Sjaj (film)
Sjaj (engleski: Shine) australijski je biografski dramski film snimljen 1996. godine u režiji Scotta Hicksa. Film govori o životu pijaniste Davida Helfgotta, koji je pretrpio nervni slom i njegovim godinama provedenim u mentalnim institucijama. Uloge tumače Geoffrey Rush, Lynn Redgrave, Armin Mueller-Stahl, Noah Taylor, John Gielgud, Googie Withers, Justin Braine, Sonia Todd, Nicholas Bell, Chris Haywood i Alex Rafalowicz. Scenarij je napisao Jan Sardi na osnovu istinite priče o Helfgottu ali je dosljednost scenarija u odnosu na njegov život osporena. Film je imao američku premijeru na Sundance Film Festivalu. Na 69. dodjeli "Oscara" imao je ukupno sedam nominacija ali je samo Geoffrey Rush nagrađen Oscarom za najboljeg glavnog glumca. Za nagradu Zlatni globus imao je ukupno 5 nominacija ali je također samo Rush nagrađen u kategoriji drame za najboljeg glavnog glumca.[3]
| Sjaj | |
|---|---|
 Originalni poster filma | |
| Izvorni naslov | Shine |
| Režiser | Scott Hicks |
| Producent | Jane Scott |
| Scenarist(i) | Jan Sardi |
| Uloge | |
| Muzika | David Hirschfelder |
| Žanr | Drama, biografija |
| Kinematografija | Geoffrey Simpson |
| Montaža | Pip Karmel |
| Produkcija | |
| Distributer | Ronin Films |
| Premijera | 21. januar 1996. |
| Trajanje | 105 minuta |
| Zemlja | Australija |
| Jezik | Engleski, jidiš |
| Budžet | 6 miliona dolara[1] |
| Zarada | 35,9 miliona dolara[2] |
Radnja
urediJedan čovjek (Geoffrey Rush) luta ulicama kroz težak pljusak i zaustavlja se pred jednim restoranom. Zaposleni u restoranu pokušavaju utvrditi da li mu je potrebna pomoć. Uprkos tome što je teško shvatiti njegov manični način govora, Sylvia saznaje da je njegovo ime David Helfgott i da boravi u lokalnom hotelu. Ona ga vraća u hotel i uprkos njegovim pokušajima da joj dokaže svoje muzičko znanje i vlasništvo nad različitim muzičkim kompozicijama, ona ipak odlazi.
Kao dijete, David (Alex Rafalowicz) odrasta u predgrađu Adelaidea, u Južnoj Australiji i pojavljuje se na lokalnom muzičkom takmičenju. Helfgott je naučio da svira klavir od svog oca, Petera (Armin Mueller-Stahl), čovjeka koji je opsjednut pobjedom i koji nema tolerancije prema neuspjehu ili neposlušnosti. Davida je primijetio gospodin Rosen, lokalni pijanist koji, nakon početnog sukoba sa Peterom, preuzima Davida i daje mu časove muzike.
Kao tinejdžer, David (Noah Taylor) osvaja državno muzičko prvenstvo i dobiva poziv da studira u Americi. Iako su napravljeni planovi za prikupljanje novca za slanje Davida i njegove porodice, što je Peter u početku podržao, on na kraju zabranjuje Davidu da ode i zlostavlja ga, misleći da će Davidov odlazak uništiti porodicu. Razočaran, David nastavlja da uči i sprijateljuje se sa lokalnom spisateljicom i jednom od osnivača Komunističke partije Australije, Katharine Susannah Prichard (Googie Withers). Davidov talenat se sve više uočava pa mu se nudi stipendija za Royal College of Music u Londonu. Davidov otac mu ponovo zabranjuje da ode, ali na nagovor Katharine, David ipak odlazi. U Londonu, David učestvuje na koncertnom takmičenju, birajući da odsvira Rahmanjinov izuzetno zahtjevan 3. Concerto, komad koji je pokušao da nauči kao dijete kako bi njegov otac bio ponosan na njega. Dok David vježba, on sve više postaje maničan u svom ponašanju. David osvaja konkurenciju, ali doživljava nervni slom i poslat je u psihijatrijsku bolnicu, gdje prima terapije elektro-šokova.
David se oporavlja i u stanju je da se vrati nazad u Australiju, ali njegov otac ga još uvijek odbija. Davidovo duševno zdravlje se pogoršava i ponovo je primljen u mentalnu instituciju sad kao mladić. Godinama kasnije, jedna dobrovoljka u ustanovi prepoznaje Davida i poznat joj je njegov muzički talenat. Ona ga vodi kući, ali otkriva da ga je teško kontrolirati, da je nenamjerno destruktivan, i da mu je potrebno više njege nego što je ona to u mogućnosti ponuditi. Ona ga ostavlja u hotelu i radnja se vraća na početak u filmu. David ima poteškoća u prilagođavanju na život izvan institucije, i često luta daleko od hotela. David luta do obližnjeg restorana.
Sutradan, David se vraća u restoran, a gosti restorana su zapanjeni njegovom sposobnošću da svira klavir. Jedan od vlasnika sprijateljuje se sa Davidom i počinje da se brine o njemu. Zauzvrat David svira u njegovom restoranu. Preko vlasnika David upoznaje Gillian (Lynn Redgrave). David i Gillian se zaljubljuju i ona se udaje za njega. Uz pomoć i podršku Gillian, David je u stanju da se pomiri sa smrću svog oca i da izvede naširoko hvaljeni povratnički koncert što najavljuje njegov povratak u svijet profesionalne muzike.
Uloge
uredi- Geoffrey Rush - David Helfgott (kao odrasla osoba)
- Armin Mueller-Stahl - Peter
- Alex Rafalowicz - David Helfgott (kao dijete)
- Sonia Todd - Sylvia
- Chris Haywood - Sam
- Nicholas Bell - Ben Rosen
- Noah Taylor - David Helfgott (kao mladić)
Reference
uredi- ^ "Production Survey", Cinema Papers, August 1995 str.60
- ^ "Shine (1996)". Box Office Mojo. Pristupljeno 27. 10. 2011.
- ^ "Nagrade na imdb.com". imdb.com. Pristupljeno 18. 10. 2016.
Vanjski linkovi
uredi
- Rahmanjinova djela za klavir i orkestar Analiza Rahmanjinovih djela za klavir i orkestar uključujući njegov Koncert za klavir br. 3. koji je u filmu
- Sjaj na IMDb-ju
- Sjaj na Rotten Tomatoesu
- Sjaj na Metacriticu
- Sjaj na AllMovieju
- Sjaj na Box Office Mojo