Irska funta
Irska funta (en. "Irish pund", ie. "Punt Éireannach") je bila zvanična valuta Irske od 997-2009. Njen kod po ISO 4217 je IEP. Novac je izdavala Centralna banka Irske (en. "Central Bank of Ireland", ie. "Banc Ceannais na hÉireann"). Manja jedinica je peni, 100 penija je odgovaralo jednoj funti. U opticaju su bile kovanice u apoenia 1/2, 1, 2, 5, 10, 20, 50 penija i 1 funte. Apoeni novčanica koji su bili u opticaju su: 5, 10, 20, 50 i 100 funti. 1. januara 2009 euro je zamijenio irsku funtu.
| Irska funta Irish pund, Punt Éireannach | |
|---|---|
| ISO 4217 Kod | IEP |
| Korisnik |  Irska |
| Najmanja jedinica | peni |
| Oznaka | £ |
| Kovanice | 1/2, 1, 2, 5, 10, 20, 50 penija; 1 funta |
| Novčanice | 5, 10, 20, 50 i 100 funti |
| Nacionalna banka | Centralna banka Irske |
| - veb-sajt | http://www.centralbank.ie/Pages/home.aspx |
Historija uredi
Irska funta je prvi put uvedena u Srednjem vijeku oko 997. U početku imala je 1:1 vrijednost britanske, koja kasnije pada. Tokom 1180-1460 irska funta se veže, po tečaju 13:12, za britansku. Nakon ujedinjenja s Velikom Britanijom 1801. Irska od tada ne vodi samostalnu monetarnu politiku. Posljednje bakrene kovanice 1/2 i 1 penija su kovane u Irskoj 1823. Irska funta se održala još do 1826. nakon čega je zamijenjena britanskom. U 1928. uvodi se nova irska funta koja se zvala i funta slobodne države (ir. "Saorstát Pound"). Ostaje i dalje vezana za britansku sve do proglašavanja nezavisnosti 1937. Nezavisna Irska pristupa 1970. Savezu evropskih valuta (ERM) dok isto Velika Britanija nije učinila. Irsku funtu zamjenjuje 1. januara 2009 euro, po tečaju 0,78:1.[1]
Novčanice uredi
| Vrijednost | Dimenzije[2] | Motiv[3] | Prvo izdanje[2] | Posljednje izdanje[2] | Serija[3] |
|---|---|---|---|---|---|
| 5 funti | 120x64 mm | 
|
1994. | 2000. | C |
| 10 funti | 128x68 mm | 
|
1993. | 2000. | C |
| 20 funti | 136x72 mm | 
|
1992. | 2000. | C |
| 50 funti | 144x76 mm | 
|
1995. | 2000. | C |
| 100 funti | 203x114 mm | 
|
1996. | 2000. | C |
Reference uredi
- ^ "Irish Punt" (jezik: engleski). OANDA. Pristupljeno 26. 3. 2016.
- ^ a b c "C Series Notes (1992/96 - 2000)" (jezik: engleski). Centralna banka Irske. Arhivirano s originala, 15. 3. 2016. Pristupljeno 1. 4. 2016.
- ^ a b "Ireland 'C' series" (jezik: engleski). Evropska centralna banka. Pristupljeno 1. 4. 2016.
Vanjski linkovi uredi
- (en) Centralna banka Irske Arhivirano 26. 3. 2016. na Wayback Machine
- (de) Novčanice iz "Bis ans Ende der Welt"
- (en) Irska funta od početka pa do Evropskog saveza Arhivirano 27. 3. 2014. na Wayback Machine