled, sir i peciva.[2] Butil-acetat se često koristi kao visoko-kipuće otapalo umjerene polarnosti.

Butil-acetat

Općenito
Hemijski spojButil-acetat
Druga imenan-Butil-acetat
n-butyl ester acetatne kiseline
Butil
IUPAC ime: Butil-etanoat
Molekularna formulaC6H12O2
CAS registarski broj123-86-4
SMILESCCCCOC(=O)C
InChI1/C6H12O2/c1-3-4-5-8-6(2)7/h3-5H2,1-2H3
Osobine1
Gustoća0,8825 g/cm3 (20 °C)
Tačka topljenja–78
Tačka ključanja126,1 na 760 mmHg
Pritisak pare0,1 kPa (−19 °C)
1,66 kPa (24 °C)
44,5 kPa (100 °C)
Rastvorljivost0,68 g/100 mL (20 °C)
Miješa se sa EtOH
; Rastvorljiv acetonu, CHCl3
Viskoznost: 1,002 cP (0 °C)
0,685 cP (25 °C)
0,5 cP (50 °C)
0,305 cP (100 °C)
Dipolni moment1,87 D (24 °C)
Rizičnost
NFPA 704
3
2
0
 
[1]
1 Gdje god je moguće korištene su SI jedinice. Ako nije drugačije naznačeno, dati podaci vrijede pri standardnim uslovima.

Ostali izomeri ovog spoja su:

Proizvodnja

uredi

Butil-acetat su obično proizvodi putem Fischerove esterifikacije butanola (ili se od njegovih izomer pravi izomer butil-acetata) i sirćetne kiseline, uz katalitsko djelovanje sumporne kiseline pod refluksnim uvjetima, u slijedećoj reakciji:[3]

 

Prirodni izvori

uredi

Jabuke, a oposebno varijetet „crveni delišes“ (Red Delicious), dijelkom imaju okus ovog hemijskog spoja. Alarmni feromoni koje emitira Koschevnikova žlijezda medonosnih pčela sadrže butil-acetat.

Također pogledajte

uredi

Reference

uredi
  1. ^ "MSDS of n-Butyl acetate". fishersci.ca. Fisher Scientific. Pristupljeno 28. 6. 2014.
  2. ^ Bajrović K, Jevrić-Čaušević A., Hadžiselimović R., Eds. (2005). Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB) Sarajevo. ISBN 9958-9344-1-8.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
  3. ^ Acetic acid. (2003). In Ullman's encyclopedia of industrial chemistry (6th ed., Vol. 1, pp. 170-171). Weinheim, Germany: Wiley-VCH.

Vanjski linkovi

uredi