Čunasta kost
Čunasta kost (lat. os scaphoideum, os naviculare manus) je jedna od kostiju korijena šake u njemom zglobu sa podlakticom Nalazi se između šake i podlaktice na palačnoj strani ručnog zgloba (bočna ili radijalna strana). Čini radijalnu granicu ini karpusnog tunela. To je najveća kost proksimalnog reda korijena šake, a njena duga os prolazi odozgo prema dolje, bočno i naprijed. Veličina joj je otprilike kao u prosječnog indijskog oraha.[1][2][3][4][5]
| Čunasta kost (Os scaphoideum) (Os naviculare manus) | |
|---|---|
_01_palmar_view.png) Čunasta kost (crvena) lijeve šake | |
 Lijeva sčunasta kost Zglobljavanja (sa pet kostiju): lakatna kost, proksimalno, trapezoidna i trapezasta kost distano glavičasta i polumjesečasta kost, medijalno | |
| Identifikatori | |
| MeSH | D021361 |
| TA98 | A02.4.08.003 |
| TA2 | 1250 |
| FMA | 23709 |
| Anatomska terminologija | |
proksimalni red:
A= čunasta kost, B = polumjesečasta kost, C = trokutasta kost, D = graškasta kost
distalni red:
E= trapezna kost, F = trapezoidna kost, G= glavičasta kost, H= kukasta kost
Struktura
urediČunasta kost se nalazi između proksimalnog i distalnog reda kostiju korijena šake. Nalazi se na strani lakatne kosti u ručnom zglobu, a zglobljava se sa sa radijusom, polumjesečastom, trapezoidnom, trapezastom i glavičastom kosti.[6] :176 Preko 80% kosti je obloženo zglobnom hrskavicom.[7]
Kost
urediDlanska površina čunaste kosti je konkavna i formira kvrge za vezanjemišića musculus flexor retinaculum, odnosno njegovog poprečnog karpusnog ligamenta. Proksimalna površina je trouglasta, glatka i konveksna, a zglobljava se sa radijusom i susjednim karpusnim kostima, tj. polumjesečastom, glavičstom, trapeznom i trapezioidnom.[7] Bočna površina je uska i za nju se vežu radijalni kolateralnog ligamenti. Medijalna površine ima dva aspekta; gornja, spljoštena, polumjesečasta površina se zglobljava se sa polumjesečastom kosti, a donja je konkavna i zglobljava se sa polumjesečastom sa glavom glavičaste kosti.
Leđna površina kosti je uska, sa uzdužnim utorom i omogućava oričvršćivanje ligamenata; površina prema prstima (anatomski donja) je glatka i konveksna i, blagim grebenom, trokutasto i podijeljena u dva dijela.
Prokrvljavanje
urediČunasta kost prima dotok krvi prvenstveno iz bočnih i distalnih grana radijalne arterije, preko dlanske i dorzalne grane. To obezbjeđuje bogao snabdijevanje srednjih i distalni kostiju, ali zanemaruje proksimalni dio, koji se oslanja na obrnuti (retrogradni) protok.[6] :189 Leđna grana prokrvljuje glavninu srednjeg i distalnog dijala, sa dlanskom granom koja snabdijeva csamo distalnu trćinu kosti.[7]
Ostale životinje
urediKod gmizavaca, ptica i vodozemaca, ova kost se često naziva radiale, zbog zglobljavanja sa radijusom.[5]
Funkcija
urediFunkcija kostiju korijena šake je u pružanju koštane nadgradnje za šaku.[8] Čunasta kost je također uključena u kretanju zgloba šake. Zajedno sa polumjesečastom, zglobljava se sa lakatnom kosti i žbicom i formira grupu glavnih kostiju koje su uključeni u kretanje zgloba. Čunasta kost služi kao veza između dva reda karpusnih kostiju. Pri pokretu zgloba, može se saviti sa svoje pozicije u istu ravan kao podlaktice na okomiti.[6]
Klinički značaj
urediPrelomi
uredi
Frakture čunaste kosti su najčešće povrede kostiju korijena šake, jer imaju veza sa dva reda karpusnih kostiju. Čunaste kosti sporo zarastaju zbog ograničene cirkulacije. Preloma mora biti prepoznat i brzo tretiran, kao što je brzi tretman imobilizacijom ili hirurški – fiksacijskim povećavanjem mogućnost zarastanja u anatomskom položaju, čime se izbjegava pogrešno ili nikakvo zarastanje. Kašnjenje može ugroziti ozdravljenje. Odrustvo zarastanja preloma ("nesrastanje") će dovesti do posttraumatskog osteoartritisa korijena šake. Jedan od razloga za to je slab dotok krvi u proksimalni segment. Čak i brzo imobilizirane frakture mogu zahtijevati hirurško liječenje, uključujući i korištenje kompresije bezglavih vijaka, kao što je Herbertov vijak zazajedničko vezaanje
Ostale bolesti
urediPoremćaj zvani scapholunate instability se javlja kada su poremećeni čunastopolumjesečasti ligament (koji veže čunastu i polumjesečastu kost) i ostali okolni ligament. Tada se poveća razmak između čunaste i polumjesečaste kosti.[6] :180 Postoji i rijetka koštana bolest zvana Preiserova.
Dodatne slike
uredi-
Čunasta kost lijeve šake (crvena) -
Čunasta kost zatvorene lijeve šake -
Čunasta kost -
Čunasta kost lijeve šake, dlanska površina -
Čunasta kost (žuta) lijeve šake, poleđina -
Poprečni presjek zgloba šake (palac je lijevo). Čunasta kost (označena kao "Navicular") je crvena. -
Duboka disekcija zgloba šake, stražnja strana -
Čunasta kost formira lakatnu granicu karpusnog tunela
_-_animation01.gif)
_-_animation02.gif)
Također pogledajte
urediReference
uredi- ^ Drake R., Vogl A. W., Mitchell A.W. M. (2014). Gray's anatomy for students, 3rd Edition. Philadelphia, Pa: Elsevier. ISBN 9780702051319.CS1 održavanje: upotreba parametra authors (link)
- ^ Campbell N. A.; et al. (2008). Biology. 8th Ed. Person International Edition, San Francisco. ISBN 978-0-321-53616-7. Eksplicitna upotreba et al. u:
|author=(pomoć) - ^ Korene Z., Hadžiselimović R., Maslić E. (2001). Biologija 8. Sarajevo: Svjetlost. ISBN 9958-10-396-6.CS1 održavanje: upotreba parametra authors (link)
- ^ Sofradžija A., Šoljan D., Hadžiselimović R. (2004). Biologija 1. Svjetlost, Sarajevo. ISBN 9958-10-686-8.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
- ^ a b Međedović S., Maslić E., Hadžiselimović R. (2002). Biologija 2. Svjetlost, Sarajevo. ISBN 9958-10-222-6.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
- ^ a b c d Beasley's Surgery of the Hand. Thieme New York. 2003. ISBN 9781282950023.
- ^ a b c Eathorne, SW (2005). "The wrist: clinical anatomy and physical examination--an update". Primary care. 32 (1): 17–33. doi:10.1016/j.pop.2004.11.009. PMID 15831311.
- ^ Drake, Richard L.; Vogl, Wayne; Tibbitts, Adam W.M. Mitchell; illustrations by Richard; Richardson, Paul (2005). Gray's anatomy for students. Philadelphia: Elsevier/Churchill Livingstone. ISBN 978-0-8089-2306-0.
Vanjski linkovi
uredi