Škrapa
Škrape su otvorena udubljenja nepravilnog uzdužnog i poprečnog presjeka, nastale rastvaranjem karbonatnih stijena. Širina i dubina se mjere u centimetrima, dok dužine može biti i nekoliko metara.[1][2] Njihov položaj na terenu je posljedica pravca slivanja vode niz padine. Taj tip škrapa u literaturi je poznat pod nazivom rebraste škrape. One su obično pliće, s dubinom koja retko prelazi decimetarski red veličina. Između gusto raspoređenih škrapa formirani su uski i niski grebeni, nazvani čebelji. Ponekad mogu biti oštri kao nož i tada se nazivaju sječenice. Plitke i široke škrape, sa pretežno oštrim čebeljima, zovu se muzge.[3][4]
Škrape se mogu javiti i na zaravnjenim dijelovima karbonatnih terena.[5] Tada se razvijaju po mreži pukotina, međusobno se presjecaju i ukrštaju i nazivaju se mrežaste škrape. Taj tip je redovno dublji, od nekoliko decimetara do nekoliko metara. Mrežaste škrape takođe mogu biti veoma gusto raspoređene, sa uskim ili ivicama mjestimično oštrijim od sječiva noža. Odatle za takve terene naziv ljuti kras.[6]
Na zaravnjenim delovima između škrapa često se javljaju kamenice. To su plitka udubljenja, tanjirastog do zdjelastog izgleda, prečnika i dibine od nekoliko centimetara do par decimetara. U njima se sakuplja voda od kiša, koja u sadejstvu sa ugljen-dioksidom dalje proširuje i produbljava kamenice.
Reference uredi
- ^ Kraška erozija
- ^ "Površinski kraški oblici". Arhivirano s originala, 24. 10. 2020. Pristupljeno 3. 9. 2020.
- ^ Kraška erozija
- ^ Kraški oblici reljefa
- ^ Kraška erozija
- ^ "Vrtače - Geografija za sve". Arhivirano s originala, 15. 8. 2020. Pristupljeno 3. 9. 2020.