Ribosomska RNK

Ribozomska ribonukleinska kiselina (rRNK) je RNK komponenta ribosoma, pa je od suštinskog značaja za sintezu proteina u svim živim organizmima. Predstavlja dominantan materijal u ribosomu, čineći oko 60%, a 40% su proteini rRNK po težini. Ribosomi sadrže dvije glavne rRNK i 50 ili više proteina. Ribozomske RNK formiraju dvije podjedinice, veliku (LSU) i malu (SSU) podjedinica. LSU rRNK djeluje kao ribozim, katalizirajući formiranje peptidnih veza. Sekvence rRNK se naširoko koristi za izradu rekonstrukcije evolucijskih odnosa između organizama, jer su drevnog porijekla i nalaze se u svim poznatim oblicima života.

Trodimenzijski pogled na ribosom koji pokazuje rRNK u tamno plavoj boji (mala podjedinica) i tamno crvenoj (velika podjedinice). Svjetlije boje predstavljaju ribosomske proteine.

Struktura

Ribozomska RNK formira dvije podjedinice, veliku podjedinicu (LSU) i malu podjedinicu (SSU). mRNK je između malih i velikih podjedinica, a ribosomska katalizira stvaranje peptidne veze između dvije aminokiseline koje su sadržane u rRNK.

Ribosomi također imaju tri mjesta vezivanja zvana A, P i E.

• A mjesto u ribozomskoj rRNK se veže na aminoacil-tRNK (tRNK, vezana za aminokiseline).
• Amino (NH₂) grupe aminoacil-tRNK, koji sadrži nove aminokiseline, estarski povezuje peptidyl-tRNK (sadržanu u okviru P mjesta), koja sadrži posljednje aminokiseline rastućeg lanca u formiranju nove peptidne veze. Ovu reakciju katalizira peptidil transferaza.
• tRNK koja se držala posljednje aminokiselin se preselila na e mjesto, a ono što je bila aminoacil-tRNK ovdje je peptidil-tRNK.

Jedan mRNA može prevesti istovremeno više ribosoma.