OpenSUSE
OpenSUSE je operativni sistem za opštu upotrebu, izgrađen na Linux kernelu, koga je razvila zajednica openSUSE projekta koju je sponzorirao Novell. Nakon što je Novell kupio SUSE Linux u januaru 2004. godine[2], odlučio je da objavi SUSE Linux Professional kao projekt 100% otvorenog koda, u kome će zajednica učestvovati u razvijanju.[3]
| openSUSE | |
|---|---|
 | |
 openSUSE 11.4 sa KDE SC 4.6 | |
| Razvijatelj | openSUSE projekt |
| Grupa OS-a | Linux |
| Radno stanje | Razvija se |
| Izvorni model | Slobodni i otvoreni softver |
| Najnovija stabilna verzija | 11.4 / {10. mart 2011. |
| Upravljanje paketima | RPM Package Manager: RPM, YaST2 instalacija jednim klikom: YMP datoteka |
| Podržane platforme | i386, AMD64 |
| Vrsta kernela | Monolitni |
| Korisnički interfejs | KDE Plasma Desktop[1] |
| Licenca | GPL |
| Službeni veb-sajt | http://www.opensuse.org/ |
Prvo izdanje od strane zajednice, tj. prva beta verzija SUSE Linux-a je bila 10.0, a od 10. marta 2011 je openSUSE 11.4.
Pregled
urediopenSUSE je Linux distribucija zajednice openSUSE projekta, koju sponzorira Novell, da bi zajednica razvila i održala SUSE Linux komponente. Ovaj proizvod je nasljednik historijske distribucije "SuSE Linux Professional". Nakon što je Novell kupio SUSE Linux, odlučio je kako je zajednica najvažniji dio procesa razvijanja distribucije.
Osim distribucije, openSUSE projekt pruža web portal za pojedince da se uključe kao zajednica. Zajednica pomaže razvijajući openSUSE u saradnji sa prestavnicima iz Novell-a, koji doprinose kôd preko openSUSE osnivačkog servisa, pišu dokumentaciju, dizajniraju crteže, učestvuju u diskusijama kroz mail liste i Internet Relay Chat (IRC) kanale, i krajnje poboljšavajući openSUSE stranu preko wiki interfejsa. Novell reklamira openSUSE kao najbolju i najlakšu distribuciju za sve korisnike.[4]
Kao i mnoge Linux distribucije, openSUSE sadrži grafički korisnički interfejs (GUI) i komandnu liniju. Tokom instalacije, korisnici mogu izabrati da li će da koriste KDE, GNOME, LXDE ili Xfce grafički interfejs. openSUSE podržava hiljade softverskih paketa od punog ranga besplatnog softvera, otvorenog koda.
Historija
urediHistorija proizvoda
urediU prošlosti, SUSE Linux kompanija je bila fokusirana na objavljivanje SuSE Linux Personal i SuSE Linux Professional edicija uz opširniju odštampanu dokumentaciju koja je bila dostupna za kupovinu u raznim trgovinama. Nemogućnost uspješne prodaje ovog proizvoda se bazirala, na tome što su koristili otvoreni-kod proizvoda i prodavali ga pod razvijanjem zatvorenog-koda. Iako je SUSE Linux bio besplatan uz GPL licencu, tek se moglo doći do izvornog koda 2 mjeseca nakon što je bio spreman za prodaju. Strategija SUSE Linux-a je bila da naprave tehnološki moćniju Linux distribuciju sa velikim brojem zaposlenika, koji će omogućiti plaćanje korisnika za njihovu distribuciju u maloprodajnim trgovinama.[5]
Nakon što su ih je kupio Novell u 2003. godini, openSUSE je otišao u drugom smjeru: počevši sa verzijom 9.2, nepodržavana ISO DVD slika SUSE Professional distribucije je bila dostupna za preuzimanje uz "Live DVD" probu. FTP server nastavlja da radi normalno i da pruža pojednostavljene instalacije, tako što preuzima pakete koje korisnik treba. ISO slika ima prednosti jer je laka za instalaciju, te može da radi bez povezanosti na Internet, ako se korisnik ne može odmah povezati. Ova ISO slika također omogućava korisnicima, koji nisu toliko iskusni sa instalacijom, da je lakše završe (ukoliko korisnik ne zna koje pakete instalirati, ISO pruža na hiljade paketa već automatski odabranih).
Početna stabilna verzija openSUSE projekta, zvana "SUSE Linux 10.0" bila je dostupna za preuzimanje neposredno prije nego što je ova distribucija došla u trgovine. U nastavku, Novell je prekinuo "ličnu" verziju, pa je onoj profesionalnoj promijenio ime u "SUSE Linux", time promijenivši cijenu “SUSE Linux-a” na onu identičnu staroj ličnoj verziji. Od verzije 10.2, SUSE Linux distribucija je službeno promijenila ime u openSUSE.[6][7]
Tokom nekoliko godina, SuSE Linux se razvio od statusa distribucije koja je uključivala vlasnički softver (engl. proprietary), i puno čekanja (do 2 mjeseca za one koje su je naručili bez mogućnosti preuzimanja ISO slika, ali mogućih instalacija preko FTP-a), do besplatne distribucije koja je dostupna otvorenom razvijanju do strane zajednice. Popularnost ove distribucije raste: od maja 2010, na primjer, statistike o preuzimanju govore da je postojalo preko 2 miliona jedinstvenih instalacija sistema openSUSE 11.1 i 11.2. Najveći broj instalacija je bio u Njemačkoj (28%) i u Sjedinjenim Državama (14%).
