Divna Veković
Divna Veković (1886–1944) bila je prva ljekarka u Crnoj Gori. Rođena je u Lužcu, selu u opštini Berane.[1] Završila je medicinu na Sorbonni 1907.[2] Bila je ljekar na Solunskom frontu tokom Prvog svjetskog rata.[3] Radila je kao humanitarac i književni prevodilac. Prva je prevela Gorski vijenac sa srpskog na francuski jezik (Les lauriers de la montagne). Djelo je poznata epska pjesma u crnogorskoj književnosti koju je napisao Petar II Petrović Njegoš. Prevodila je i druge pjesme poput one srpskog pjesnika Jovana Jovanovića Zmaja.
| Divna Veković | |
|---|---|
 | |
| Rođenje | 1886. Lužac, Kneževina Crna Gora |
| Smrt | 1944. (58 godina) nepoznato |
| Zanimanje | Književnica, pjesnikinja |
| Jezik | Srpski jezik |
| Djeca | 3 |
Nastavila je svoj rad kao doktorica sve do svoje smrti pred kraj Drugog svjetskog rata.[4]
Biografija
urediRođena je 1886. godine u selu Lužac kod Berana u srpskoj porodici, kao šesto od sedmoro djece Uroša i Tole Veković.[5] Osnovnu školu je završila u manastiru Đurđevi Stupovi a zatim nižu gimnaziju u Skoplju i Djevojački institut na Cetinju.[6] O njenom porodičnom životu nema pouzdanih podataka.
Školovanje
urediKao izuzetno talentovanu učenicu, knez Nikola je upućuje na studije u Pariz i dodjeljuje joj stipendiju Knjaževine Crne Gore. Kao odlična učenica i jedna od najboljih u svojoj generaciji[6] Divna je bila stipendistkinja Djevojačkog instituta na Cetinju, instituta za školovanje ženske djece "Carica Marija". Na Sorboni je 1907. završila medicinu i postala ljekarka. Obrazovanje koje je stekla u Francuskoj obuhvatilo je jednogodišnje studije škole za babice u Amiensu, drugi, završni razred pri Medicinskom fakultetu na Sorboni, i dvogodišnju stomatološku školu koju je završila 1917. u Parizu[6] Bila je članica Međunarodnog crvenog krsta. Vratila se u Crnu Goru 1939.[7] Bila je članica Međunarodnog crvenog krsta. Vratila se u Crnu Goru 1939. godine. Od odlaska na studije u Francusku do povratka uglavnom je boravila u Parizu, tako da je usavršila poznavanje francuskog jezika.[6]
Po završetku pripremnog razreda škole za babice i škole za stomatologe postoje službeni podaci, međutim o stipendiji za studije na Sorboni i upisu na medicinski fakultet ne postoji službena belješka. Ove podatke daju članovi njene uže porodice, a dokumentacija koju je posjedovala Divna Veković, 1945. je uništena.[8]
Godine 1926. u Beogradu je odbranila doktorsku tezu iz književnosti.[6]
Književni rad
urediPrva je prevela Njegošev Gorski vijenac na francuski jezik, 1917. Predgovor za ovo francusko izdanje napisao je francuski pisac i akademik Henri de Régnier. Cijeneći tu njenu zaslugu, knez Nikola ju je nagradio spomen-brošem izrađenim u zlatu i platini, sa likom Njegoša. Bilo je to priznanje koje je dodjeljivano ženama visokog ranga, a za čiju je dodjelu, po nekim izvorima, najzaslužnija kneginja Milena. Poznato je i da je prepjevala pjesme Jovana Jovanovića Zmaja, prevela knjigu Vuka Karadžića Život i običaji naroda srpskoga, Srpske narodne priče, Epske pjesme, Basne i druge radove. Autorica je dva riječnika francuskog jezika, francuske gramatike i knjige Krvni umir (1931).[6] Sem ovog bavila se prikupljanjem narodnih umotvorina, običaja, nošnji u Vasojevićima i Crnoj Gori.[8]
Djela
uredi- Veković, Divna (1916). Francuska gramatika : (grammaire franco-serbe). Pariz: Izdanje rusko-francuske knjižare.
- Veković, Divna (1916). Srpsko-francuski razgovori = Manuel de conversation Serbe-Français. Pariz: Librarie Russe et Française.
- Veković, Divna (1917). Dictionnaire serbe-français : (avec prononciation figurée). b. m.
- Petrović Njegoš, Petar II; Régnier, Henri de; Vékovitch, Divna (1917). Les lauriers de la montagne. Paris: Berger-Levrault. Pristupljeno 11. 11. 2019.
- Karadžić, Vuk Stefanović; Veković, Divna; Ginier, M. (1934). Contes populaires serbes. Paris: Les éditions internationales.
Reference
uredi- ^ "Divna Veković". Council of Europe. Women Writers Route (jezik: engleski). Pristupljeno 3. 10. 2022.
- ^ "Prva ljekarka u Crnoj Gori – Divna Veković (1886-1994) | MedicalCG Magazin o zdravlju i medicini". medicalcg.me. 18. 8. 2013. Pristupljeno 3. 10. 2022.
- ^ Defiant trajectories : Mapping out Slavic Women Writers Routes. Forum of Slavic Cultures.
- ^ Martinović M.; Jokanović V. (2006). "[Divna Veković (1886–1944)--the first woman physician in Montenegro]". Med Pregl. 59 (7–8): 391–3. doi:10.2298/mpns0608391m. PMID 17140043.
- ^ Dabižinović 2017, str. 59
- ^ a b c d e f "Prva ljekarka u Crnoj Gori – Divna Veković (1886-1994)". medical. Arhivirano s originala, 3. 11. 2019. Pristupljeno 3. 11. 2019.
- ^ "VEKOVIĆ DIVNA". Muzej žena Crne Gore. Arhivirano s originala, 5. 5. 2019. Pristupljeno 3. 11. 2019.
- ^ a b Dabižinović 2017, str. 59-61
Dodatna literatura
uredi- Matić, Ljiljana (1991). "Njegošev "Gorski vijenac" u francuskom prevodu Divne Veković". Naučni sastanak slavista u Vukove dane. 18.2.: 309–315.
- Martinović, Marina; Jokanović, Vladimir (2006). "Divna Veković (1886-1944), prva lekarka u Crnoj Gori". Medicinski pregled : povremeno izdanje Srpskog lekarskog društva-podružnice za Vojvodinu. God. 59, br. 7/8: 391–393. Arhivirano s originala, 21. 10. 2020. Pristupljeno 3. 11. 2019.
- Raketić, Vukosav (2012). Divna Veković heroina velikog srca. Andrijevica: Udruženje srpskih književnika u otadžbini i rasejanju-Beograd. Ogranak za Crnu Goru- Andrijevica.
- Dabižinović, Ervina (2017.). DISKURSI O ŽENAMA BOKE KOTORSKE: RODNI IDENTITETI (1815-2015) : Doktorska disertacija (PDF). Novi Sad: UNIVERZITET U NOVOM SADU ASOCIJACIJA CENTARA ZA INTERDISCIPLINARNE I MULTIDISCIPLINARNE STUDIJE I ISTRAŽIVANJA – ACIMSI CENTAR ZA RODNE STUDIJE. Pristupljeno 3. 11. 2019. Provjerite vrijednost datuma u parametru:
|date=(pomoć) - Vešović, Radoslav Jagoš (1935). Pleme Vasojevići : u vezi sa istorijom Crne Gore i plemenskim životom susjednih brda. Sarajevo: Državna štamparija.
Vanjski linkovi
uredi