Luj XII, kralj Francuske

Luj XII (francuski: Louis XII; 27. juni 1462 – 1. januar 1515) bio je kralj Francuske od 1498. do 1515. i kralj Napulja od 1501. do 1504. Kao sin Karla, vojvode Orleansa i Marije Cleves naslijedio je svog rođaka Karla VIII, koji je umro bez nasljednika 1498. Prije dolaska na francusko prijestolje, bio je poznat kao Luj od Orleansa i bio je primoran da oženi svoju hendikepiranu i navodno sterilnu rodicu Ivanu. On je bio jedan od velikih feudalaca koji su se protivili francuskoj monarhiji u sukobu poznatom kao Ludi rat. Nakon kraljeve pobjede u bici kod Saint-Aubin-du-Cormiera 1488, Luj je bio zarobljen ali ga je Karlo VIII pomilovao i pustio. Zatim je učestvovao u Prvom italijanskom ratu (1494–1498) kao jedan od francuskih komandanata.

Luj XII
Kralj Francuske
Vladavina	7. april 1498 – 1. januar 1515
Prethodnik	Karlo VIII
Nasljednik	Franjo I
Krunidba	27. maj 1498
Supružnik	Ivana Valois, vojvotkinja Berryja Ana, vojvotkinja Bretanje Marija od Engleske
Djeca	Klaudija, vojvotkinja Bretanje Renata od Francuske
Dinastija	Valois
Otac	Karlo, vojvoda Orleansa
Majka	Marija Klevska
Rođenje	27. juni 1462.
Smrt	1. januar 1515(1515-01-01) (52 godine)

Kada je postao kralj 1498. njegov brak sa Ivanom je poništio papa Aleksandar VI kako bi se oženio Anom, vojvotkinjom Bretanje, udovicom njegovog rođaka Karla VIII. Ovaj brak je ojačao personalnu uniju Bretanje i Francuske. Luj je istrajao u Italijanskim ratovima, pokrenuvši drugu talijansku kampanju za kontrolu Kraljevine Napulj. Osvojio je Milansko vojvodstvo 1500. i krenuo naprijed prema Kraljevini Napulj koju je osvojio 1501. Luj se suočio sa novom koalicijom koju je predvodio kralj Aragonije Ferdinand II, koji ga je prisilio da ustupi Napulj Španiji 1504. Luj XII nije zadirao u privilegije plemstva, što je bilo u suprotnosti sa dugom tradicijom francuskih kraljeva u pokušaju da nametnu apsolutnu monarhiju u Francuskoj. Popularni kralj Luj je proglašen "ocem naroda" (francuski: Le Père du Peuple) 1506. od strane skupštine staleža u Toursu zbog smanjenja poreza, pravne reforme i građanskog mira u Francuskoj. Umro je 1515. bez muškog nasljednika. Naslijedio ga je rođak Franjo Valois.

Rani život

Sin orleanskog vojvode Karla i pjesnikinje Marije Klevske, rođen je u dvorcu Blois. Došao je na prijestolje naslijedivši 1498. svog rođaka Karla VIII.

Upleo se u neplodne italijanske ratove (1499–1504, 1508–1513). Cilj mu je bio osvojiti Milansko vojvodstvo. Na kraju je, 1513, ustuknuo pred Svetom ligom – savezom Engleske, Španije, pape i Svetog Rimskog Carstva.

1499. sklapa s Venecijom sporazum u Bloisu. Imao je podršku pape Aleksandra VI koji je razvrgnuo njegov dotadašnji brak i dozvolio mu novi s bretonskom vojvotkinjom Anom, udovicom francuskog kralja Karla VIII. Cilj braka je bio ne dopustiti da Bretanja ponovno postane samostalna država. Godine 1499. svečano ulazi u Milano a 1500. u bici kod Navare je porazio Ludovika Sforzu, koji je sa svojim švicarskim vojnicima zarobljen i odveden u Francusku. 1504. prodaja u Lyonu: Aragonija dobija kraljevinu Napulj, a Francuska vojvodstvo Milan.

Prva supruga mu je bila Ivana od Francuske, kćerka francuskog kralja Luja XI. Nisu imali djece, a Luj XII se uspio izboriti za poništenje njihovog braka. Druga supruga mu je bila bretonska vojvotkinja Ana, s kojom je imao kćerku Klaudiju koja je naslijedila njegovu suprugu kao vojvotkinja Bretanje i brakom s očevim nasljednikom postala kraljica Francuske, te kćerku Renatu koja je brakom postala vojvotkinja Ferrare. Treća supruga, s kojom nije imao djece, bila mu je Marija od Engleske, kćerka engleskog kralja Henrika VII.

Pošto nije ostavio sina, nakon smrti u Parizu naslijedio ga je dalji rođak, Franjo Angulemski, kojeg je Luj bio oženio svojom najstarijom kćerkom Klaudijom.

Prethodnik: Karlo VIII	Kralj Francuske 1498–1515.	Nasljednik: Franjo I
Prethodnik: Fridrik	Kralj Napulja 1501–1504.	Nasljednik: Ferdinand III
Prethodnik: Ana	Vojvoda Bretanje s Anom 1499–1514.	Nasljednik: Klaudija