Razlika između verzija stranice "Elektroprivreda Republike Srpske"

| osnivanje = 2. juna6. 1992.

|}}

'''Mješoviti Holding Elektroprivreda Republike Srpske matično preduzeće a.d. Trebinje''' je [[Bosna i Hercegovina|bosanskohercegovačko]] je preduzeće, koje se bavi proizvodnjom i prodajom električne energije.<ref>{{Citecite web|url=http://www.cin.ba/energopotencijal/energopotencijal.pdf|title=Energetski potencijal u BiH|last=|first=|date=|website=|publisher=CIN|accessdate=2016-03-19. 3. 2016}}</ref>

Elektroprivreda Republike Srpske (ERS) najveća je kompanija u bosanskohercegovačkom entitetu [[Republika Srpska|Republici Srpskoj]] najveća kompanija, koja se bavi elektroprivrednim djelatnostima, dok je nakon [[Elektroprivreda BiH|Elektroprivrede Bosne i Hercegovine]] najveća kompanija u Bosni i Hercegovina, koja se bavi elektroprivrednim djelatnostima.

Godine 1894. godine je u bosanskohercegovačkom gradu [[Zenica|Zenici]] je osnovano prvo preduzeće za proizvodnju i dostavu električne energije u Bosni i Hercegovini.<ref>{{Citecite web|url=http://www.elektroprivreda.ba/novost/11939/67-godina-elektroprivrede-bih|title=Elektroprivreda BiH|last=d.o.o.|first=Promotim|website=www.elektroprivreda.ba|accessdate=2016-03-19. 3. 2016}}</ref>

3. augusta 1945. godine je Narodna Vladavlada Bosne i Hercegovine daladonijela je odluku 3. augusta 1945. o osnivanju preduzeća za električnu energiju na području tadašnje [[Socijalistička republika Bosna i Hercegovina|Socijalističke Republikerepublike Bosne i Hercegovine]] pod nazivom "ElektroBiH", koja je stupila na snagu 7. septembra 1945. godine, datum koji se smatra danom osnivanja Elektroprivrede BiHBosne i Hercegovine.

Godine 1973. godine potpisan je sporazum o udruživanju osnovnih organizacija udruženog rada djelatnosti proizvodnje i prenosa električne energije, čime je osnovano "Preduzeće proizvodnje i prenosa električne energije Elektroprivreda BiH".<ref>{{Citecite web|url=http://historija.ba/d/606-osnovana-elektroprivreda-bih|title=Osnovana Elektroprivreda BiH|last=|first=|date=|website=|publisher=historija.ba|accessdate=2016-03-19. 3. 2016}}</ref>

Dvije godine nakon toga, odnosno 1975., godinepotpisan je potpisan drugi Samoupravnisamoupravni sporazum o osnivanju "Samoupravne interesne zajednice Elektroprivreda BiH".

1977.Godine godine1977, četiri godine nakon prvog, a dvije godine nakon drugog sporazuma, završena je transformacija u "Složenu organizaciju udruženog rada za proizvodnju i distribuciju električne energije Elektroprivreda Bosne i Hercegovine Sarajevo".

Nekoliko mjeseci nakon početka agresijerata nau BosnuBosni i HercegovinuHercegovini, 2. juna 1992. godine, [[Narodna skupština Republike Srpske]] daladonijela je odluku o osnivanju Elektroprivrede Republike Srpske kao javno preduzeće.<ref name="auto">{{Citecite web|url=http://ers.ba/index.php|title=Elektroprivreda Republike Srpske|website=ers.ba|accessdate=2016-03-19. 3. 2016}}</ref>

13 godina kasnije, 30. decembra 2005. godine, Vlada Republike Srpske pretvorila je pretvorila tadašnje "Javno preduzeće Elektroprivreda Republike Srpske" u "Mješoviti Holding Elektroprivreda Republike Srpske" sa sjedištem u bosanskohercegovačkom gradu [[Trebinje|Trebinju]], čime je pretvorena u akcionarsko društvo.

U martu 2015. godine potpisan je ugovor o podsticanju proizvodnje električne energije iz obnovljivih izvora i o obaveznom otkupu iz privatnih hidroelektrana po zagarantovanojzagarantiranoj otkupnoj cijeni između Elektroprivrede Republike Srpske i Bobar-Taubinger elektronik iz [[Foča|Foče]]. Pravo na podsticaj se po tom ugovoru može zatražiti od 1. aprila 2012. godine do 10. decembra 2025. godine.

