Vlasnički softver

Vlasnički softver je softver za koji se u zajednici slobodnog softvera i softvera otvorenog koda smatra da nije slobodan jer njegov kreator, izdavač ili drugi nosilac prava ili partner nosilac prava ima pravni monopol koji mu daje moderno autorsko pravo i zakon o intelektualnoj svojini kako bi isključio primaoca iz slobodno dijele softver ili ga modificira, i – u nekim slučajevima, kao što je slučaj s nekim softverom koji je opterećen patentom i koji je vezan uz EULA – da samostalno koristi softver, čime ograničava njegove ili njene slobode. Često je u suprotnosti sa otvorenim ili slobodnim softverom.[1] Iz tog razloga, poznat je i kao neslobodni softver ili softver zatvorenog koda.[1][2]

Vrste

uredi
Otvorene licence Zatvorene licence
Javno vlasništvo i ekvivalenti Popustljive licence Copyleft (zaštitna licenca) Nekomercijalna licenca Vlasnička licenca Poslovna tajna
Softver PD, CC0 BSD, MIT, Apache GPL, AGPL JRL, AFPL vlasnički softver, bez javne licence privatno, interni softver
Ostali kreativni radovi PD, CC0 CC-BY CC-BY-SA CC-BY-NC Autorska prava, bez javne licence neobjavljeno

Porijeklo

uredi

Sve do kasnih 1960-ih kompjuteri—veliki i skupi mainframe računari, mašine u posebno klimatizovanim kompjuterskim prostorijama—obično su davani u zakup kupcima, a ne prodavani.[3][4] Servis i sav dostupan softver obično su isporučivali proizvođači bez posebne naknade sve do 1969. Prodavci računara obično su davali izvorni kod za instalirani softver kupcima.[5] Zatvoreni izvor označava kompjuterske programe čiji se izvorni kod ne objavljuje osim korisnicima licence. Dostupan je za uređivanje samo od strane organizacije koja ga je razvila i onih koji su licencirani za korištenje softvera.

Reference

uredi
  1. ^ a b Experts, Saraswati. COMPUTER SCIENCE WITH C++ (jezik: engleski). Saraswati House Pvt Ltd. ISBN 978-93-5199-877-8.
  2. ^ Inc, AUUG (2017). AUUGN (jezik: engleski). AUUG, Inc.
  3. ^ Paul E Ceruzzi (2003). A history of modern computing. Internet Archive. MIT Press. ISBN 978-0-262-53203-7.
  4. ^ "History of Leasing by Lease Genie". web.archive.org. 11. 4. 2008. Arhivirano s originala, 11. 4. 2008. Pristupljeno 8. 2. 2023.
  5. ^ "Overview of the GNU System - GNU Project - Free Software Foundation". www.gnu.org. Pristupljeno 8. 2. 2023.