Distribucija
urediopenSUSE je potpuno i slobodno dostupna distribucija za preuzimanje i može biti prodana u maloprodajnim kutijama za javnost. Dostupna je u nekoliko edicija za razne arhitekture: x86 i x86-64 isključivo (od verzije 11.4):
- openSUSE Download Verzija: Ona je potpuno besplatna za preuzimanje kao ISO slika, dostupna sa Downloads web strane. Dostupna je kao Live-CD verzija (KDE4 ili GNOME) koja se može lako instalirati na hard disk, ili kao mnogo složeniji DVD-5. CD koji sadrži dodatni vlasnički softver i manje poznatije jezike je također dostupan. Ova verzija ne sadrži nikakvu tehničku podršku, niti odštampanih upustava.
- openSUSE Retail Verzija: Korisnici mogu kupiti openSUSE kutije iz Novella.[8] Sadrži DVD-9 (dvoslojni) sadržeći se od 32-bitne i 64, te zajedno sa CD-om koji sadrži ne otvoreni softveri (otvorenog koda). Medija retail verzije je malo drugačija od ISO slike, ali je sav sofver dostupan preko FTP servera. Skoro je ista sa razlikom ograničene tehničke podrške i odštampanog priručnika.[8]
- openSUSE FTP: Ovo je malena ISO slika za instalaciju openSUSE-a direktno sa FTP-a (mrežna instalacija). Dva su mirrora za preuzimanje – jedan sadrži samo softver otvorenog koda (OSS) a drugi onaj zatvorenog (non-OSS). FTP se može koristiti da nadopuni Download i Retail verzije.
- openSUSE Factory: Ovo je stalno ažurirana razvijačka verzija, koja se sastoji od raznih tzv. slika, od razvijačkog tima (verzije Milestone i Release Candidate – kandidat za izdavanje) da bi dobili stabilni openSUSE.
- openSUSE Tumbleweed: Rolling verzija, drugim riječima novije verzije su direktno dostupne za preuzimanje čim instalirate ovu verziju.
Historija verzija
uredi| Boja | Značenje |
|---|---|
| Crveno | Izdanje više nije podržano |
| Zeleno | Izdanje i dalje podržano |
| Plavo | Buduće izdanje |
| Ime projekta | Verzija | Datum objavljivanja | Verzija kernela |
|---|---|---|---|
| S.u.S.E. Linux
(Slackware kao baza) |
3/94 | 1994-03-?? | 1.0.0 |
| 7/94 | 1994-07-?? | 1.0.9 | |
| 11/94 | 1994-11-?? | ?.?.? | |
| 4/95 | 1995-04-?? | 1.2.9 | |
| 8/95 | 1995-08-?? | ?.?.? | |
| 11/95 | 1995-11-?? | 1.2.13 | |
| S.u.S.E. Linux | 4.2 | 1996-05-?? | 1.2.13 |
| 4.3 | 1996-09-?? | ?.?.? | |
| 4.4 | 1997-05-?? | ?.?.? | |
| 5.0 | 1997-07-?? | 2.0.30 | |
| 5.1 | 1997-10-?? | 2.0.32 | |
| 5.2 | 1998-03-23 | 2.0.33 | |
| 5.3 | 1998-09-10 | 2.0.35 | |
| SuSE Linux | 6.0 | 1998-12-21 | 2.0.36 |
| 6.1 | 1999-04-07 | 2.2.6 | |
| 6.2 | 1999-08-12 | 2.2.10 | |
| 6.3 | 1999-11-25 | 2.2.13 | |
| 6.4 | 2000-03-09 | 2.2.14 | |
| 7.0 | 2000-09-27 | 2.2.16 | |
| 7.1 | 2001-01-24 | 2.2.18 | |
| 7.2 | 2001-06-15 | 2.4.4 | |
| 7.3 | 2001-10-13 | 2.4.9 | |
| 8.0 | 2002-04-22 | 2.4.18 | |
| 8.1 | 2002-09-30 | 2.4.19 | |
| 8.2 | 2003-04-07 | 2.4.20 | |
| SUSE Linux | 9.0 | 2003-10-15 | 2.4.21 |
| 9.1 | 2004-04-23 | 2.6.4 | |
| 9.2 | 2004-10-25 | 2.6.8 | |
| 9.3 | 2005-04-16 | 2.6.11 | |
| 10.0 | 2005-10-06 | 2.6.13 | |
| 10.1 | 2006-05-11 | 2.6.16 | |
| 10.1 remasteriran | 2006-10-13 | 2.6.16 | |
| openSUSE | 10.2 | 2006-12-07 | 2.6.18 |
| 10.3 | 2007-10-04 | 2.6.22 | |
| 11.0 | 2008-06-19 | 2.6.25 | |
| 11.1 | 2008-12-18 | 2.6.27 | |
| 11.2 | 2009-11-12 | 2.6.31 | |
| 11.3 | 2010-07-15 | 2.6.34 | |
| 11.4 | 2011-03-10 | 2.6.37 | |
| 12.1 | 2011-11-10 | 3.? |
Također pogledajte
urediReference
uredi- ^ http://arstechnica.com/open-source/news/2009/08/opensuse-community-konfesses-love-for-kde-makes-it-default.ars
- ^ http://www.novell.com/news/press/item.jsp?id=24&locale=en_US
- ^ "Arhivirana kopija". Arhivirano s originala, 9. 8. 2005. Pristupljeno 18. 6. 2011.CS1 održavanje: arhivirana kopija u naslovu (link)
- ^ http://en.opensuse.org/Frequently_Asked_Questions
- ^ http://janfredrik.wordpress.com/master-thesis/
- ^ "Arhivirana kopija". Arhivirano s originala, 1. 8. 2008. Pristupljeno 18. 6. 2011.CS1 održavanje: arhivirana kopija u naslovu (link)
- ^ http://linux.slashdot.org/article.pl?sid=06/07/13/1547257
- ^ a b http://www.novell.com/products/opensuse/
