Akrecija (astrofizika)
U astrofizici, izraz akrecija (lat. "accretio", bs. "srastanje")[1] se koristi za najmanje dva različita procesa.
Prvi, i češći, proces je rast masivnog objekta gravitacijskim privlačenjem više tvari, obično srastanjem plinovite materije u akrecioni disk [2]. Akrecioni diskovi su uobičajeni oko manjih zvijezda ili zvjezdanih ostataka u blizini binarnih zvjezdanih sistema, ili crnih rupa u središtima spiralnih galaksija. Određena dinamika u disku je potrebna kako bi se omogućilo orbitirajućem gasu da izgubi ugaonu količinu kretanja i padne na središnji masivni objekt. Ponekad, to može rezultirati fuzijom zvjezdane površine.
Drugi proces je donekle analogan onom u atmosferskim naukama. U nebular hipotezi, akrecija se odnosi na sudar i lijepljenje ohlađenih mikroskopskih čestica prašine i leda, elektrostatski, u protoplanetarne diskove i protoplanetarne sisteme gasovitih divova, te eventualno dovodi do nastajanja planetizmala koja gravitacijski nagomilava više malih čestica i drugih planetezimala.
Korištenje pojma akrecioni disk za protoplanetarni disk dovodi do konfuzije oko planetarnog procesa akrecije, iako je najčešće slučaj da se oba procesa akreciona događaju istovremeno. T Tauri je primjer ovog fenomena.
Primjer uredi
Jovianske protoplanete vjerovatno imaju svoje vlastite diskove, što je bliska analogija sunčevim sistemima u cjelini. Jovianska protoplaneta može privlačiti gas od protoplanetarnog diska koji ga okružuje, kao u prvom procesu navedenom u članku; istovremeno se prašina i komadići leda u disku gomilaju u male satelite i sisteme prstenova, kao u drugom navedenom procesu.
Također pogledajte uredi
Note i reference uredi
- ^ Astronomie - Planeten, Sterne, Galaxien. Mannheim: Der Brockhaus. str. 17. ISBN 3-7653-1231-2.
- ^ "Science with the VLTI". European Southern Observatory. 8. 8. 2008. Pristupljeno 11. 4. 2011.