Postreplikacijska reparacija
Postreplikacijska reparacija ili rekombinacijska reparacija, odnosno postreplikacijski popravak oštećenja DNK obično se dovršava u periodu prije početka intenzivne replikacije, tj. u S fazi ćelijskog ciklusa. Ako popravak manjih oštećenja ne bude završen ranije, replikacija DNK se zaustavlja prije, a nastavlja nakon oštećenja. Tako nastaju jedan nepotpuni i jedan potpuni lanac DNK. Praznina u nepotpunom lancu se popunjava odgovarajućim fragmentom u procesu homologne rekombinacije potpunog i nepotpunog lanca. Lanac s ispravnom sekvencom biva popunjen komplementarnim nukleotidima, a hibrid (biologija)|hibrid]] koji još uvijek sadrži oštrćrnje, reparira se mehanizmom direktne ili ekscizijske reparacije, ovisno o tipu oštećenja.[1][2][3]
Reparativna rekombinacija počinje izmjenom fragmenata slične primarne strukture, a u prisustvu nukleaze RecA.
Ako su strukturna oštećenja pogođene molekule DNK veća i izmaknu mehanizmima reparacije prije replikacije, počinje serija odbrambenih sintetskih procesa, poznata kao SOS odgovor. Proteini uključeni u ovaj proces su poznati kao SOS proteini.
U bakterijskoj ćeliji, SOS sistem popravka oštećenja čine proteini UvrA, UvrB i nekoliko specifičnih proteina koji učestvuju u replikaciji unatoč prisustvu većih oštećenja (UmuC, UmuD, RecA i LexA). Replikacija u kojoj kao kalup učestvuje oštećeni polulanac, vodi fiksiranju mutacija, koje su mogući izvor korisnih promjena u nasljednom materijalu, ali i štetnih, pa čak i letalnih funkcijskih promjena u organizmu.
U normalnim okolnostima, SOS geni su blokirani prisustvom određene količine LexA-proteina. U slučaju potrebe uključivanja SOS sistema, RecA protein veže se za denaturiranu, jednolančanu DNK i katalizira proteolizu LexA-supresora. Transkripcija SOS gena, počinje nakon odgovarajućeg manjenja koncentracije supresora. Poslije reparacije oštećenja, počinje ponovna sinteza LexA-proteina, a ćelija se vraća u “normalno stanje”.
Također pogledajte
urediReference
uredi- ^ Kapur Pojskić L., Ed. (2014): Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju, 2. izdanje. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo, ISBN 978-9958-9344-8-3.
- ^ Bajrović K, Jevrić-Čaušević A., Hadžiselimović R., Ed. (2005): Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo, ISBN 9958-9344-1-8.
- ^ Hadžiselimović R., Pojskić N. (2005): Uvod u humanu imunogenetiku. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo, ISBN 9958-9344-3-4.