[[Datoteka:Elektroprivreda RS headquarter.jpg|mini|287x287piksel|Sjedište Elektroprivrede RSRepublike Srpske u [[Trebinje|Trebinju]]]]

Dana 7. decembra 2011. godine Elektroprivreda Republike Srpske potpisala je saugovor s njemačkom kompanijom Siemens ugovor o zamjeni transformatora, generatora i postrojenja ERS-a, za šta čeće se izdvojiti 4.232.842 Konvertibilnihkonvertibilnih maraka (KM).

Elektroprivreda Republike Srpske trenutno planira izgraditi 10deset hidroelektrana na slivu rijeke [[Drina|Drine]], [[Vrbas|Vrbasa]]a i Trebišnjice. Na teretorijiteritoriji Republike Srpske trenutno je planirana izgradnja jednjejedne termoelektrane u Ugljeviku, ali je ta termoelektrana u vlasništvu privatne kompanije "[[Comsar Energy RS]]".

Za izgradnju hidroelektrana, planirano je da se dio voda iz [[Gatačko polje|Gatačkog polja]], koje se nalazi u blizini [[Gacko|Gacka]], prebaci u akumulaciju Zalomka na rijeci [[Zalomka|Zalomci]], koja se nalazi na 970 metara nadmorske visine. Taj projekatprojekt, prema riječima ERS-a, predstavlja ključnu tačku u hidrosistemu izravnjana voda.<ref name="auto"/>

[[Datoteka:Hidroelektrana Trebinje I.jpg|mini|300x300piksel|[[HE Trebinje II]] Elektroprivrede RSERS-a]]

Te prebačene vode iz Gatačkog polja i vlastite vode rijeke Zalomke koristile bi se za [[HE Nevesinje|hidroelektranu (HE) Nevesinje]], koja se nalazi na istočnom djeludijelu Nevesinskog polja. Ponovo bi se ove vode koristile uz vlastite vode Nevesinjskog polja koristile preko akumulacije Nevesinje, koja se nalazi na 836m836&nbsp;m nadmorske visine i koja se nalazi na sjevernom obodu Dabarskog polja.

Tunel Fatnica-akumulacija Bileća, koji ima dužinu od 15,6 km, će u prvoj fazi izgradnje služitislužit će kao spojni tunel za prevođenje voda, dok će u finalnoj fazi biti dovodni tunel za HE Bileća.

Ovaj projekatprojekt već je već započet 1980. godine, međutim,ali dojoš danasuvijek nije završen.

Elektroprivreda Republike Srpske planira izgradnju hidroelektrane Brova, koja se nalazi na Ljubomirskom polju sjeverno od bosanksohercegovačkog grada TrebinjeTrebinja, te je dio razvojnog sistema "Gornji horizont rijeke Trebišnjice". Planirana je godišnja proizvodnja od 400.000 kWh.

Elektroprivreda Republike Srpske planira izgradnju ukupno četiri hidroelektrana na slivu rijeke Drine ukupne instalisaneinstalirane snage od 592,5 MW, a ukupne planirane godišnje proizvodnje u iznosu od 1666 GWh.<ref name="auto"/>

[[Datoteka:Електрокрајина.jpg|mini|268x268piksel|Sjedište Elektrokrajine u Banjoj Luci]]
Elektroprivreda Republike Srpske planira izgradnju hidroelektrane Buk Bijela, koja čeće se nalaziti 9 kilometara od grada Foče. Ova hidroelektrana bi imala za 140 MW veću proizvodnju nego dosadašnja [[Hidroelektrana Višegrad|HE Višegrad]], čime bila najveća na rijeci Drini sas instalisanominstaliranom snagom od 450 MW, a godišnjom proizvodnjom od 1150 GWh električne energije.

HE Buk Bijela čeće biti betonska-lučno-gravitaciona, sas građevinskom visinom od 125 metara sas pet prevlnjih<!-- ? --> polja u srednjem djeludijelu Brane, te uzsauz pribransko postrojenje neposredno uz branu i brzotokom koji ide od preliva preko mašinske zgrade.

Do sada je i između [[Crna Gora|Vlade Crne Gore]] (sas 26,15%) i Vlade Republike Srpske (sas 73,85%) postignut o finansiranju i korišćenjukorištenju hidroelektrane Buk Bijela.

Elektroprivreda Republike Srpske planira izgradnju HE Foča sas instaliranom snagom od 55,5 MW i planirane godišnje proizvodnje od 195 GWh, koja će se nalaziti 500 metara uzvodno od grada FočaFoče.

Elektroprivreda Republike Srpske gradi i Hidroelektranu Mrsovo na rijeci [[Lim (rijeka)|Limu]] sas instalisanominstaliranom snagom od 43,8 MW i planiranom godišnjom proizvodnjom od 165 GWh električne energije.

