Naproksen
Naproksen (po IUPACu (+)-(S)-2-(6-metoksinaftalen-2-il)propionska kiselina) spada u grupu nesteroidnih antiupalnih lijekova. Hemijska formula mu je C14H14O3. Obično se upotrebljava za smanjivanje bola, groznice, upale i ukočenja uzrokovanih osteoartritisom, reumatoidnim artritisom (RA), psorijatičkim artritisom, anskiloznim spondilitisom, gihtom, povredama (lomovima kostiju), tendonitisom, bursitisom i drugim reumatskim bolestima. Naproksen i natrijum naproksen su zaštičeni trgovačkim imenima kao npr. Aleve, Anaprox, Miranax, Naprogesic, Naprosyn, Naprelan, Synflex i mnogim drugim. Naproksen je prvi put proizveden 1976. te korišten pod imenom Naprosyn, dok je natrijum naproksen prvi put korišten 1980. pod imenom Anaprox. Još uvijek se koristi u mnogim zemljama svijeta samo uz liječnički recept. Američka agencija za administraciju lijekova i hrane (FDA) je 1994. godine odobrila prodaju natrijum naproksena bez liječničkog recepta, pod trgovačkim imenom Aleve. U Australiji, prodaju se male doze natrijum naproksena također bez liječničkog recepta.
| Naproksen | ||
|---|---|---|
| Naziv lijeka | Naproksen | |
| Grupa | Nesteroidni antiupalni lijekovi | |
| Trgovačka imena | Aleve, Anaprox, Miranax, Naprogesic, Nalgesin | |
| ||
| ATC kodovi | M01AE02 M02AA12 G02CC02 | |
| CAS registarski broj | 22204-53-1 | |
| ||
| Stručne informacije | ||
| ||
 Ime po IUPAC (+)-(S)-2-(6-metoksinaftalen-2-il)propionska kiselina | ||
| Sumarna formula | C14H14O3 | |
| Tačka topljenja | 153 °C | |
| Molarna masa | 230,259 g/mol | |
| ||
| Biološka raspoloživost | 95% (oralno) | |
| Metabolizam | Hepatični | |
| Poluvrijeme eliminacije | 12-15h | |
| Izlučivanje | Renalno | |
Struktura i detalji uredi
Naproksen je član porodice derivata 2-arilpropionske kiseline (profena) odnosno nesteroidnih antiupalnih lijekova (engl. NSAID - Non-steroidal anti-inflammatory drugs). To je bezbojni bijeli kristalni prah bez mirisa. Rastvorljiv je u mastima, dok je u vodi gotovo ne rastvorljiv.
Efekti i upozorenja uredi
Kao i drugi lijekovi iz ove grupe (poput ibuprofena i ketoprofena), naproksen može izazvati poremećaju u gastrointestinalnom traktu. U terapiji s naproksenom, čest dodatak je i esomeprazol, zbog ovih popratnih efekata. Kao i drugi nesteroidnih antiupalni lijekovi, naproksen inhibira ekskreciju natrijuma i litijuma iz organizma. Naročita pažnja se mora voditi kod pacijenata koji uzimaju dodatne lijekove na bazi litijuma. Naproksen nije poželjno uzimati ni sa drugim NSAID lijekovima na bazi salicilata niti zajedno sa antikoagulantima (zbog rizika od krvarenja). Jedna studija iz avgusta 2006. je pokazala da je korištenje naproksena u prvom trimestru trudnoće povećalo rizik od kongenitalnih poremećaja kod novorođenčeta, naročito anomalija srca.[1][2]
Vanjski linkovi uredi
Reference uredi
- ^ http://www3.interscience.wiley.com/cgi-bin/jhome/102527215?CRETRY=1&SRETRY=0[mrtav link] Birth Defects Research Part
- ^ "www.newstarget.com". Arhivirano s originala, 17. 1. 2008. Pristupljeno 21. 1. 2008.