Jan Ingenhousz
Jan (ili John) Ingenhousz ili Ingen-Housz FRS (8. decembar 1730. – 7. septembar 1799.) je bio holandski fiziolog, biolog i hemičar.
Najpoznatiji je po otkriću fotosinteze pokazujući da je svjetlost neophodna za proces u kojem zelene biljke apsorbiraju ugljični dioksid i oslobađaju kisik. [1] [2] [3] Također je otkrio da biljke, kao i životinje, imaju ćelijsko disanje. [4] Za života je bio poznat po tome što je 1768. godine uspješno cijepio članove porodice Habsburg u Beču protiv velikih boginja, a potom bio privatni savjetnik i lični ljekar austrijske carice Marije Terezije. [5]
Rođen je u patricijskoj porodici Ingen Housz u Bredi u Staats-Brabantu u Holandskoj Republici. Od svoje 16. godine, Ingenhousz je studirao medicinu na Univerzitetu u Leuvenu, jer protestantski univerziteti tada nisu bili otvoreni za katolike poput njega,[6] gdje je doktorirao 1753. godine. Studirao je još dvije godine na Univerzitetu u Leidenu, gdje je pohađao predavanja, između ostalih, Pietera van Musschenbroeka, što je Ingenhousza dovelo do doživotnog interesovanja za električnu energiju. Godine 1755. vratio se kući u Bredu, gdje je započeo opću ljekarsku praksu.
Reference uredi
- ^ Beale and Beale, Echoes of Ingen Housz, 2011
- ^ Gest, Howard (2000). "Bicentenary homage to Dr Jan Ingen-Housz, MD (1730–1799), pioneer of photosynthesis research". Photosynthesis Research. 63 (2): 183–90. doi:10.1023/A:1006460024843. PMID 16228428.
- ^ Geerd Magiels, Dr. Jan Ingenhousz, or why don't we know who discovered photosynthesis, 1st Conference of the European Philosophy of Science Association 2007
- ^ Howard Gest (1997). "A 'misplaced chapter' in the history of photosynthesis research; the second publication (1796) on plant processes by Dr Jan Ingen-Housz, MD, discoverer of photosynthesis. A bicentenniel 'resurrection'" (PDF). Photosynthesis Research. 53: 65–72. doi:10.1023/A:1005827711469.
- ^ "The life of Dr Jan Ingen Housz (1730–99), private counsellor and personal physician to Emperor Joseph II of Austria". J Med Biogr. 13 (1): 15–21. 2005. doi:10.1177/096777200501300106. PMID 15682228.
- ^ Dr Jan IngenHousz,or why don't we know who discovered photosynthesis? by Geerdt Magiel (PDF)