Ribe dvodihalice

Ribe dvodihalice ili plućašice (Dipnoi) predstavljaju relikte, posljednje ostatke jedne prastare grupe porijeklom još iz devona koje imaju sposobnost da, osim disanja na škrge, udišu i atmosferski vazduh (grč. pnoe = dah; pneustes = onaj koji diše). Žive u slatkim vodama tropskih krajeva koje u određeno doba godine presušuju. Tada ove ribe prelaze na udisanje atmosferskog vazduha pomoću ribljeg mjehura koji je bogato snabdjeven mrežom krvnih sudova i funkcioniše kao pluća.

Imaju veliki broj primitivnih osobina kao što su:

• dobro očuvana horda
• hrskavičav skelet
• imaju samo elemente kožnih kostiju koje štite lobanju i dr.

Ribe dvodihalice su srodne šakoperkama i danas su zastupljene sa samo tri reliktna roda raspoređena na tri različita kontinenta i svrstana u dva podreda:

1. Monopneumones (Monopneumones) kome danas pripada jedna jedina vrsta ceratodus (Ceratodus forsteri ili Neoceratodus forsteri); ceratodus ima jedan, neparan riblji mjehur (po tome su dobili ime) i živi u vodama Australije;

2. Dipneumones (Dipneumones) ima dva riblja mjehura, posebno tanke krljušti, a parna peraja u obliku pipaka; pripadaju mu dva roda:

• Lepidoziren sa vrstom Lepidosiren paradoxa, koja živi u Južnoj Americi u kojoj je ova vrsta kod domorodaca poznata kao karamuru; može da provede van vode skoro mjesec dana;
• Protopterus, zastupljen sa tri vrste koje žive u Africi i od kojih je najpoznatija Protopterus annectens

Vanjski linkovi

• Lungfish information site
• Dipnoiformes at Palaeos.com
• Dipnoi at the University of California Museum of Paleontology

Literatura

• Brem, A., E.: Život životinja, Prosvjeta, Zagreb, 1982.
• Kalezić,M.:Osnovi morfologije kičmenjaka, Savremena administracija, Beograd, 1995.
• Kalezić, M.: Hordati, Biološki fakultet Univerziteta u Beogradu, 2000.
• Microsoft Encarta Encyclopedia 2002
• Marcon, E., Mongini, M: Sve životinje sveta, IRO Vuk Karadžić, Beograd, 1986.
• Radović, I., Petrov, Brigita: Raznovrsnost života 1 - struktura i funkcija, Biološki fakultet Beograd i Stylos Novi Sad, Beograd, 2001.
• Ratajac, Ružica: Zoologija za studente Poljoprivrednog fakulteta, PMF u Novom Sadu i MP Stylos Novi Sad, 1995.