Kokošnik

Kokošnik (ruski: Кокошник) je tradicionalno rusko pokrivalo za glavu koji nose žene i djevojke uz sarafan. Tradicija kokošnika postoji od 10. vijeka u drevnom ruskom gradu Velikom Novgorodu.^[1] Širio se prvenstveno u sjevernim regionima Rusije i bio je veoma popularan od 16. do 19. vijeka. Kokošnik je i danas važna karakteristika ruskih plesnih ansambala i narodne kulture i inspirisala je kokošnički stil arhitekture.

Pregled

Historijski gledano, kokošnik^[2] je pokrivač za glavu, koji su nosile udate žene, mada su i djevojke nosile pokrivalo veoma sličan kokošniku nazvan poviazka.^[3] Reč kokošnik opisuje veliki izbor ukrasa za glavu, koji se nose širom Rusije. Dok su se u prošlosti stilovi kokošnika uveliko razlikovali, trenutno se kokošnik uglavnom povezuje sa visokim pokrivačem za glavu u obliku nimbusa ili grebena koji se vezuje na potiljku dugim debelim trakama u velikoj mašni. Može biti ukrašen biserima i zlatnim ukrasima ili jednostavnom aplikacijom.

Istorija

Kokošnik iz sredine 19. vijeka, srednja Rusija

Riječ kokošnik se prvi put pojavljuje u dokumentima iz 16. vijeka i potiče od staroslovenskog kokoš, što znači kokoš ili pjetao. Međutim, najraniji komadi sličnog tipa (čvrsti cilindrični šešir, koji je potpuno pokrivao kosu) pronađeni su u sahranama od 10. do 12. vijeka u Velikom Novgorodu.^[4]

Poslije Revolucije 1917, ruski emigranti su popularizovali kokošnik u evropskoj modi. Rumunska kraljica Marija nosila je Cartierovu tijaru kreiranu da liči na ruski kokošnik za njen portret iz 1924. koji je naslikao Philip de László.^[5] Tijara je bila među predmetima koji su bili izloženi na izložbi "Cartier: stil i istorija" u Grand Palais u Parizu od 4. decembra do 16. februara 2014.^[6] Jedan od kostima senatora Padmé Amidale u sagi o Ratovi zvijezda, Zlatni putnički kostim, zasnovan je na ruskoj narodnoj nošnji sa kokošnikom,^[7] poznatom u ostatku Evrope po fotografijama snimljenim tokom bala u Zimskom dvoru 1903. Neki navijači Rusije na Svjetskom prvenstvu u nogometu 2018. nosili su jednostavne verzije kokošnika.^[8] U poslijednjih nekoliko godina kokošnici napravljeni od cvijeća postali su popularni.^[9]^[10] Danas su popularni ruski suvenir.^[11]

Galerija

Sedam različitih vrsta kokošnika
velika kneginja Aleksandra Pavlovna]] u kokošniku i sarafani, 1790-ih
Carica Aleksandra Fjodorovna (Šarlota Pruska) u kokošniku, 19. vijek.
Djevojka u kokošniku, Mihail Nesterov, 1885.
Boljarka Viktora Vasnjecova (portret V. S. Mamontova), 1884.
Boljarka sa kokošnikom prekrivenim velom. Slika Konstantina Makovskog iz 19. vijeka.
Žena koja nosi veliki, bogati kokošnik sa dva roga, 20. vijek.
Princeza Olga K. Orlova u maskenbalskom kostimu za bal 1903. Fotografija Elene Mrozovskaje.
Djevojka u kokošniku Sofije Ivanovne Kramske
Žene ruskog plesnog ansambla s kokošnicima, 2017.
Ilustracija Borisa Zvorikina, na kojoj se pojavljuju tri žene, od kojih dvije nose kokošnike