Devana
Devana (poljski: Dziewanna, latinski: Dzewana) ili Zevana (poljski: Ziewanna) boginja je divlje prirode, šume, lova i mjeseca koju su obožavali Zapadni Slaveni. U izvorima je prvi put spominje u 15. vijeku Jan Długosz, koji ju je uporedio sa rimskom boginjom Dijanom. Dziewanna je također poljski naziv za dvizmu, a etimologija riječi je nejasna. Nakon oštrih kritika Aleksandra Brücknera, istraživači su odbacili njenu autentičnost, ali je danas sve veći broj istraživača prihvata. U narodnim obredima ponekad nastupa zajedno sa Moranom.
Etimologija uredi
Postoji nekoliko tumačenja Devaninog imena. Najočiglednija etimologija su riječi kao što su dziewa ili dziewka, što znači "djevojka, mlada žena" i dziewica, što znači "djevica", riječ izvedena iz dziewa.[1][2] Ova etimologija može biti potkrijepljena činjenicom da se Dijana (i Artemida – njen grčki ekvivalent) obično u mitovima prikazuje kao djevica i da nikada nije imala potomstvo ili partnera.
Druga riječ iz koje moguće proizlazi ime boginje je staropoljsko dziwy, što znači "divlje".[3][4]
Sufiks -ana. -anna, koji se pojavljuje u imenima mnogih boginja je moguće izveden iz riječi ansu, što znači "gospodar, vladar, bog".[5][6]
Također pogledajte uredi
Reference uredi
- ^ Gieysztor 2006, str. 196-197.
- ^ "Иванов В.В., Топоров В.Н. СЛАВЯНСКАЯ МИФОЛОГИЯ". www.philologoz.ru. Arhivirano s originala, 16. 7. 2014. Pristupljeno 3. 2. 2022.
- ^ Kolankiewicz 1999, str. 461-462.
- ^ Kolberg 1985, str. 126.
- ^ Kolankiewicz 1999, str. 462.
- ^ Niedzielski 2011, str. 165.
Bibliografija uredi
- Gieysztor, Aleksander (2006). Mitologia Słowian. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. ISBN 978-83-235-0234-0.
- Szyjewski, Andrzej (2003). Religia Słowian. Kraków: Wydawnictwo WAM. ISBN 83-7318-205-5.
- Gloger, Zygmunt (1903). Encyklopedja staropolska ilustrowana. IV. P. Laskauer, W. Babicki.
- Kolankiewicz, Leszek (1999). Dziady. Teatr święta zmarłych. Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria. ISBN 8387316393.
- Niedzielski, Grzegorz (2011). Królowie z gwiazd. Mitologia plemion prapolskich. Sandomierz: Armoryka. ISBN 978-83-7950-077-2.
- Urzędów, Marcin (1595). Herbarz Polski to jest o przyrodzeniu ziół i drzew rozmaitych i inszych rzeczy do lekarstw należących księgi dwoje. Kraków: Drukarnia Łazarzowa.
- Cieśla, Joanna (1991). Wielka księga ziół. Warszawa: Wiedza i Życie. ISBN 8385231242.
- Derwich, Marek (2004). Od Gigantów po Aleksandra Macedońskiego. Obraz historii w relacjach o początkach Łysej Góry i klasztoru łysogórskiego (XIV-XVIII w.). Staropolski ogląd świata. Wrocław: Drukarnia Łazarzowa. str. 57–63.
- Derwich, Marek; Cetwiński, Marek (1987). Herby, legendy, dawne mity. Wrocław: Krajowa Agencja Wydawnicza. ISBN 8303018094.
- Kurek, Jagoda (2020). "Dziewanna – ognisty aspekt archetypu dzikiej kobiety". Gniazdo - Rodzima Wiara I Kultura. FNCE. nr. 1/(20).
- Kolberg, Oskar (1985). "Przekłady fragmentów Pjesnicěk J. E. Smolerja". Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce. 59, cz. I, Łużyce. Wrocław: Krajowa Agencja Wydawnicza. ISBN 8300000658.
- Brückner, Aleksander (1985). Mitologia słowiańska. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. ISBN 8301062452.
- Anikin, Aleksandr (2019). "дивена". Русский этимологический словарь. 13. Moskwa: Nestor-Istorija. ISBN 978-5-88744-087-3.
- Brodský, Pavel (2012). "Rukopis mater verborum jako problém paleografický, kodikologický i uměleckohistorický". Historia Slavorum Occidentis. 2 (1): 1–2. doi:10.15804/hso120110. ISSN 2084-1213.