Inhibitor reverzne transkriptaze
Inhibitori reverzne transkriptaze (RTI) su klasa antiretrovirusnih lijekova u tretmanu HIV ili AIDS infekcija, a u nekim slučajevima i hepatitisa B. RTI inhibiraju aktivnost reverzne transkriptaze − virusne DNK polimeraze koja je odgovorna za replikaciju HIV i ostalih retrovirusa.
Mehanizam uredi
Kada HIV inficira ćeliju, reverzna transkriptaza kopira virusnu genomsku jednolančanu RNK u dvolančanu virusnu DNK. Virusna DNK se potom integrira u hromosomsku DNK domaćina, što onda omogućuje ćelijske procese pod kontrolom virusne informacije, kao što su transkripcija i translacija za reprodukciju virusa. Enzimska funkcija RTI bloka reverzne transkriptaze inhibira završetak sinteze dvolančane virusne DNK, čime se sprečava umnožavanje HIV-a.
Sličan proces se dešava sa drugim tipovima virusa. Virus hepatitisa B, na primjer, nosi genetički materijal u obliku DNK, a za replikaciju uključuju RNK-ovisnu DNK polimerazu. Neki od istih spojeva, koji se koriste kao RTI, mogu blokirati HBV replikaciju; kada se koriste na taj način, oni se nazivaju inhibitori polimeraze.
Tipovi uredi
RTI se javljaju u tri oblika:
- Nukleozidi analozi inhibitora reverzne transkriptaze (NARTI ili NRTI);
- Nukleotidi analozi inhibitora reverzne transkriptaze (NtARTI ili or NtRTI);
- Ne-nukleozidni inhibitori reverzne transkriptaze (NNRTI).
Antivirusni lijekovi i efekti NRTI i NtRTI su esencijski isti; oni su analozi prirodnih dezoksinukleotida potrebnih za sintezu virusne DNK i natječu se sa prirodnim deoksinuleotidima za ugradnju u rastući lanac virusne DNK. Međutim, za razliku od prirodnih, NRTI i NtRTI nemaju 3'-hidroksilne grupe na polovini dezoksiriboz. Kao rezultat toga, slijedeće inkorporacije NRTI ili NtRTI, narednih dezoksinukleotida ne mogu formirati naredne 5'-3 'fosfodiesterske veze koje su potrebne za produženje lanca DNK. Stoga, kada je ugrađena NRTI ili NtRTI, sinteza virusne sinteza DNK se zaustavlja u procesu poznatom kao lanac prestanka. Svi NRTI i NtRTI su klasificirani kao konkurentni inhibitori supstrata.[1][2][3]
Nažalost, NRTI / NtRTI se natječu kao podloga ne samo za virusnu, nego i sintezu DNK domaćina, djelujući kao terminalni lanci za oboje. Prvi objašnjava antivirusno dejstvo NRTI/ NtRTI, a drugi njihove neželjene efekate.
Nasuprot tome, NNRTI imaju potpuno drugačiji način djelovanja; blokiraju reverzne transkriptaze direktnim vezivanjem enzima. NNRTI nisu uključeni u virusnu DNK poput NRTI, ali umjesto toga inhibiraju kretanje proteinskih domena reverzne transkriptaze, koji su potrebni za obavljanje procesa sinteze DNK. NNRTI se stoga klasificiraju kao nekonkurentni inhibitori reverzne transkriptaze.
Također pogledajte uredi
Reference uredi
- ^ Hunter G. K. (2000): Vital Forces. The discovery of the molecular basis of life. Academic Press, London 2000, ISBN 0-12-361811-8.
- ^ Nelson D. L., Cox M. M. (2013): Lehninger Principles of Biochemistry. W. H. Freeman and Co., ISBN 978-1-4641-0962-1.
- ^ Bajrović K, Jevrić-Čaušević A., Hadžiselimović R., Ed. (2005): Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo, ISBN 9958-9344-1-8.
Vanjski linkovi uredi
- Reverse Transcriptase Inhibitors na US National Library of Medicine Medical Subject Headings (MeSH)