Wikipedia

Razlika između verzija stranice "Metanol"

Pregled historije
[pregledana izmjena][pregledana izmjena]
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
mNo edit summary
Red 1:
{{Nedostaju_izvori}}
{{Hemijski spoj
| Strukturna formula = [[Datoteka:Methanol-2D.png|100px]]
Line 17 ⟶ 18:
'''Metanol''' (poznat i kao metil-alkohol) je najprostiji [[alkohol]]. Vrlo je otrovan. U savremenoj industrijskoj proizvodnji zauzima najvažnije mjesto, u odnosu na druge alkohole. Njegova formula je '''CH<sub>3</sub>OH'''.
 
== Osobine: ==
 
Metanol je bezbojna tečnost, lakša od vode, ključa na 65 stepeni Celzijusa.
 
Kada je sasvim čist ima miris sličan etanolu, dok sirov metanol, dobiven suhom destilacijom drveta ima neprijatan miris. ▼
 
S vodom, etrom i etanolom se mješa u svakom odnosu.
 
Gori bljedo plavim plamenom.
 
▲Metanol je bezbojna tečnost, lakša od vode, ključa na 65 stepeni Celzijusa. Kada je sasvim čist ima miris sličan etanolu, dok sirov metanol, dobiven suhom destilacijom drveta ima neprijatan miris. S vodom, etrom i etanolom se miješa u svakom odnosu. Gori blijedo plavim plamenom.
 
== Dobivanje ==
Line 37 ⟶ 31:
== Upotreba ==
 
Metanol se koristi kao pogonsko gorivo kod automobilskih motora gdje je potrebna velika snaga te visoka izdržljivost protiv detonacije (=neželjeno samozapaljenje goriva kada se klip nalazi u "pogrešnom" položaju). Metanol sadrži 50% oksigena što pospješuje sagorjevanje u motorima sa unutrašnjim sagorjevanjem, ima veći stepen iskorištenja od benzina, ima izrazito visok oktanski broj od RON130 te ima izvrsna rashladna svojstva. Izduvni gasovi su čistiji od benzina i sadrže manje [[ugljen dioksid|CO<sub>2</sub>]]. Mana metanola kao pogonskog goriva je da sadrži duplo manje energije od benzina po jedinici zapremine te je potrebno ubrizgati duplo više metanola da bi sagorjevanjesagorijevanje bilo potpuno. Osim toga djeluje korozivno i toksičan jeotrovno pa se [[etanol]] radije koristi kao ekološka zamjena metanolu. Radne temperature su im slične, metanol preko +13 <sup>o</sup>C dok [[etanol]] ima preko +11 <sup>o</sup>C te se oba koriste samo kao "ljetno" gorivo u visokim koncentracijama. Zimi se metanol koristi uz primjese acetona (nekoliko procenata) koji mu povećava opseg radne temperature.
 
Veliku primjenu ima u industriji, zanatstvu i u laboratorijama.
Line 45 ⟶ 39:
Upotrebljava se i za denaturisanje etanola.
 
Metanol je vrlo jeftin i zato se upotrebljava, iako je ta upotreba zabranjena, za falcifikovanjefalsificiranje alkoholnih pića.
Nefalsifikovana alkoholna pića također sadrže male količine metanola, a u izvjesnim slučajevima te količine mogu biti tolike da dolađedođe do tipičnih trovanja
 
Ove razne primjene dovode do trovanja, kako profesionalnih tako i usljeduslijed njegove upotrebe u alkoholnim pićima.
 
 
Line 70 ⟶ 64:
== Toksičnost ==
 
Vrlo je toksičanotrovan.
6-10 g unjetihunijetih na usta mogu izazvati teška trovanja, moguće je potpuno osljepljenje posljeposlije upotrebe 8-15g, a zabilježeni su i smrtni slučajevi od svega 15-20g.
Procenat smrtnosti kod osoba otrovanih upotrebom metanola je vrlo visok.
Line 95 ⟶ 89:
|-
|}
Odavde vidimo da toksičnost raste sa dužinom lanca te da su alkoholi sa normalnim lancem toksičnijiotrovniji od njihovih izomera sa bočnim lancem.
Sa daljim povećanjem lanca rastvorljivost viših alkohola u tečnostima organizma jako opada, pa prema tome i njihova reasorpcija, a s tim i njihova toksičnost, dakle pravilo važi samo u ograničenom obimu.
Po tom pravilu metanol mi trebao biti manje toksičanotrovan od etanola, ali to je tačno samo kad se ista količina metanola i etanola unose intravenski. Metanol unjetunijet ''per os'', disanjem ili preko kože (profesionalna trovanja) toksičnijiotrovniji je od etanola jer dok se etanol vrlo brzo eliminišeeliminira iz organizma (najduže za 24h) metanol se vrlo sporo eliminišeeliminira (5-10 sporije) te djeluje kumulativno.
Pored toga proizvodi razlaganja etanola su voda i CO2 dok su kod matenolametanola to formaldehid i mravlja kiselina koji djeluju toksičnootrovno.
 
Koncentracija metanola od 10mg na litar vazduha već predstavlja ozbiljuozbiljnu opasnost po zdravlje.
 
 
== Simptomi trovanja i lječenjeliječenje: ==
Metanol djeluje naročito na optički nerv.
Ovo dejstvodjelovanje dovodi do potpunog sljepila usljed oksidacije metanola u mravlju kiselinu koja razara nervne ćelije.
 
Simptomi akutnog trovanja su: glavobolja, abdominalni bolovi, gušenje, slabljenje pulsa, pad tjelesne temperature, proširene zjenice.▼
 
Smrt nastupa usljed paralize centra za disanje.
 
Pošto dolazi do acidoze za lječenje se pored ispiranja želudca mogu davati natrijumbikarbonat i glukoza intravenski.
 
 
 
 
▲Simptomi akutnog trovanja su: glavobolja, abdominalni bolovi, gušenje, slabljenje pulsa, pad tjelesne temperature, proširene zjenice. Smrt nastupa usljed paralize centra za disanje. Pošto dolazi do acidoze za liječenje se pored ispiranja želuca mogu davati natrijumbikarbonat i glukoza intravenski.
 
[[Kategorija:Alkoholi]]
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/wiki/Metanol"