Eddingtonova sjajnost
Edingtonova sjajnost ili Edingtonova luminoznost predstavlja jednakost pritiska zračenja i gravitacione sile kod crnih rupa. Ona ustvari pokazuje granicu sjajnosti crne rupe. Naziv potječe od britanskog astronoma Artura Edingtona (en. Arthur Eddington) koji je 1912. modelirao unutrašnju strukturu zvijezda.[1] Ona zavisi samo od mase centralnog objekta. Sjajnost se može opisati i kao količina gasa pod akrecijom, gdje se oko 10% mase pretvara u akreciju. Ona se usko povezana s pojmom Edingtonovog nivoa akrecije. Pritisak zračenja je toliko jak da se gura okolna materija tj. gas.[2]
Astronomi za sada polaze od dva moguća scenarija:[3]
- Ukoliko crna rupa ima veću sjajnost od Edingtonove onda se akrecija odvija na višem nivou gdje materija ne pada u crnu rupu.
- Ako je sjajost blizu Edingtonove onda jaku vjetrovi tjeraju materiju i sprečavaju je da se približi crnoj rupi.
Sjajnost omogućava procjenu akrecije materiju i njenog pretvaranja u energiju. Obično se koristi kod istraživanja aktivnih galaksijskih jezgri (kvazara i Seyfertovih galaksija) te dvostrukih rendgenskih kao i protozvijezda. Smatra se da kod objekata, koji akreiraju na Edingtonovoj granici, postoji neka vrsta samoupravljanja (autoregulacije).[4]
Literatura
uredi- Combes, Francoise; Haywood, Misha; Collin, Suzy; Durret, Florence; Guiderdoni, Bruno (2013.). Galaksije i kosmologija [Galaxies et cosmologie]. 3. Prevela:Bisera Cero. Sarajevo: Svjetlost. ISBN 978-2-7298-4083-9. Provjerite vrijednost datuma u parametru:
|date=(pomoć)CS1 održavanje: ref=harv (link)
Reference
uredi- ^ Douglas, A. Vibert. "Arthur Eddington". Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 30. 3. 2018.
- ^ a b (Combes, Haywood, Collin, Durret, Guiderdoni i str. 56)
- ^ (Combes, Haywood, Collin, Durret, Guiderdoni i str. 77)
- ^ Müller, Andreas. "Eddington-Leuchtkraft" (jezik: njemački). Spektrum Verlag. Pristupljeno 30. 3. 2018.