Operacija "Kompas"

Operacija "Kompas" bila je prva velika saveznička vojna operacija u okviru Zapadnopustinjske kampanje za vrijeme 2. svjetskog rata. Britanske i druge savezničke snage napale su italijanske snage u zapadnom Egiptu i istočnoj Libiji u operaciji koja je trajala od decembra 1940. do februara 1941. godine. Operacija je doživjela potpuni uspjeh iz savezničke perspektive. General-pukovnik Richard O'Connor je s 30.000 vojnika napredovao iz unutrašnjosti Egipta ka centralnoj Libiji, tokom čega je imao gubitke od oko 1.900 poginulih i ranjenih, što je činilo oko 10% pješadije[5], ali je pritom zarobljeno oko 100.000[8][9][10][11] do 115.000 italijanskih i libijskih zarobljenika 10. armije maršala Rodolfa Grazianija koja je brojala oko 150.000 vojnika. 8. januara 1941. Sydney Morning Herald izvijestio je da je između 9. decembra 1940. i 7. januara 1941. zarobljeno 70.000 italijanskih vojnika.[12] Italijani su izgubili stotine tenkova i preko hiljadu artiljerijskih oruđa, odnosno aviona.[13]

Operacija "Kompas"
dio Zapadnopustinjske kampanjeDrugi svjetski rat
Britanski lahki tenkovi Vickers tokom patrole pustinjom
Datum9. decembar 1940 - 9. februar 1941.
Lokacijapodručje od Sidi Barranija (Egipat) do El Agheile (Libija)
Ishodpobjeda Saveznika
Sukobljene strane
Ujedinjeno Kraljevstvo
Britanska Indija
Australija
Slobodna Francuska
Kraljevina Italija Italija
Komandanti
Archibald Wavell
Henry Maitland Wilson
Richard O'Connor
Rodolfo Graziani
Italo Gariboldi
Mario Berti
Giuseppe Tellera
Pietro Maletti
Annibale Bergonzoli
Vojne jedinice
36.000 vojnika[1]
120 artiljerijskih oruđa
275 tenkova
142 aviona[2][2]
150.000 vojnika
1.600 artiljerijskih oruđa
600 tenkova
331 avion[3]
Žrtve
500 poginulih[4]
55 nestalih[4]
1.373 ranjenih[4]
15 aviona
3.000 poginulih
100.000-115.000 zarobljenih
140[5]-400 tenkova
845[6][7]-
845-1.292 artiljerijskih oruđa
564[5]-1249 aviona

Pozadina

uredi

Nakon što je Italija 10. juna 1940. objavila rat Velikoj Britaniji i Francuskoj, u narednih nekoliko mjeseci bilo je napada i okršaja između italijanskih snaga u Libiji i britanskih i savezničkih snaga u Egiptu.

Dana 12. juna 1940. godine, Britanci su napali libijski grad Tobruk koji se nalazio pod italijanskom okupacijom. Britanske pomorske snage uključujući i krstarice HMS Liverpool i HMS Gloucester bombardovali su Tobruk i razmenjivali vatru sa italijanskim oklopnim kruzerom San Giorgio.

U zadnjoj sedmici juna 1940. godine, piloti Aeronautica della Libija 2° Stormo su tvrdili da su oborili šest Blenheim bombardera RAF-a pri tome izgubivši jedan CR.42.[14] Međutim, Britanci su prijavili gubitak dva Blenheims bombardera u blizini Tobruka.[15] 23. jula 1940. godine, RAF je izgubio još tri Blenheimsa.[15]

Vanjski linkovi

uredi
  • Paterson, Ian A. "History of the British 7th Armoured Division: Beda Fomm". Arhivirano s originala, 29. 9. 2007. Pristupljeno 15. 2. 2015.
  • Time Magazine - Bitka Marmarica Arhivirano 11. 4. 2008. na Wayback Machine
  • Italijanska armija u Egiptu tokom 2. svjetskog rata
  • Animirana mapa Operacije Kompas
  • Operacija "Kompas"

Reference

uredi
  1. ^ Bauer (2000), str. 95.
  2. ^ a b Playfair, str. 262
  3. ^ Playfair, str. 266
  4. ^ a b c Wavell u London Gazetteu, 25 6. 1946.
  5. ^ a b c Hixson, str. 247
  6. ^ Corrigan, Gordon (2010). The Second World War: A Military History. Atlantic Books. str. 128.
  7. ^ Latimer (2002), str. 23
  8. ^ Rickard, John Nelson (2010). Politics of Command: Lieutenant-General A. G. L. McNaughton and the Canadian Army, 1939-1943. University of Toronto Press. str. ?.
  9. ^ Michel, Henri (1973). World War 2: A Short History. Saxon House. str. 8.
  10. ^ 13. 7. 1942.
  11. ^ Roy, Kaushik (2011). The Indian Army in the Two World Wars. BRILL. str. 229.
  12. ^ http://news.google.com/newspapers?nid=1301&dat=19410108&id=AedjAAAAIBAJ&sjid=BZUDAAAAIBAJ&pg=4850,733997
  13. ^ Churchill 1949, str. 616.
  14. ^ Gustavsson, Caruana and Slongo, p. 14
  15. ^ a b "RAF Commands. Part 4". Arhivirano s originala, 19. 8. 2014. Pristupljeno 18. 2. 2015.