Globalni pozicioni sistem

(Preusmjereno sa Global Positioning System)

GPS (Global Positioning System) je sistem za određivanje pozicije na zemlji.

Magellan GPS uređaj

To je prostorno bazirani navigacioni satelitski sistem koji pruža pouzdane podatke o prostoru i vremenu u svim vremenskim uslovima i bilo gdje na Zemlji i blizu Zemlje pod uslovom da nema prepreke vidljivosti prema četiri ili više GPS satelita. Funkcioniše uz pomoć 27 satelita, od kojih je 24 aktivno a tri služe kao rezerva, u slučaju kvarova. Za kalkulaciju pozicije je potreban signal od najmanje tri satelita. Vrijeme koje je potrebno emitovanom signalu da pređe put između jednog satelita i tačke na zemlji služi za kalkulaciju njihovog rastojanja. Time u principu biva izračunato beskonačno mnogo tačaka u prostoru odnosno radijus jedne kugle, na čijoj površini se bilo gdje može nalaziti određena tačka. Sa dva satelita se dobiju dvije kugle, čiji presjek je jedna krivulja u svemiru, koja dijelom leži na zemlji. Tek sa signalom trećeg satelita je moguće utvrditi položaj objekta na zemlji. Presjek tri kugle su dvije tačke, od kojih je jedna na zemlji, a druga negdje u svemiru. Ako se izuzme tačka u svemiru, kao rezultat ostaje tačka na zemlji. Time je trodimenzionalno određen položaj tačke na zemlji.

Ovaj sistem je vlasništvo američkih vojnih snaga, i za vrijeme ratova mu može biti smanjena tačnost koja inače iznosi oko 10 cm. Dodatno se može koristiti i referencni signal stanice na zemlji, koji služi za korekciju i povećava tačnost sistema na oko 1-2 cm. Za te svrhe se upotrebljava referencna stanica, čija pozicija je poznata i koja na osnov toga može da izračuna grešku GPS sistema i da je popravi. Tu korekciju ona emituje u vidu signala koji može biti upotrijebljen zavisno od njenog dometa.

Vizuelni primjer GPS konstelacije u pokretu sa rotirajućom Zemljom. Treba primijetiti kako se broj vidljivih satelita (visible sat) sa određene tačke na zemljinoj površini, u ovom slučaju sa 45°S, mijenja kroz vrijeme.

Također pogledajte

uredi