111. viteška brdska brigada
111. viteška brdska brigada je vojna jedinica koja je za vrijeme rata u Bosni i Hercegovini bila u sastavu Prvog korpusa Armije RBiH. Formirana je 28. septembra 1992. godine. Prvi komandant bio je Enver Šehović.
| 111. viteška brdska brigada | |
|---|---|
| Aktivna | formirana 28. septembra 1992. godine |
| Država | Republika Bosna i Hercegovina |
| Grana | Kopnena vojska Armije Republike Bosne i Hercegovine |
| Vrsta | motorizovana |
| Dio | Prvi korpus Armije RBiH |
| Glavno sjedište | Sarajevo |
| Komandanti | |
| Enver Šehović | |
| Ramiz Bejić | |
| Vahid Bogunić | |
| Ibrahim Dervišević | |
Historija
urediFormiranje i sastav brigade
urediNakon odluke Predsjedništva o formiranju korpusa ARBiH, krenulo se sa formiranjem novih i reorganizaciji postojećih brigada koje su trebale ući u sastav Prvog korpusa Armije RBiH. Na osnovu toga, 28. septembra 1992. godine formirana je 1. mehanizovana brigada. Prema naredbi GŠ OSRBiH za komandanta brigade je postavljen Enver Šehović. Iako je novoformirana brigade nastala spajanjem 13. novosarajevske i 1. sandžačke brigade i još nekih samostalnih jedinica kao što su: 1. oklopni bataljon OkŠO Sarajevo, Odred “Husein-kapetan Gradaščević” i Samostalni odred Isaha Mulića, okosnicu brigade je ipak činila 13. novosarajevska brigada osnovana 27. jula 1992. godine. Krajem oktobra 1992. godine brigada je u svom sastavu imala 1.849 boraca i starješina što je predstavljalo 57% od predviđene formacije. Popunjenost naoružanjem je bilo još i gore i iznosilo je 40% u odnosu na predviđenu formaciju, a popuna municijom pola borbenog kompleta po oružju.[1]
1992
urediU operaciji Koverta koja se odvijala u decembru 1992. godine čiji je glavni cilj bio deblokada Sarajeva, borci 1. viteške motorizovne brigade (tada još uvijek 1. mehanizovane brigade) oslobodili su Žuč i Golo brdo te sa ostalim angažovanim jedinicama oslobodili znatnu teritoriju prema okupiranoj Vogošći.
1993
urediSa ciljem efikasnijeg rukovođenje i komandovanja i organizacije odbrane Sarajeva, 1. korpus je pokrenuo process okrupnjavanju jedinica i njihovom preformiranju u motorizovane brigade. Tako je 19. februara 1993. godine. od 1. mehanizovane i 12. brdske brigade (koja je ranije formirana od OpŠO Vogošća) formirana 1. motorizovana brigada. Za komandanta nove brigade postavljen je Enver Šehović. Ovim činom spajanja dviju brigada, 1. motorizovana brigade je prvi put popunila svoju formaciju jer je bila sastavljena od 4.709 boraca i starješina što je činilo 106% od predviđenog broja. Tokom operacije Lukavac 93 koju je VRS povela u junu 1993. godine (iako je u tom periodu važilo primirje sklopljeno između ARBiH, HVO-a i VRS), sa ciljem zadavanja konačnog udarca Armiji RBiH, dio borbenih dejstva se vodio u zoni odgovornostii ove brigade. U borbama za odbranu Golog brda, 27. jula 1993. godine poginuo je komandant Enver Šehović kao i komandant 1. motorizovanog bataljona Zahir Panjeta. Dan poslije, na osnovu naredbe 1. korpusa, za komandanta brigade postavljen je Ramiz Bejić.[2] 14. decembra 1993. godine na dužnost komandanta brigade postavljen je Vahid Bogunić, ali je primopredaja dužnosti izvršena u drugoj polovini januara 1994. godine zbog borbenih dejstava i ofanzive VRS. Od marta 1993. pa do marta 1995. godine brigada je djelovala pod formacijskim imenom 1. motorizovana brigada, dodajući mu samo počasne nazive slavna i viteška, kao kolektivna ratna priznanja.
