Lećasta galaksija
Lećaste ili lentikularne galaksije su prijelazni stepen između spiralnih i eliptičnih i u Hubbleovu dijagramu imaju oznaku S0.[1]
Ove galaksije imaju i jezgru i disk, ali nemaju spiralne krakove. Zbog toga se nekd i nazivuju spiralne galaksije bez krakova.[2] Lećaste galaksije su galaksije diska koje su potrošile ili izgubile većinu svoje međuzvjezdane materije i stoga imaju vrlo malo tekućeg formiranja zvijezda [3]. Međutim, oni mogu zadržati značajnu prašinu u svojim diskovima. U njima ima malo ili nimalo plina, a zvijezde su stare (poput eliptičnih galaksija). Nisu otkriveni ni molekularni oblaci niti magline. [4] Nije još pouzdano utvrđeno njihovo porijeklo, pretpostavlja se da su nastale sudarom spiralnih galaksija.[5] Uprkos morfološkim razlikama, lentikularne i eliptične galaksije dijele zajednička svojstva poput spektralnih karakteristika i skaliranja. Obje se mogu smatrati galaksijama ranog tipa koje se pasivno razvijaju, barem u lokalnom dijelu svemira. Povezivanje galaksija E sa galaksijama S0 su galaksije ES sa diskovima srednje veličine [6].
Najljepši primjer ove vrste galaksija je Messier 102 (NGC 5866) (sazviježđe Zmaja).[1]
Morfologija i struktura
urediLentikularne galaksije su jedinstvene po tome što imaju vidljivu komponentu diska, kao i istaknutu komponentu ispupčenja (bulge). Imaju mnogo veći odnos ispupčenja i diska od tipičnih spirala i nemaju kanonsku strukturu spiralnog kraka kao galaksije kasnog tipa, a ipak mogu imati središnju prečku. Ova dominacija ispupčenja može se vidjeti u omjeru ose (tj. omjeru između promatrane male i velike aksijalne galaksije diska) distribucije uzorka lentikularne galaksije. Raspodjela za lentikularne galaksije stalno raste u rasponu od 0,25 do 0,85, dok je distribucija za spirale u suštini ravna u tom istom rasponu [7]. Veći aksijalni omjeri mogu se objasniti promatranjem galaksija okrenutih na disk ili uzorkom sferoidnih (u kojima dominiraju izbočine) galaksija. Zamislite da gledate dvije galaksije diska na ivici, jednu sa ispupčenjem i drugu bez ispupčenja. Galaksija sa istaknutim ispupčenjem imat će veći aksijalni omjer ivice nasuprot u odnosu na galaksiju bez ispupčenja na osnovu definicije aksijalnog omjera. Tako će uzorak galaksija na disku sa istaknutim sferoidnim komponentama imati više galaksija pri većim aksijalnim omjerima. Činjenica da distribucija lentikularnih galaksija raste sa povećanjem uočenog aksijalnog omjera implicira da lentikularima dominira centralna komponenta izbočenja [8].
Također pogledajte
urediReference
uredi- ^ a b Linsen-Gallaxine Arhivirano 11. 5. 2015. na Wayback Machineastronomie-tagebuch.de, pristupljeno 6.5.2015 (de)
- ^ Lenticular galaxy iz SDSS pristupljeno 26.6.2015 (en)
- ^ DeGraaff, Regina Barber; Blakeslee, John P.; Meurer, Gerhardt R.; Putman, Mary E. (December 2007). "A Galaxy in Transition: Structure, Globular Clusters, and Distance of the Star-Forming S0 Galaxy NGC 1533 in Dorado". The Astrophysical Journal. 671 (2): 1624–1639. arXiv:0710.0893. Bibcode:2007ApJ...671.1624D. doi:10.1086/523640. S2CID 14312626.
- ^ Linsen-Gallaxineabenteuer-universum.de, pristupljeno 6.5.2015 (de)
- ^ Lenticular galaxy iz COSMOS, Univerzitet u Swinburnu, pristupljeno 26.6.2015 (en)
- ^ Liller, M.H. (1966), The Distribution of Intensity in Elliptical Galaxies of the Virgo Cluster. II
- ^ Lambas, D.G.; S.J.Maddox and J. Loveday (1992). "On the true shapes of galaxies". MNRAS. 258 (2): 404–414.
- ^ Binney & Merrifield (1998). Galactic Astronomy. Princeton University Press. ISBN 0-691-02565-7.
