Marijan Bogdanović

Fra Marijan Bogdanović (8. decembar 1720 – 7. januar 1772) bio je bosanski franjevac, ljetopisac, apostolski vikar i latinist.

Biografija

Rođen je u Kreševu 8. decembra 1720. od oca Franje i majke Mande. Marijan je imao mlađeg brata fra Matu, franjevca, koji je umro 1771. godine od groznice i tuberkuloze, dok je studirao teologiju i hirurgiju u Napulju. Fra Marijan je osnovno obrazovanje stekao u Franjevačkom samostanu u Kreševu, gdje je 1739. godine primljen u novicijat. Naredne godine odlazi u Italiju u Napulj gdje je sedam godina studirao filozofsko-teološke nauke. Tamo je postao i svećenik oko 1747. godine. Poslije toga je pet godina predavao filozofiju i moralnu teologiju u Dubrovniku. Po povratku u rodnu Bosnu obavljao je dužnost župnika, učitelja i propovjednika. Godine 1762. postao je gvardijan. Tri godine kasnije izabran je za kustosa ili zamjenika provincijala. Njegovo službovanje u kreševskom samostanu nakratko prekida požar koji se desio 7.4.1765. godine. Crkva i samostan su obnovljeni tek dvije godine kasnije, a fra Marijan je bio voditelj gradnje. Nakon obnove samostana i crkve, fra Marijan Bogdanović je postavljen na položaj biskupa i apostolskog vikara. Umro je 7. januara 1772. godine od tuberkuloze. Sahranjen je sutradan u samostanskoj crkvi u Kreševu. Na položaj apostolskog vikara naslijedio ga je fra Marko Dobretić.

Djela

Fra Marijan Bogdanović je od 1765. do 1771. pisao Ljetopis na latinskom jeziku, koji je prožet mnogim talijanizmima, što je rezultat njegovog školovanja u Italiji. Prve tri godine Bogdanović je zapisivao događaje po sjećanju, da bi kasnije započeo bilježiti građu hronološkim redom. Ljetopis kreševskog samostana sadrži historijsko vrijedne podatke o crkvenim i društveno-političkim prilikama u Bosni i Hercegovini toga doba. Ovaj ljetopis nije pisao samo jedan čovjek, nego trojica. Marijan Šunjić stariji (1798–1847) je nastavio pisanje Ljetopisa od 1772. do 1799, a treći posljednji dio Ljetopisa od 1800. do 1817. popunio je fra Anđeo Šunjić mlađi (1839–1906).