Žučni mjehur

Žučni mjehur (latinski: vesica fellea) je kruškoliki organ koji služi kao rezervoar za žuč, koja se u njemu koncentrira i postaje tri do četiri puta gušća od one koja dolazi iz jetre jer sluzokoža žučne kese apsorbira višak vode.

Položaj žučnog mjehura (zeleno) u odnosu na druge organe u stomaku

Odnos žučnog mjehura sa drugim organima

Žučni mjehur je dug od 8–11 cm i smješten je na donjoj strani desnog jetrenog režnja. Jetra neprekidno luči žuč bez obzira na probavu i ta žuč napušta jetru kroz zajednički žučni kanal (lat. ductus hepaticus communis) i odlazi u dvanaestopalačno crijevo ili žučnu kesu. Kod čovjeka se žučni mjehur nalazi ispod desnog rebarnog luka.

Fiziologija

Žučna kesa sakuplja žuč kada nije potrebno variti hranu. Kada se u dvanaestopalačnom crijevu nađe hrana bogata mastima žučni mjehur se kontrahira i izbacuje žuč preko ductus choledocus u dvanaestopalačno crijevo. Istovremeno se otpušta Oddijev sfinkter da se olakša pražnjenje žuči u dvanaestopalačno crijevo. Ako nema probave, Oddijev sfinkter je zatvoren i žuč mora nazad u žučni mjehur gdje mu se oduzima voda. Na ovaj način ona postaje koncentriranija i sposobnija za razgradnju unesene hrane.

U žučnom mjehuru nalazi se oko 50 ml žuči koja se otpušta kada hrana koja sadrži masti uđe u probavni trakt, stimulišući lučenje holecistokinina. Žučne soli učestvuju u probavi masnih kapljica koje se rasprše pod dejstvom žuči na sličan način kao što to radi deterdžent. Na taj način se poveća površina masnih kapljica na koje tada lakše djeluje enzim lipaza koji je zadužen za razgradnju masti.

Životinje sa žučnim mjehurom

Žučni mjehur posjeduju kičmenjaci (osim konja i pacova), dok ga beskičmenjaci ne posjeduju.

Bolesti žučnog mjehura

Bolesti žučnog mjehura spadaju među najčešća oboljenja, naročito kod žena. Hirurško uklanjanje žučne kese spada u najčešće hirurške procedure i naziva se holecistektomija (lat. cholecystectomia)