Juni
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | |||||
Juni (jun)[1] šesti je mjesec godine po julijanskom i gregorijanskom kalendaru i drugi je od četiri mjeseca koji traje 30 dana a treći od pet mjeseci koji je kraći od 31 dana.
Juni sadrži ljetni solsticij na sjevernoj hemisferi, dan sa najviše dnevnih sati, i zimski solsticij na južnoj hemisferi, dan sa najmanje dnevnih sati (isključujući polarne regije u oba slučaja). Juni na sjevernoj hemisferi je sezonski ekvivalent decembra na južnoj hemisferi i obrnuto. Na sjevernoj hemisferi početak astronomskog ljeta je 21. juni (meteorološko ljeto počinje 1. juna). Na južnoj hemisferi meteorološka zima počinje 1. juna.[2]
Početkom juna, sunce izlazi u sazvježđu Bika; krajem juna sunce izlazi u sazvježđu Blizanaca. Međutim, zbog precesije ekvinocija, juni počinje suncem u astrološkom znaku Blizanaca, a završava se suncem u astrološkom znaku Raka.[3][4]
Juni je vjerovatno nazvan po Junoni, starorimskoj boginji braka i domaćinstva.[5] U bosanskom jeziku se koristi i slavenski naziv lipanj, nazvan po lipama koje tada cvjetaju.
Etimologija i historija
urediLatinski naziv za juni je Junius. Ovidije nudi više etimologija za ime u Fastima, pjesmi o rimskom kalendaru. Prvi je da je mjesec nazvan po rimskoj boginji Juno, boginji braka i ženi vrhovnog božanstva Jupitera; drugi je da ime dolazi od latinske riječi iuniores, što znači "mlađi", za razliku od maiores ("stariji") po kojem se prethodni mjesec maj (Maius) može nazvati.[6] Drugi izvor tvrdi da je juni nazvan po Lucius Junius Brutus, osnivaču Rimske republike i pretku rimskog roda Junija.[7]
U starom Rimu, period od sredine maja do sredine juna smatran je nepovoljnim za brak. Ovidije kaže da je konsultovao Flaminicu Dialis, Jupiterovu vrhovnu sveštenicu, o određivanju datuma za vjenčanje svoje kćerke, i da mu je savjetovano da sačeka do 15. juna.[8] Plutarh, međutim, implicira da je cijeli mjesec juni bio povoljniji za vjenčanja od maja.[9]
Određene kiše meteora se dešavaju u junu. Arijetidi se događaju od 22. maja do 2. jula svake godine, a vrhunac dostižu 7. juna. Beta Tauridi od 5. juna do 18. jula. June bootids se događaju otprilike između 26. juna i 2. jula svake godine.
Starorimski praznici
urediPo kalendaru starog Rima, festival Ludi Fabarici održavao se 29. maja – 1. juna, Kalendae Fabariae održavan je 1. juna, Festival u Belloni održavan je 3. juna, Ludi Piscatorii 7. juna, a Vestalia od 7. do 15. juna. Rosalia je održavana 20. juna. Sekularne igre su se održavale otprilike svakih 100 godina u maju ili junu. Ovi datumi ne odgovaraju modernom gregorijanskom kalendaru.
Reference
uredi- ^ Halilović, Senahid (1996). Pravopis bosanskoga jezika. Sarajevo: Kulturno društvo Bošnjaka "Preporod". str. 283.
jun(i), gen. juna
CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link) - ^ Holidays and Lore, Spells, Rituals and Meditations ISBN 978-0-738-72159-0 str. 111
- ^ "Article by Lee Shapiro – 1977 – International Planetarium Society, Inc". www.ips-planetarium.org. Pristupljeno 23. 2. 2019.
- ^ Marango, Stephanie P. (10. 5. 2016). Your body and the stars : the zodiac as your wellness guide. ISBN 9781582704906. OCLC 913337625.
- ^ "June | month | Britannica". www.britannica.com (jezik: engleski). Pristupljeno 27. 1. 2024.
- ^ Ovid, Fasti VI.1–88; H.H. Scullard, Festivals and Ceremonies of the Roman Republic (Cornell University Press, 1981), str. 126.
- ^ "Almanach général de Saint-Domingue, pour l'année ..." Gallica (jezik: francuski). 1790. Pristupljeno 27. 1. 2024.
- ^ Scullard, Festivals and Ceremonies, str. 126.
- ^ Karen K. Hersch, The Roman Wedding: Ritual and Meaning in Antiquity (Cambridge University Press, 2010), str. 47.
Vanjski linkovi
uredi
Juni na Wikimedia Commonsu
