Razlika između verzija stranice "Astronomska opservatorija u Beogradu"
| [pregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m →Opservatorija 1887-1924: pravopis |
|||
Red 6:
Međutim, kako su uslovi za rad u toj kući bili više nego skromni profesor Nedeljković je ponovo počeo da se zalaže za izgradnju namjenskog objekta u kojoj bi naučni radovi u astronomiji i meteorologiji bili mogući. U međuvrijemenu, novi ministar prosvjete, Dr Vladan Đorđević, 27. septembra 1888. godine, donio je Uredbu o osnivanju jedinstvene mreže meteoroloških stanica u Kraljevini Srbiji, i to je zvaničan početak rada državne meteorološke službe, odnosno danas se obilježava kao Dan [[Republički hidrometeorološki zavod Srbije|RHMZ]]. Uputio je molbe Ministarstvu prosvjete sa namjerom da se preko Općine Beograd nađe odgovarajuće zemljište za potrebe Velike škole a za razvoj astronomije i meteorologije. Posle brojnih sjednica i prepiski sa Ministarstvom prosvjete, odbornici pod predsjedništvom Živka Karabiberovića su izglasali odluku da se ustupi odgovarajuće zemljište. Postupajući po zahtjevu ministra prosvjete, Vladana Đorđevića, Beogradska općina odobrila je 18. marta 1889. godine Velikoj školi zemljište veličine 1, 83 hektara za izgradnju astronomske opservatorije na Malom Vračaru. Nakon ove odluke započeti su građevinski radovi koji su uspješno završeni 1. maja 1891. godine. Opservatorija je imala 270 m² površine i predstavljala je paviljon sa spratom manje površine od prizemlja. Projekat je uradio arhitekta [[Dimitrije T. Leko]], a po skici njenog osnivača, profesora Milana Nedeljkovića.
U opsevatoriji su se nalazile prostorije za rad i instrumenti. Opservatorija je ubrzo postala Glavna meteorološka stanica odakle se rukovodilo meteorološkom mrežom na prostoru Srbije. Milan Nedeljković 1901. godine napisao uputstva za posmatranje nepogodskih pojava i posmatranje [[Grad (padavina)|grada]]. Organizovao osmatračku mrežu, lično obučivši osmatrače a na osnovu prikupljenih podataka postao je stručnjak za tu pojavu. Smatrao da je na osnovu raspoloživih saznanja za bilo kakvu odbranu od grada još uvijek preuranjeno. Međutim, po Nedeljkovićevom planu i savjetima 1902. godine, u ataru općine [[Smederevo]], se počelo sa pucanjem na oblake „gradonoše” radi zaštite [[vinograd]]a i usjeva. Nedeljković je 1902. godine počeo da, na [[Francuski jezik|francuskom jeziku]], objavljuju bilten sa meteorološkim podacima, koje je razmijenjivao sa drugim ustanovama u svijetu.
Astronomska djelatnost se svodila na nastavnički rad tokom kojeg su vršena osnovna posmatranja kao deo pokaznih i praktičnih vežbi za visokoškolce. Za potrebe osmatranja izgrađeno je "astronomsko brdašce" na kojem se nalazio Barduov teleskop refraktor prečnika cijevi 12,5 i dužine 152,5 cm (sa okularem 170 cm) azimutalne montaže, koji je služio studentima, građanima i istaknutim ličnostima kao "narodna opservatorija". U krugu su izgrađen dva astronomska paviljona za potrebe tačnog vrijemena i astrogeodetski rad. U jednom paviljonu sa kliznim krovom bio je smješten pasažni univerzalni instrument sa dva velika kruga, koja su očitavana mikroskopski, otvora 50 mm, a u drugom paviljonu sa preklapajućim krovom meridijanski instrument otvora 45 mm. Oba instrumenta su proizvedena u švicarskoj firmi Société génévoise. Ispred altazimutovog paviljona na geodetskom stubu nalazio se se Bamberg-ov prijenosni univerzalni instrument. Osim toga na opservatoriji je postojao jedan [[Sat (instrument)|sat]] sa klatnom i hronometar. U opservatoriji je za brojne beograđene i strance bilo organizovano javno posmatranje [[Halleyjeva kometa|Halleyjeve komete]] 1910. godine a Nedeljković je povodom ove pojave te iste godine objavio naučno-popularnu knjigu "Svijet i Halejeva kometa".
| |||