Bergerov sistem
Bergerov sistem je sistem određivanja parova sportskih takmičenja u kružnim turnirima, na kojima igraju igrači po principu svako sa svakim. Najveću primjenu našao je u šahu.
Nazvan je po austrijskom majstoru Johannu Bergeru. Kao najbolje razrađen od svih poznatih kružnih sistema, Bergerov sistem je pored šaha našao primjenu i u svim drugim ekipnim i pojedinačnim sportovima, gdje god učesnici igraju po sistemu svako sa svakim. Pošto učesnici takmičenja igraju po sistemu svako sa svakim, turniri organizovani po ovom sistemu, daju najpravedniji plasman učesnika. Svi pokušaji za pronalaženjem pravednijeg sistema, za sada su bili neuspješni.
Berger-turniri obično su zatvorenog tipa (igrači koji učestvuju, dolaze po pozivu organizatora). Minimalan broj igrača je tri, a može se organizovati da se igra jednokružno i to svako sa svakim po jednu partiju, dvokružno, kada svako sa svakim igra po dvije partije - jednu bijelim i drugu crnim figurama.
Kojim će redom i bojom figura jedan igrač igrati protiv ostalih, zavisi od rednih brojeva koje žrijebom prije početka takmičenja dobiju učesnici turnira. Ako je za turnir prijavljen neparan broj igrača, u svakom kolu jedan igrač je slobodan i ne dobija poene. Pobednik turnira je igrač koji sakupi najveći broj poena. Ako više takmičara ostvari jednak broj poena, uspješniji je onaj igrač čiji je veći zbir poena sa takmičarima iz gornje polovine konačne turnirske tabele.
Principi
urediNeposredno početka turnira, izvlače se turnirski brojevi igrača. Kod neparnog broja učesnika turnira, u svakom kolu jedan od igrača je slobodan. Igrač broj 1 u svakom kolu igra sa igračem čiji je redni broj jednak rednom broju kola. Izuzetak je prvo kolo, kada takmičar broj 1 igra sa posljednjim turnirskim brojem, ili kad je, kod neparnog broja igrača, — slobodan.
U slučaju da oba igrača imaju „istorodne“, odnosno parne ili neparne brojeve, bijele figure imat će igrač sa većim brojem, dok ako imaju „raznorodne“ brojeve (jedan igrač ima paran, a drugi neparan broj), bijeli će biti igrač sa manjim brojem. Posljednji broj kod parnog broja učesnika je izuzetak - sa gornjom polovinom igrača on ima crne, a sa donjom bijele figure.
Za neparan broj učesnika turnira, tablice su identične sa prvim većim parnim brojem učesnika (npr. tablice za 11 igrača su iste kao za 12). Slobodan je onaj igrač koji bi trebalo da igra sa posljednjim brojem pri parnom broju učesnika.
Za paran broj učesnika turnira, igrači sa turnirskim brojem iz gornje polovine tabele imaće više puta bijele figure.
Parovanje
urediNavedeni principi koji važe za Bergerov sistem dovode do određenih zakonitosti, pomoću kojih je moguće prilično lako odrediti parove bilo kog kola i bez Bergerovih tablica.
Parovati se može:
- pomoću Bergerovih tablica
- pomoću tabele
- aritmetičkim metodom
- grafičkim metodom
- algebarskim metodom
- pomoću principa „širenja i sužavanja“ autora Vladimira Šakotića
Varma tabela
urediVarma tabela se primjenjuje kod izvlačenja brojeva ako je potrebno da se igrači iz iste šahovske federacije ne sretnu u posljednja tri kola.[1]
Dioba mjesta
urediZa slučaj kada nije moguće organizovati dopunski meč (play-off), a na kraju turnira dva ili više učesnika imaju isti broj bodova, konačan plasman određuje se prema kriterijumima propisanim turnirskim pravilnikom. Razlikujemo ručno (ako sudije računaju) i kompjutersko računanje (kompjuter automatski izbacuje rezultat prema unapred datim parametrima). Uobičajena pravila za ručno računanje su:
- U pojedinačnoj konkurenciji:
- uspjeh prema pobednicima
- međusobni rezultat(i)
- veći broj pobjeda
- Sonneborn-Bergerov kriterij
- U ekipnoj konkurenciji:
- meč-bodovi
- međusobni rezultat(i)
- Sonneborn-Bergerov kriterij
U svim slučajevima moguće je dodati veći broj pobjeda, i na kraju, žrijeb.
Također pogledajte
urediReference
uredi- ^ "Turnirski pravilnik FIDE". Arhivirano s originala, 19. 2. 2008. Pristupljeno 21. 11. 2013.