Bijeg iz New Yorka (1981)
Bijeg iz New Yorka (Escape from New York) je američki naučno-fantastični distopijski film, u režiji Johna Carpentera, koji je snimljen 1981. Ubraja se među komercijalno uspješnije filmove 80-tih i preteča je tzv. cajberpunk žanra. Kurt Russellova karijera će u ovom filmu dobiti značajan pomak.
| Bijeg iz Njujorka | |
|---|---|
| Izvorni naslov | Escape from New York |
| Režiser | John Carpenter |
| Producent | Barry Bernardi, Larry Franco, Debra Hill |
| Scenarist(i) | John Carpenter, Nick Castle |
| Uloge |
|
| Muzika | |
| Žanr | naučna fantastika |
| Kinematografija | Dean Cundey  |
| Montaža |
|
| Produkcija |
|
| Distributer |
|
| Premijera | 26. 6. 1981 |
| Trajanje | 99 minuta |
| Zemlja | SAD |
| Jezik | engleski |
| Nasljednik | Escape from L.A. |
Radnja
urediU New Yorku 1997. kriminal je toliko rasprostranjen da zatvori više nisu dovoljni. U tu svrhu cijeli Manhattan (dio New Yorka) pretvoren je 1988. u zatvor s visokim stepenom sigurnosti. Odvojeni od spoljašnjeg svijeta zatvorenici, koji su prepušteni sami sebi, su uveli neku vrstu samoupravljanja. Jednog dana teroristi otimaju avion predsjednika SAD-a i navode ga da padne u Manhattan. Prethodno se predsjednik spasio pomoću kapsule. Kada su specijalci stigli na mjesto pada pronalaze jednog od zatvorenika koji im saopštava da će, ako bila šta preduzmu, predsjednik biti ubijen. Bivšem specijalcu i osuđeniku Snake Plisskenu nudi se sloboda ukoliko spasi predsjednika zajedno s magnetofonskom trakom. Na toj traci se navodno nalaze informacije o nuklearnoj fuziji. Uz to predsjednik se je nalazio na putu za samit s Kinom i Sovjetskim savezom. Da bi Plissken bio prisiljen na kooperaciju ugrađuju mu kapsulu u vratnu arteriju koja će ga ubiti nakon isteka 22 sata. Pomoću jedrilice Plissken se spušta na krov Svjetskog tržišnog centra (en. World Trade Center, WTC). Ubrzo saznaje da se predsjednik nalazi zatočen od strane misterioznog Duke-a koji predstavlja nekog vrstu vođe u zatvoru.[1] Pomoću taksiste i "Brain-a" ,koji živi u bivšoj njujorškoj javnoj biblioteci (en. New York Public Library), pronalazi predsjednika i uspijeva ga osloboditi. Tokom bijega će Plissken upucati Dukea. Nakon što je predsjednik oslobođen uspostavlja se satelitska veza s članovima mirovne konferencije. Nakon što je puštena magentofonska traka pokazuje se da se na njoj ne nalaze planovi o nuklernoj fuziji već muzika koju je slušao taksista. U zadnjoj sceni Plissken uništava pravu traku.
Pozadina
uredi- Dok Plissken leti s jedrilicom iznad Manhattana, posmatra na monitoru kompjutersku verziju rešetkaskog grada. Međutim u to vrijeme nije bilo razvijeno kompjutersko generisanje slike, te je isto napravljeno pomoću modela Manhattana koji je obojen u crno. Zahvaljujući svjetlu izgledalo je autentično.
- Na licu Plisskena često se pokazuje odsjaj logorske vatre, ovaj efekat postignut je snimanjem tinjanja prava vatre. Za ovaj snimak programirana je jačina i promjena svjetla rasvjete.
- Glavni protagonista Snake Plissken poslužiće kao uzor u videoigri Metal Gear Solid gdje se pojavljuje figura s kodnim imenom Iroquois Pliskin. U jeziku Algonkina Iroquois znači crna zmija (Plisskin ima tetoviranu kobru na ramenu).
- Postoji scena gdje je Plisskin uhapšen zbog pljačke, ovu je scenu izbacio Carpenter jer je želio izostaviti pozadinu Plisskonovog hapšenja.[1]
- Scena, gdje je Magie na mostu poginula, snimljena je u garaži kod Carpenterove kuće.
- Samo su dvije scene snimljene u Manhattanu, dok je većina filma snimljena u Sant Louisu jer je Carpenter tražio najprljaviji grad SAD-a kao kulisu.[1]
- U 2004. francuski režiser Pierre Morell snimio je film Ghettogangz, sa sličnom radnjom, koji se događa u Parizu.
Uloge
uredi- Kurt Russell kao Snake Plissken, osuđenik
- Lee Van Cleef kao Bob Hauk
- Ernest Borgnine kao Cabbie
- Donald Pleasence kao predsjednik SAD-a
- Isaac Hayes kao Duke glavni u zatvoru
- Harry Dean Stanton kao Harold „Brain“ Helman
- Adrienne Barbeau kao Maggie Brainova djevojka
- Tom Atkins kao Rehme
- Season Hubley kao djevojka u „Chock Full O’Nuts“
Reference
uredi- ^ a b c Niasseri, Sassan (30. 12. 2018). "17 knallharte Fakten zu John Carpenters „Escape From New York" – „Die Klapperschlange"". Rolling Stones (jezik: njemački). Pristupljeno 6. 3. 2019.
Vanjski linkovi
uredi- Escape from New York na IMDb-ju