Elektroprivreda Republike Srpske planira da i također izgradiizgraditi hidroelektranu Paunci na rijeci Drini sas instalisanominstaliranom proizvodnjom od 43,2 MW i planiranom godišnjom proizvodnjom od 156 GWh

Elektroprivreda Republike Srpske planira izgraditi ukupno 75 malih hidroelektrana na slivnom području rijeke Drine<ref name="auto"/>:

Na slivu rijeke Vrbas Elektroprivreda Republike je planira izgraditi ukupno tri hidroelektrane, sas ukupnom instalisanominstaliranom snagom od 102,1 MW, dok bi ukupna planirana godišnja proizvodnja iznosila 396,88 MW.<ref>{{Cite web|url=http://b92.net/biz/vesti/region.php|title=B92 - Internet, Radio i TV stanica - najnovije vesti iz Srbije|website=B92.net|accessdate=2016-03-19}}</ref><ref name="auto"/>

No, uU oktobru 2015. godine advokatska kancelarija "Baroš" saopštilasaopćila je, da je raskinut je ugovor o koncesiji za izgradnju hidroelektrana na Vrbasu između Vlade Republike Srpske i Elektroprivrede Republike Srpske.

Taj ugovor je bio potpisan 25. novembra 2004. godine bio potpisan, te je ukupna vrijednost tog ugovora procjenenaprocijenena na 164,7 miliona eura. Period trajanja je bio planiran na 25 godine, ne računajući vrijeme za izgradnju, koja je trebala trajati 4,5 godine.

Prije toga predstavnici banjalučkih nevladinih organizacija, udruženja građana, ekoloških organizacija, sportskih društava, ali i mještani mjesnih zajednica Krupa na Vrbasu, Rekavica i Karanovac su bili prozivsu protiv izgradnje hidroelektrana, koji su se udružili u "Koaliciju za Vrbas".

[[Datoteka:Termolektrana Ugljevik.JPG|thumb|334x334pxmini|RiTE Ugljevik Elektroprivrede Republike Srpske, najveći zagađivaćzagađivač pod termoelektranama u Evropi]]

Od 5.693,60 GWh električne energije, koliko je Elektroprivreda Republike Srpske ukupno proizvela u 2014. godini, 2559,94 GWh ili 44,96% je proizvedeno u hidroelektranama, odnosno u proizvodnji koji ne šteti okolini, dok je u termoelektranama proizvedeno 3.133,66 GWh ili 55,04%.

RiTE Ugljevik je prva na listi zagađivača termoelektrana na zapadnom Balkanu.<ref>{{Cite web|url=http://nezavisne.com/nauka-tehnologija/okolina/termoelektrane-sa-zapadnog-balkana-najveci-zagadjivaci/359895|title=Termoelektrane sa zapadnog Balkana najveći zagađivači|last=N.N.|website=Nezavisne novine|accessdate=2016-03-19. 3. 2016}}</ref>

Rudnik i termoelektrana Ugljevik proizvodi godišnje i do 160.000 tona [[Sumpor-dioksid|sumpordioksida]] SO²², što 125 puta više nego što dozvoljavaju evropski propisi, dok udio sumpora u uglju, koji RiTE Ugljevik koristi, iznosi oko pet posto.

Time što je Bosna i Hercegovina 2006. godine potpisala ugovor sas [[Evropska unija|Evropskom unjijomunijom]] o osnivanju [[Energetska zajednica|Energetske zajednice]] (EZ), RiTE Ugljevik treba do 2017. godine da smanjismanjiti količinu SO²² sa 25.000 na 200 miligrama SO²² po metru kubnom (mg/m³mSO³).

Tri godine nakon potpisivanja ugovora, je 2009. godine RiTE Ugljevik uzela Kreditje kredit u iznosu od 181 miliona konvertibilnih maraka (KM), kako bi se ugradilo postrojenje za odsumporavanje dimnih gasova (ODG). Ugradnja ODG-a bila je bila planirana do 2013. godine, ali do danas nije izvršena.

Prema navodima Elektroprivrede Republike Srpske, polovina sumpordioksida SO²² pepela, koja pada iz dimnjaka RiTE Ugljevik , zagađuje Bosnu i Hercegovinu, dok vjetar drugu polovinu tog SO²² raznese u [[Srbija|Srbiju]], Crnu Goru, [[Hrvatska|Hrvatsku]] i [[Sredozemna regija (Turska)|Sredozemne zemlje]], pa čak i u [[Francuska|Francusku]].

[[Datoteka:Gacko Power Plant.jpg|thumb|331x331pxmini|RiTE Gacko Elektroprivrede Republike Srpske]]

Rudnik i termoelektrana Gacko se ne nalazi se na listi deset najvećih zagađivača na zapadnom Balkanu, time što udio sumpora u uglju, prema navodima Elektroprivrede Republike Srpske, iznosi 1,33%, dok izlazna koncentracija u dimnom gasu iznosi 845 mg/m³³.