1994
urediGardijska brigada "Delta" formirana je 30. augusta 1992. 19. augusta 1993. ušla je u sastav 1. korpusa, a u sastav 1. motorizovane brigade ušla je 10. januara 1994.
1995
urediU okviru reorganizacije 1. korpusa, 11. januara 1995. naređeno je preformiranje 1. viteške motorizovane u 111. vitešku brdsku brigadu 12. divizije koja je formirana u sklopu 1. korpusa ARBiH. Obustavljanjem svih vojnih aktivnosti na teritoriji BiH, započela je djelimična demobilizacija Armije RBiH i ukidanje nekih jedinica. Tako je 13. oktobra 1995. godine naređena posljednja reorganizacija jedinica 12. divizije. Na osnovu toga, od 111. viteške motorizovane brigade i 105. brdske brigade formirana je 127. brdska brigada. Ovim spajanjem brigada okončan je ratni put 1. viteške motorizovane brigade, jedne od najpoznatijih i najuspješnijih jedinica u sastavu 1. korpusa Armije RBiH. Iako je za vrijeme svog postojanja često mijenjala nazive, ova brigada je u sjećanju svojih boraca i svih patriota ostala najpoznatija po nazivu 1. viteška motorizovana brigada.
Akcije brigade
uredi- Operacija Ljeto 92 (Oslobađanje Orlića)
- Operacija Jug 92 (Odbrana Azića i Orlića)
- Operacija Koverta (Oslobađanje kote 850 - Žuć i kote 794 - Golo brdo)
Priznanja
urediNa osnovu odluke Predsjedništva RBiH, 14. decembra 1993. brigadi je dodijeljeno kolektivno ratno priznanje počasni naziv slavna tako da je prirodavajući taj prefiks svom nazivu brigade dobila novi naziv: 1. slavna motorizovana brigada.[3] Za borbene uspjehe i ukupne rezultate ostvarene tokom 1994. godine, 1. motorizovana brigada je 8. decembra dobila najviše kolektivno ratno priznanje u Armiji RBiH, počasni naziv viteška.[4] Najveće ratno priznanje Zlatni ljiljan dobilo je 55 pripadnika 1. viteške motorizovane, tri pripadnika "Delte", dva pripadnika 1. sandžačke, jedan pripadnik 12. brdske brigade i dva pripadnika OpŠO Vogošća.[5]
Reference
uredi- ^ ‘’Za Sarajevo, za Bosnu svoju - Od 13. novosarajevske do 111. viteške brdske brigade’’, Mesud Šadinlija i 2010. str. 77
- ^ ‘’Za Sarajevo, za Bosnu svoju - Od 13. novosarajevske do 111. viteške brdske brigade’’, Mesud Šadinlija i 2010. str. 117
- ^ ‘’Za Sarajevo, za Bosnu svoju - Od 13. novosarajevske do 111. viteške brdske brigade’’, Mesud Šadinlija i 2010. str. 137
- ^ ‘’Za Sarajevo, za Bosnu svoju - Od 13. novosarajevske do 111. viteške brdske brigade’’, Mesud Šadinlija i 2010. str. 169 i 170
- ^ ‘’Za Sarajevo, za Bosnu svoju - Od 13. novosarajevske do 111. viteške brdske brigade’’, Mesud Šadinlija i 2010. str. 201 i 202
Literatura
uredi- Smail Čekić i grupa autora (2017). Prvi korpus Armije Republike Bosne i Hercegovine (1. izd.). Sarajevo: Institut za istraživanje zločina protiv čovječnosti i međunarodnog prava Univerziteta u Sarajevu. ISBN 978-9958-028-25-0.
Vanjski linkovi
uredi- Enver Šehović[mrtav link], heroji.ba
- Mesud Šadinlija - ZA SARAJEVO,ZA BOSNU SVOJU, scribd.com