Aragón

Aragón ili Aragonija (katalonski: Aragó) jest španska autonomna zajednica, nekadašnja je historijska regija i kraljevina, koja zauzima središnji dio doline rijeke Ebro. Smještena na sjeveru Španije, graniči s autonomnim zajednicama Kastilja-La Manchom, Kastiljom i Leónom, Katalonijom, La Riojom, Navarom i Valensijskom Zajednicom, te s Francuskom.

Aragonija Aragón
Autonomna zajednica
Zastava Grb
Geografski položaj Aragonije u Španiji
Država	Španija
Glavni grad	Zaragoza
Vlada
• Predsjednik	Luisa Ubeda
Površina
• Ukupno	47.719 km2
Mjesto po površini	4.
Stanovništvo (2006)
• Ukupno	1.277.471
• Rang	11.
• Gustoća	26,77 /km2
ISO 3166 kod	ES-AR
Statut usvojen	16. august 1982.
Broj predstavnika u kongresu	13
Broj predstavnika u senatu	12
Veb-sajt	www.aragon.es

Glavni grad je Zaragoza. Oblast današnje autonomne pokrajine odgovara nekadašnjem kraljevstvu Aragon u užem smislu, koje je svoje ime dobilo po rijeci Aragón.

Historija

Područje današnjeg Aragóna je do 415. godine pripadalo rimskoj provinciji Tarraconensis. Međutim, iste godine pada pod vlast Vizigota. 812. godine Aragón postaje slobodan, te se na čelu sa grofom Aznarom osniva grofovija. Nakon smrti posljednjeg grofa početkom 10. vijeka pada pod vlast Sancha III, kralja Navare.

Nakon smrti Sancha III 1035. godine, Aragón je naslijedio njegov sin Ramiro I sa namjerom da stvori svoju kraljevinu. Ramiro I je proširio svoju oblast kojom je vladao i koja se prostirala do Haketanije. Njegovi sljedbenici Sancho Ramirez (1063-1094) i Pedro I (1094-1104) vodili su uspješan rat protiv Maura. Pod vodstvom Alfonsa I (1104-1134), vojska je 1118. godine osvojila Zaragozu i proglasila je glavnim gradom Aragóna.

Politika

Od 2011. godine, Luisa Ubeda je predsjednik Aragóna.

Jezici

U Aragónu se uglavnom govori španski, koji je službeni jezik. U nekim sredinama govori se fabla i chapurriau ili orijentalni aragonski:

• španski, službeni je jezik i govori se na cijeloj teritoriji Aragóna, pomješan sa specifičnim posebnostima. Te posebnosti su ostaci aragonskog, koji se gubi nakon XV vijeka širenjem španskog.
• aragonski (također zvan fabla), govori se u manjim mjestima Huesca, a također su ostali tragovi u govoru u mjestima sjevernije od Zaragoze.
• katalonski se govori u nekim selima na istoku Aragóna.

Administrativna podjela

ARAGÓN
	Provincije		Županije	Gradovi
		Provincija Huesca	Alto Gállego, Bajo Cinca, Cinca Medio, Hoya de Huesca, La Jacetania, La Litera, Los Monegros, La Ribagorza, Sobrarbe, Somontano de Barbastro.	Huesca
		Provincija Teruel	Bajo Martín, Jiloca, Cuencas Mineras, Andorra-Sierra de Arcos, Bajo Aragón, Comunidad de Teruel, Maestrazgo, Sierra de Albarracín, Gúdar-Javalambre, Matarraña.	Teruel
		Provincija Zaragoza	Aranda, Bajo Aragón-Caspe, Campo de Belchite, Campo de Borja, Campo de Cariñena, Campo de Daroca, Cinco Villas, Comunidad de Calatayud, Ribera Alta del Ebro, Ribera Baja del Ebro, Tarazona y el Moncayo, Valdejalón, Zaragoza	Zaragoza

Vanjski linkovi

• Službena stranica Arhivirano 22. 10. 2018. na Wayback Machine