Murat IV
Murat IV (osmanlijski turski: مراد رابع Murād-ı Rābi; 26. juli 1612 – 8. februar 1640) bio je sultan Osmanlijskog Carstva od 1623. do 1640. Poznat je po obnavljanju autoriteta države i brutalnih metoda. Rođen je u Istanbulu kao sin sultana Ahmeda I (1603–1617) i Kosem sultanije. Došao je na vlast nakon puča 1623. kada je naslijedio svog strica Mustafu I.
| Murat IV | |
|---|---|
 | |
| Sultan Osmanlijskog Carstva | |
| Vladavina | 1623 - 1640 |
| Prethodnik | Mustafa I |
| Nasljednik | Ibrahim I |
| Krunidba | 1623 |
| Supružnik | Ayşe Haseki Sultan Şemsişah Sultan Sanevber Sultan Semsperi Sultan |
| Dinastija | Osmanlije |
| Otac | Ahmed I |
| Majka | Sultanija Kösem |
| Rođenje | 26. juni 1612 |
| Smrt | 9. februar 1640 |
Imao je samo jedanaest godina kada je preuzeo prijestolje. Njegova vladavina bila je zapažena po Osmanlijsko-safavidskom ratu (1623–1639) čiji je ishod bio trajna podjela Kavkaza između dvije imperijalne sile i postavljanje temelja buduće granice između Turske, Irana i Iraka.
Biografija uredi
U prvim godina vladavine, Murat je bio pod kontrolom svojih rođaka. U ovom periodu, mir i harmonija su bili potpuno izgubljeni jer su pobunjenici preuzeli kontrolu nad gradovima. Njegova apsolutna vlast je počela 1632. godine, kada je preuzeo vlast u svoje ruke i potisnuo sve pobunjenike, uspostavljajući ponovo nadmoć sultana.
Rana vladavina (1623–1632) uredi
Murat IV je dugo bio pod kontrolom svojih rođaka a pošto je bio mlad na početku vladavine je vladao zajedno sa svojom majkom sultanijom Kösem kao regentom. Carstvo je palo u anarhiju; Safavidsko carstvo je napalo Irak, a u sjevernoj Anadoliji su izbile pobune. Sve je to dovelo do toga da janjičari upadnu u palaču 1631. godine i ubiju velikog vezira. Bojeći se sudbine svog starijeg brata Osmana II, Murat IV je odlučio da preuzme svu moć u svoje ruke. On je 1628. godine pogubio muža svoje sestre Fatme i bivšeg guvernera Egipta Kara Mustafa pašu zbog "kršenja Božijih zakona".
Apsolutna vlast i imperijalna politika (1632–1640) uredi
Poslije tako postignutog unutrašnjeg mira počinje rat s Perzijom u kojem Murat IV na čelu svoje vojske osvaja Bagdad i pobjednički završava rat 1639. godine.
Povratkom u Istanbul izdaje naredbe za ekonomsku reformu države koja nikad neće biti provedena zbog njegove prerane smrti u 27. godini života, 9. februara 1640. godine.
Murad IV je zabranio konzumiranje alkohola, duhana i kahve u Carstvu. Naredio je i ubijanje svih građana koji su prekršili ovu naredbu. Noću je često sam patrolirao ulicama i kahvanama Istanbula sa mačem u ruci i u civilnoj odjeći, provodeći svoju naredbu[1][2][3].
Strahujući od mogućih nemira i htijući osigurati nasljedstvo svojoj djeci pogubljuje jednog svog brata, ali drugog, Ibrahima I ostavlja na životu smatrajući ga nesposobnim za nasljeđivanje. Na samrtnoj postelji on mijenja svoje mišljenje i naređuje Ibrahimovo pogubljenje, ali tu posljednju naredbu njegovi su ljudi odbili izvršiti tako da ga je ipak naslijedio nesposobni brat.