Šablon:Istaknuti članak/februar2022
Bizantijska umjetnost za vrijeme vladavine dinastije Komnen i Angel jest doba bizantijske umjetnosti koje je labavo ograničeno na period 1081–1204, a ponekad se naziva i komnenskom renesansom. Krajem 12. vijeka porodica Angel došla je na bizantijsko prijestolje, što nije stvorilo temeljniji proboj na polju umjetnosti. Godine 1204. godine nakon Četvrtog krstaškog rata dinastija Angel bila je protjerana iz Konstantinopolja. Bizantijsko Carstvo nije de facto postojalo za vrijeme vladavine krstaša u Konstantinopolju sve do 1261. godine, a Nikejsko Carstvo smatralo se njegovim glavnim nasljednikom, zahvaljujući čijoj inicijativi je i došlo do obnove carstva.
Makedonske bizantijske careve pratila je dinastija Komnen, počevši od vladavine Aleksija I Komnena 1081. Bizantija je u to vrijeme pretrpjela težak period raseljavanja stannovništva nakon poraza od Turaka u bici kod Mancikerta 1071. i posljedičnog gubitka Male Azije. Međutim, Komneni su carstvu donijeli stabilnost (1081–1185) i tokom 12. stoljeća njihova energična kampanja na vojnom, političkom i privrednom planu učinila je mnogo za obnavljanje bogatstva carstva. Nakon makedonske renesanse, koja je daleko manje utjecala na zidno slikarstvo i mozaike nego na minijature i skulpture od slonovače, dogodilo se zatišje u umjetničkom stvaralaštvu. Međutim, ubrzo dolazi do ponovnog pokretanja umjetničkih aktivnosti za vrijeme Komnenâ u 12. vijeku, a možda i malo ranije. Među dostignućima iz komnenskog razdoblja više ne nalazimo precizne kopije grčkih djela nego preispitivanje bizantijskog umjetničkog stila.
