303. viteška brdska brigada
303. viteška brdska brigada je vojna jedinica koja je tokom rata u Bosni i Hercegovini djelovala u sastavu Trećeg korpusu Armije Republike Bosne i Hercegovine.
303. viteška brdska brigada | |
---|---|
Aktivna | formirana 18. maja 1992. |
Država | Republika Bosna i Hercegovina |
Grana | Kopnena vojska Armije Republike Bosne i Hercegovine |
Vrsta | pješadija |
Dio | Trećeg korpusa Armije Republike Bosne i Hercegovine |
Glavno sjedište | Zenica |
Nadimak | Prva zenička |
Moto | "Oslobodi svaki pedalj zemlje ponosne". |
Komandanti | |
Muhamed Begagić | |
Rešad Čalkić |
Historija
urediPrva borbena dejstva jedinica iz kojih će nastati Prva zenička vođena su početkom maja u rejonu Smetova s ciljem neutralisanja srpskih paravojnih formacija, pri čemu je zarobljena i izvjesna količina materijalno-tehničkih sredstava. [1] Naredbom Republičkog štaba TO RBiH 18. maja 1992. godine formirana je Prva zenička brigada, nakon tuzlanske brigade druga manevarska jedinica ranga brigade u državi. Novoformirana brigada se sastojala od dva bataljona sa prištabskim jedinicama. Ubrzo nakon osnivanja u sastav brigade ulazi Željezarski bataljon osnovan 13. maja 1992. godine kojeg su u potpunosti sačinjavali radnici dobrovoljci, treći bataljon i vod HOS-a. Tokom jula 1992. godine brigadi se pridružuju jedinice Patriotske lige, Oklopni bataljon, jedinica Zmaj od Bosne, Sedmi muslimanski bataljon, jedinica PVO, te sve jedinice HOS-a Zenice.[2] Već u tom periodu brigada je imala 2.324 pripadnika i prepoznatljiv karakter sredine iz koje je i nastala. Prvo borbeno dejstvo brigade dešava se početkom juna kada se jugoistočno od Zenica vrši obezbjeđenje desne obale Bosne. Tom prilikom se neutrališu paravojne formacije koje su naoružane od JNA koja je tada još uvijek bila stacionirna u Kasarni Zenica. U tim sukobima poginuo je i prvi pripadnik brigade. U narednom periodu dijelovi brigade učestvuju i visočko-ilijaškom ratištu a potom i na sarajevskom ratištu tokom neuspješne deblokade Sarajeva.
Preformacijom postojećih jedinica Oružanih snaga RBiH Prva zenička se transformiše u brdsku brigadu pri čemu joj se pridodaje još jedan bataljon (koji postaje šesti brdski bataljon) dok se iz brigade izdvaja oklopni bataljon.
Formiranjem trećeg armijskog korpusa, u skladu na unifikacijom naziva vojnih jedinica, brigada mijenja naziv u 303. brdska brigada. Naziv će zadržati do kraja rata s tim će se usljed zapaženih rezultata brigadi u dva navrata dodavati prefiksi Slavna a potom i Viteška te je kraj rata dočekala kao 303. viteška brdska brigada. Kroz brigadu je u ratnom periodu prošlo više od 8.000 boraca.[1]
Počasna odlikovanja
urediTokom rata, 303. brdskoj brigadi zahvaljujući borbenim uspjesima na ratištima širom BiH dodijeljen je prvo naziv Slavna[3] da bi joj u novembru 1994. godine, zbog hrabrosti i odlučnosti boraca, među kojima je bilo i 75 žena dodijeljen najviši počasni naziv Viteška[3] te je kraj rata dočekala kao 303. viteška brdska brigada. Za ratne zasluge, pored počasnih naziva „slavna“ i „viteška“, 303. viteška brdska brigada dobila je i kolektivno ratno priznanje Zlatni ljiljan,[4] koje je u Armiji Republike Bosne i Hercegovine dobila još samo 17. krajiška brigada koja je također do osnivanja Sedmog korpusa Armije Republike Bosne i Hercegovine bila u sastavu Trećeg korpusa. 23 pripadnika ove viteške brigade su dobitnici ratnog priznanja Zlatni ljiljan. U spomen na ovu brigadu u Zenici jedna od ulica nosi naziv Prve zeničke brigade.
Reference
uredi- ^ a b "Ratni put 303. zeničke brigade ARBiH – čuvari kapije srednje Bosne". bosnae.info. Pristupljeno 25. 3. 2024.
- ^ "18.05.1992. – Formirana 303. viteška brdska brigada Zenica". magazinplus.eu. Pristupljeno 25. 3. 2024.
- ^ a b "RTV Zenica" (jezik: engleski). Pristupljeno 5. 3. 2022.
- ^ "Arhivirana kopija". Arhivirano s originala, 16. 9. 2013. Pristupljeno 25. 9. 2013.CS1 održavanje: arhivirana kopija u naslovu (link)