Prihodi Elektroprivrede Republike Srpske su 2007. godine iznosili su 293.105.455 [[Konvertibilna marka|Konvertibilnih maraka]] (KM), dok su rashodi te godine i znosiliiznosili 287.853.429 KM. Finalni dobitak 2007. godine iznosio je 7.680.396 KM.

Iduće godine, prihodi Elektroprivrede RSERS-a povećani su povećani za 30,3% na 420.550.420 KM, dok su rashodi te godine također povećani za 30,4% na 413.575.319 KM. Finalni dobitak 2008. godine iznosio je 6.455.075 KM, čime je smanjen za 18,98% u odnosu na 2007. godinu.

Dvije godine nakon toga, Elektroprivreda Republike Srpske zaobilježilauspjela je uspjela povećati dobitak na 10.204.006 KM, čime su povećani za 35,88% u odnosu na 2009. godinu, a u odnosu na 2008. godinu za 36,74%, dok su prihodi te godine u odnosu na 2009. godinu povećani za 6,39% na 432.875.238 KM, a rashodi također povećani za 7,55% u odnosu na 2009. godinu.

Od 2011. do 2012. godine dobitak Elektroprivrede Republike Srpske jekretao se kretao između 6,414 miliona KM (2011) i 7,181 KM (2012).

Elektroprivreda Republike Srpske je 2013. godineostvarila ostvarilaje rekordnu dobit u iznosu od 53,135 miliona KM, čime je povećana u odnosu na 2012. godinu za 739,94%. Prihod ERS-a te godine iznosio je 706,743 miliona KM, te su povećani u odnosu na 2012. godinu za 13,59%, dok su rashodi iznosili 650,590 miliona KM, čime su povećani za 6,53% u odnosu na 2012. godinu.

Godine 2014. godine dobit ERS-a jesmanjen smanjenaje za 585% na 9,082 miliona KM, dok je prihod te godine iznosio 668,394 miliona KM, čime je smanjen za 5,74% u odnosu na 2013. godinu. Rashodi te godine su inosili 654,352 miliona KM, te su povećani za 0,57% u odnosu na 2013. godinu.

U ostalim godinama Ratarata u Bosni i Hercegovini, ERS je proizvodio 2462,9 GWh (1994) i 2354,8 GWh (1995).

U prvoj godini nakon krajarata agresijeu na BosnuBosni i HercegovinuHercegovini, Elektroprivreda RSERS je ukupno proizvela 3956,8 GWh električne energije, što je za 68,03% više u odnosu na 1995. godinu. Udio termoelektrana u ukupnoj proizvodnji bio je tada 1098 GWh ili 27,74%, dok je u hidroelektranama proizvedeno 2894,8 GWh ili 73,16%.

Pet godina kasnije, 2001. godine proizvedeno je 4676,04 GWh, što je 15,38% više nego 1996. godine. Udio termoelektrana u ukupnoj proizvodnji iznosio je te godine 2050,57 GWh ili 43,85%, čime je taj udio povećan za 16,11% u odnosu na 1996. godinu. Udio hidroelektrana u ukupnoj proizvodnji 2001. godine iznosio je 2625,47 GWh ili 56,15%.

Godine 2007. godine Elektroprivreda Republike Srpske ukupno je proizvela 4463,94 GWh električne energije, što je za 4,53% manje nego 2001. godine. Udio termoelektrana u ukupnoj proizvodnji iznosila je 2607,15 GWh ili 58,40%, čime je povećan za 14,55% u odnosu na 2001. godinu. Udio hidroelektrana u ukupnoj proizvodnji bio je 1856,79 GWh ili 41,60%.

Godine 2014. godine Elektroprivreda Republike Srpske je proizvela ukupno 5693,60 GWh, što je u odnosu na 2013. godinu manje za 11,77%. Udio termoelektrana u ukupnoj proizvodnji bio je te godine 3133,66 GWh ili 55,03%, čime je taj udio u odnosu na 2013. godinu veći za 2,01%. Udio hidroelektrana u ukupnoj proizvodnji bio je 2522,09 GWh ili 44,30%.

Vlada Republike Srpske je 30. decembra 2005. godine dala odluku o organizaciji Elektroprivrede Republike Srpske kao Mješoviti Holding Elektroprivreda Repulike Srpske i kao matično preduzeće sa ukupno deset zavisnih preduzeća, od kojih su pet zaslužene za proizvodnju električne energije i dodatnih pet za prodaju električne energije.<ref name="auto"/>

{{Refspisakrefspisak}}