Aglutinacija (biologija)
Aglutinacija (lat. "agglutinare" = ljepljenje) je nakupljanje, odnosno zgrušavanje čestica.
Aglutinacija je proces koji nastaje ako se antigen pomiješa sa odgovarajućim antitijelom zvanim izoaglutinin. Ovaj se pojam uobičajeno koristi u grupiranju krvnih antigena mnogih sistema krvnih grupa.
U biologiji to se događa na dva glavna primera:
- Nakupljanje ćelija poput bakterija ili crvenih krvnih zrnaca u prisustvu antitela ili komplementa. Antitijelo ili druga molekula veže više čestica i spaja ih, stvarajući veliki kompleks. To povećava efikasnost eliminacije mikroba pomoću fagocitoze jer se velike nakupine bakterija mogu eliminirati u jednom potezu, nasuprot eliminaciji pojedinih mikrobnih antigena.
- Ako se nekoj osobi izvrši transfuzija pogrešne krvne grupe, antitijela reagiraju s pogrešno transfuziranom krvnom grupom i kao rezultat toga, eritrociti skupljaju se i lijepe, uzrokujući aglutinaciju. Nakupljanjem sitnih čestica suspendiranih u otopini, veće mase se (obično) talože.
U hematologiji
urediHemaglutinacija
uredi
Hemaglutinacija je proces kojim se crvena krvna zrnca aglutiniraju, što znači zgrudaju ili zgomilaju. Aglutin koji je uključen u hemaglutinaciju naziva se hemaglutinin. U unakrsnom podudaranju, davatelj krvi (crvenih krvna zrnaca i serum ili plazma primatelja inkubiraju se zajedno. Ako se dogodi aglutinacija, to ukazuje da su krvne grupe davatelja i primatelja inkompatibilne, tj. nespojive.
Leukoaglutinacija
urediLeukoaglutinacija nastaje kada su uključene čestice bijelih krvnih zrnaca. Primjer PH-L je oblik fitohemaglutinina.
U mikrobiologiji
urediAglutinacija se obično koristi kao metod identifikacije specifičnih bakterijskih antigena, a zauzvrat, i identitet takvih bakterija. Budući da se grupna reakcija događa brzo i lahko je proizvesti, aglutinacija je važna tehnika u dijagnostici.
Historija otkrića
urediDvojica bakteriologa, Herbert Edward Durham (1945.) i Max von Gruber (1853.-1927.), otkrili su specifičnu aglutinaciju 1896. godine. Postala je poznata kao Gruber-Durhamova reakcija. Gruber je uveo termin aglutinin (s latinskog) za bilo koju supstancu koja je izazvala aglutinaciju ćelija. Francuski ljekar Fernand Widal (1862–1929) je kasnije (1896.) uveo Gruberovo i Durhamovo otkriće u praktičnu upotrebu, koristeći reakciju kao osnovu za test na tifusnu groznicu. Widal je otkrio da je serum krvi iz nosača tifusa uzrokovao nakupljanje bakterija tifusa, dok serum od osobe bez tifusa. Ovaj Widalov test bio je prvi primjer serumske dijagnoze.
Austrijski ljekar Karl Landsteiner pronašao je još jednu važnu praktičnu primjenu reakcije aglutinacije 1900. Landsteiner-ovi testovi aglutinacije i njegovo otkriće krvnih grupa ABO sistema bili su početak nauke o transfuziji krvi i serologije koja omogućila je transfuziju mogućom i sigurnijom.