Ivana I, kraljica Napulja

Ivana I (1328 - 12. maj 1382) je bila kraljica Napulja, grofica Provence i Forcalquiera, te brakom kneginja Ahaje. Bila je i pretendent jerusalemskog trona kao titularna kraljica Jerusalema.

Ivana I
Kraljica Napulja
Vladavina	20. januar 1343 - 1382
Prethodnik	Robert
Nasljednik	Karlo III
Krunidba	august 1344
Supružnik	Andrija, vojvoda Kalabrije Ludovik I, kralj Napulja Jakov, vojvoda od Kalabrije Oton, knez Taranta
Dinastija	Anjou
Otac	Karlo, vojvoda Kalabrije
Majka	Marija Valojska
Rođenje	1328
Smrt	12. maj 1382

Grb dinastije Anžuj-Napulj

Djetinjstvo

Bila je kćerka Karla, vojvode od Kalabrije, najstarijeg sina napuljskog kralja Roberta Mudrog, i Marije od Valoisa, sestre francuskog kralja Filipa VI. Godine 1334. sedmogodišnja Ivana udata je za svog šestogodišnjeg rođaka, Andriju iz mađarskog ogranka Anžujaca. Andrija je bio sin ugarskog kralja Karla I Roberta i mlađi brat ugarsko-poljskog kralja Ludovika I.

Vladavina

Brakovi

Kada je Ivanin djed Robert umro 20. januara 1343. godine bez muških nasljednika, Ivana ga je naslijedila. Međutim, on je ostavio oporuku po kojoj je Andrija trebalo da bude krunisan kao Ivanin savladar po vlastitom nasljednom pravu i po Ivaninom, jer je Robert preuzeo napuljsku krunu umjesto Andrijinog oca. Ivana se uz pomoć napuljskog plemstva opirala oporuci, što je dovelo do nereda. Umiješao se i papa Klement VI, vrhovni feudalni gospodar svih kršćanskih kraljevina, koji je poslao kardinala America da poništi Robertovu oporuku i da privremeno preuzme kontrolu nad Napuljskom kraljevinom. Kardinal je krunisao Ivanu u Rimu 1344. godine kao Ivanu I. Andrija, vojvoda od Kalabrija, je ubijen 18. septembra 1345. godine. Ivanina uloga u njegovom ubistvu nikada nije razjašnjenja. Tri mjeseca nakon njegove smrti, 25. decembra 1345. godine, rodila je njihovo jedino dijete, sina Karla Martela, koji je umro na ugarskom dvoru svog amidže napunivši tri godine života.

Ivana se nakon Andrijine smrti vjenčavala još tri puta. Drugi suprug joj je bio Ludovik od Taranta, prvi rođak njenog oca i također pripadnik njene dinastije, kojeg je ona svojom voljom proglasila savladarem ostavši punopravna monarhinja. Njihov brak je završio njegovom smrću 1362. godine. Imali su dvije kćerke:

• Katarinu Napuljsku (1347 - nakon 1362)
• Francisku Napuljsku (1349 - 1352)

Ivana se zatim vjenčala s Jakovom od Majorke, ali iz njihovog braka, koji je završio njegovom smrću 1375. godine, nije bilo djece. Posljednji muž joj je bio Oton od Braunschweig-Grubenhagena, koji je nadživio Ivanu i umro 1398. godine, i s kojim također nije imala djece.

Sukobi s rođacima i papom

Tokom njene vlasti dolazi do žestokih političkih sukoba među Anžuvincima. Ubistvo Andrije izazvalo je mržnju mađarskih Anžuvinaca i dovodi do invazije, koju je predvodio njegov brat Ludovik I. Njen rođak, Filip II, knez Taranta, prepušta joj pravo na Ahajsku kneževinu. Godine 1347. godine u Avignonu je otvorila veliki bordel, koji je opsluživao bogataše i plemiće iz cijele Evrope. Kasnije je morala papi prodati sve nekretnine u Avignonu i okončati zaradu na bordelima u Avignonu.

Podržavala je Avignonsko papstvo tokom perioda Zapadne šizme. Francuska joj je bila saveznik, a usvojila je i anžujskog vojvodu Ludovik I i proglasila ga svojim nasljednikom. Francuska i antipapa Klement VII računali su na Napuljsku kraljevinu kao uporište u slučaju ratnog rješavanja problema zapadne šizme. Zbog toga papa Urban VI proglašava da Ivana više nije kraljica Napulja i dodjeljuje Napuljsku kraljevinu Karlu Dračkom, koji je bio njen drugi rođak, suprug njene sestrične i njen usvojeni nasljednik. Uz mađarsku pomoć Karlo Drački je zauzeo Napulj i zatvorio Ivanu.

Naslijeđe

Ivana je zadavljena, vjerovatno po naredbi novog kralja, Karla III, u zatvoru 12. maja 1382. godine.

Sljedećih nekoliko decenija nastavljeni su ratovi oko nasljeđivanja. Ludovik I nije priznao Karla III za kralja Napulja, pa je vodio ratove protiv Karla. Ludovik je zaposjeo Provansu i Forcalquier, koji su bili u sastavu Napuljske kraljevine. Filip II od Taranta je sa druge strane ponovo nakon Ivanine smrti polagao pravo na Ahajsku kneževinu.

Izvori

Prethodnik: Robert	Kraljica Napulja 1343–1382	Nasljednik: Karlo III
	Grofica Provanse 1343–1382	Nasljednik: Ludovik I
Prethodnik: Filip II	Kneginja Ahaje 1373–1380	Nasljednik: Jakov