Joseph Louis Lagrange

Joseph Louis Lagrange (Lagranž; 25. januar 1736 - 10. april 1813) je bio italijanski matematičar i astronom.

Joseph Louis Lagrange
Rođenje	(1736-01-25) 25. januar 1736. Torino, Italija
Smrt	10. april 1813(1813-04-10) (77 godina) Pariz, Francuska

Biografija

Lagrange je rođen kao Giuseppe Luigi Lagrangia (Đuzepe Luiđi Lagranž). Njegov otac je bio dobrostojeći službenik francuskog porijekla, no usljed špekulacija, njegova porodica je pretrpjela znatne finansijske gubitke. Lagrange upisuje Turiner Kolleg, gdje već sa 17 godina pokazuje prvo interesovanje za matematikom, nakon što igrom slučaja naiđe na rad Edmunda Halleysa o prvim prinzipima. Njegov otac je htio da Lagrange postane advokat, ali u toku školovanja on pokazuje znatno više interesa za matematikom, posebno geometrijom. U toku samo jedne godine je poprimio svo znanje jednog diplomiranog matematičara tog vremena.

Sa 19 godina dobija Katedru za matematiku na Kraljevskoj Artiljerijskoj školi u Turinu. Ovdje objavljuje svoje prve naučne radove o diferencijalnim jednačinama i varijacionom računu. 1757. godine pripada grupi osnivača Turinske Akademije.

Po pozivu Fridrika II, Langrange polazeći iz Pruske prelazi u Berlin kao direktor Pruske akademije nauka, i nasljednik Leonarda Eulera. Ovdje se bavi problemima u astronomiji, ali također i sa riješavanjem parcijalnih diferencijalnih jednačina kao i pitanjima u geometriji i algebri.

Nakon smrti Fridrika II, Lagrange 1787. odlazi u Pariz. Nakon jednog vremena depresije i absistencije sa naučne scene, 1788. objavljuje svoj poznati rad iz oblasti teoretske fizike (Mécanique analytique).

1793. godine počinje vrijeme terora u Francuskoj, gdje većina stranaca biva prognana. Lagrange uspijeva da ostane, zahvaljujući posebnoj dozvoli. Od 1795. predaje dvije godine na École normale supérieure, i pristupa novoosnovanom Institut de France. Od 1797. predaje na École polytechnique.

Pod Napoleonom I biva proglašen grofom i senatorom u Francuskoj, usljed ćega upoznaje oca Augustina Louisa Cauchia, i aktivno podržava napredak Cauchya. Posmrtni ostatci Lagranga se čuvaju u Panthéonu.

Lagrange je jedna od 72 ličnosti koje su imenom ovjećene na Ajfelovom tornju.

Životno dijelo

Lagrange je jedan od osnivača teorije analitičke mehanike (Lagranžova funkcija). Pored toga, radio je na problemima varijacionog računa, kao i na teoriji grupa, prije nego što je ista kao zasebna disciplina unutar matematičkih nauka postojala. Lagrangeov teorem o redu podgrupe date grupe je od fundamentalnog značaja za čitav razvoj teorije grupa.

U analizi je od posebnog značaja Lagrangeov prikaz ostatka Taylorovog reda.