Zuhapski mir
Zuhapski mir (perzijski: عهدنامه زهاب, turski: Ahadnāmah Zuhab), koji se naziva i Sporazum iz Qasr-e Shirina (turski: Kasr-ı Şirin Antlaşması), bio je sporazum između Osmanlijskog i Safavidskog Carstva, potpisan 16. maja 1639. godine.[1] Sporazum je okončao Osmanlijsko-Safavidski rat 1623-1639 i bio je posljednji sukob u gotovo 150 godina povremenih ratova između dvije države oko teritorijalnih sporova. Može se smatrati i potvrdom prethodnog Amasijskog mira iz 1555. godine.[2][3]
 .svg) Zuhapski mir iz 1639. godine sklopljen je između Safavidskog carstva i Osmanlijskog Carstva. | |
| Vrsta | Mirovni sporazum |
|---|---|
| Potpisan | 17. maj 1639. |
| Lokacija | Qasr-e Shirin, Safavidsko Carstvo |
| Strane | |
Sporazum je potvrdio podjelu teritorija u zapadnoj Aziji koje su prethodno držali Safavidi, kao što je trajni podjela Kavkaza između dvije sile, u kojem su Istočna Armenija, istočna Gruzija, Dagestan i Širvan ostali pod kontrolom Safavidskog Carstva, dok su zapadna Gruzija i veći dio zapadne Armenije u potpunosti došli pod osmanlijsku vlast. To je također uključivalo čitavu Mezopotamiju (uključujući Bagdad) koja je nepovratno ustupljena Osmanlijama,[4] kao i istočni Samche-Saatabago pod kontrolom Safavida, čime je Samche u cijelosti postao osmanlijski posjed.[5][6] Zuhapskim mirom, istočna Armenija je ostala više od osam decenija pod vladavinom Safavida, koji ju je razdvojio na dva administrativna regiona: provinciju Erivan i provinciju Karabah.[7]
Ipak, granični sporovi između Perzije i Osmanlijskog Carstva nisu okončani. Između 1555. i 1918. godine, Perzija i Osmanlije potpisali su ne manje od 18 sporazuma koji bi ponovo riješili njihove sporne granice. Tačna demarkacija prema ovom sporazumu će trajno početi tokom 19. vijeka, u suštini postavljajući grube obrise granice između današnjeg Irana i država Turske i Iraka, koja je bila osmanlijsko-perzijska granica do 1918. godine, kada je Osmanlijsko Carstvo izgubio svoje teritorije na Bliskom istoku nakon poraza u Prvom svjetskom ratu. Ipak, prema profesoru Ernestu Tuckeru, sporazum se može smatrati "kulminacijom" procesa normalizacije između njih koji je započeo Amasijskim mirom.[8] Za razliku od bilo kojeg drugog osmanlijsko-safavidskog sporazuma, Zuhab se pokazao kao "otporniji" i postao je "polazišna tačka" za gotovo sve dalje sporazume na diplomatskom nivou između dva susjeda.[9]
Također pogledajte uredi
Reference uredi
- ^ Somel, Selçuk Akşin, Historical Dictionary of the Ottoman Empire, (Scarecrow Press Inc., 2003), 306.
- ^ Redgate, A. E. (2000). The Armenians. Oxford Malden, MA: Blackwell. ISBN 978-0-631-22037-4.
- ^ Meri, Josef W.; Bacharach, Jere L. (2006). Medieval Islamic Civilization: L-Z, index. Taylor & Francis. str. 581. ISBN 978-0415966924. CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)
- ^ Matthee, Rudi (2012). Persia in Crisis: Safavid Decline and the Fall of Isfahan. I.B.Tauris. str. 182. ISBN 978-1845117450.
- ^ Floor, Willem (2001). Safavid Government Institutions. Costa Mesa, California: Mazda Publishers. str. 85. ISBN 978-1568591353.
- ^ Floor, Willem M. (2008). Titles and Emoluments in Safavid Iran: A Third Manual of Safavid Administration. Washington, DC: Mage Publishers. str. 140. ISBN 978-1933823232.
- ^ Hovannisian, R. G. (1997). Armenian People from Ancient to Modern Times. Palgrave. str. 81-82. ISBN 1-4039-6422-X.
- ^ Floor, Willem; Herzig, Edmund (2015). Iran and the World in the Safavid Age. I.B.Tauris. str. 86. ISBN 978-1780769905.
- ^ Floor, Willem; Herzig, Edmund (2015). Iran and the World in the Safavid Age. I.B.Tauris. str. 81. ISBN 978-1780769905.