Razlika između verzija stranice "Izabela II, kraljica Španije"
| [nepregledana izmjena] | [nepregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m robot Mijenja: zh:伊莎贝拉二世 |
infokutija i kategorija |
||
Red 1:
{{Infokutija
|
|
|
| caption =Izabela II sa kćerkom Izabelom
| reign =[[29. septembar]] [[1833]] - [[30. septembar]] [[1868]]
|
| predecessor =[[Ferdinand VII Španski|Ferdinand VII]]
| successor =[[Amadeus I Španski|Amadeus I]]
| consort =[[Franjo Asiški i Burbonski]]
| issue =Izabela Španska<br>[[Alfons XII Španski|Alfons XII]]<br>Marija de la Paz Španska<br>Eulalija Španska
|
| father =[[Ferdinand VII Španski|Ferdinand VII]]
| mother =[[Marija Kristina od Dvije Sicilije]]
| date of birth =[[10. oktobar]] [[1830]]
| place of birth =[[Madrid]]
| date of death =[[10. april]] [[1904]]
| place of death =[[Pariz]]
| date of burial =
}}▼
| place of burial =
▲|}}
'''Izabela II''' ([[10. oktobar]] [[1830]] - [[10. april]] [[1904]]) je bila prva i jedina [[kraljica|vladajuća kraljica]] ujedinjene [[Španija|Španije]].
Rođena je u [[Madrid]]u kao plod još jednog
Kako Ferdinand VII nije imao sinova, a nije želio ni da ga naslijedi brat Karlo, uz odobrenje parlamenta ukinuo je [[salijski zakonik|salski zakon]]. Salski zakon je onemogućivao ženama dolazak na vladarski tron, a u Španiju, koja je kroz historiju imala nekoliko vladarica, uveo ga je prvi Burbonac na španskom tronu, [[Filip V Španski|Filip V]]. Parlament je izglasao vraćanje starom zakonu o nasljedivanju španskog trona, prema kojem je tron mogla naslijediti kćerka monarha ukoliko monarh nema sinova. Ferdinandov brat se protivio ukidanju salskog zakona, koji mu je, kao Ferdinandovom najbližem muškom srodniku, mogao donijeti krunu.
Izabelin otac je umro [[29. septembar|29. septembra]] [[1833]]. godine, pa je Izabela postala novi španski monarh kao Izabela II. <ref>Pri numerisanju španskih vladara računalo se i na vladare malih srednjevjekovnih španskih kraljevina.</ref> Kako je kraljica Izabela II u trenutku ustoličenja imala samo tri godine, njena majka je proglašena [[regent]]om. Zahtjevi Izabelinog amidže i osporavanje krune Izabeli prouzročili su [[Karlisitički ratovi|Karlističke ratove]] već početkom njene vladavine. Sukobi su trajali sedam godina, tokom Izabeline maloljetnosti i regentstva kraljice majke Marije Kristine. Kako su Izbelu podržavali vojska i parlament, infant Karlo nije nikada sjeo na špansko prijestolje.
U prvim godinama Izabeline vladavine uspostavljena je ustavna i parlamentarna vlada, raspušteni crkevni redovi, između ostalih i [[jezuiti]], a njihova imovina je ponovo bila konsificirana. Po završetku Karlističkih ratova, kraljica majka Marija Kristina je dala ostavku na mjesto regenta i tu poziciju prepustila generalu Baldomerou Esparterou. Baldomero Espartero je bio najuspješniji i najsposobniji general kraljičine armije, ali je regent ostao samo dvije godine.
Izabela je, kao trinaestogodišnjakinja, proglašena punoljetnom i spremnom za preuzimanje ''de facto'' vlasti. Tri godine kasnije, za Izabelu je aranžiran brak sa njenim prvim rođakom, [[Franjo Asiški i Burbonski|Franjom Asiškim i Burbonskim]]. Vjenčanje Izabele i Franje je održano [[30. oktobar|30. oktobra]] [[1846]]. godine, a na isti dan je udata i Izabelina mlađa sestra. Franji je data titula kralja, ali nije proglašen monarhom i nije dobio nikakve kraljevske ovlasti.
Kao vladarica je bila vrlo nepopularna. Pažnju je pridavala ličnim potrebama generala, državnika i Crkve, ali ne i narodu i državnim pitanjima. Njena vladavina obilježena je dugačkim nizom dvorskih intriga i zavjera. Izabela je dugo vremena bila marioneta korumpiranim dvorjanima koji su njen dvor doveli do ozloglašenosti. Tokom Izabeline vladavine Španija je osvojila dio [[Maroko|markonskog]] teritorija, vodila rat sa [[Peru]]om i [[Čile]]om, te se suočila sa ustancima na [[Kuba|Kubi]] i [[Porto Riko|Porto Riku]], a odnosi sa [[Sjedinjene Američke Države|Sjedinjenim Američkim Državama]] su bili napeti.
Izabela je protjerana u egzil krajem septembra [[1868]]. godine, nakon što su njeni generali napravili malo da sačuvaju kraljicu na tronu. Francuski car, [[Napoleon III]], nije želio da njemački princ sjedne na upražnjeni španski tron, pa je nedugo nakon protjerivanja Izabele II izbio [[Francusko-pruski rat]].
Izabela je konačno bila prisiljena [[abdikacija|abdicirati]] u [[Pariz]]u [[25. juni|25. juna]] [[1870]]. godine. Parlament je odlučio za monarha priznati [[Amadeus I Španski|Amadeusa, vojvodu od Aoste]]. Amadeus je proglašen kraljem, ali je abdicirao samo tri godine poslije. Nakon njegove abdikacije uspostavljena je republika koja je bila kratkog vijeka i nakon koje je na tron doveden Izabelin sin.
▲Sa šesnaest godina udala se za svog prvog rođaka, [[Francisco de Asís de Borbón|Francisca]] (Francisko). Izabela je rodila 12 djece, od kojih je samo četvero preživjelo do punoljetnosti. Ni danas nije poznato ko je otac njene djece, budući da je Franciscova [[homoseksualnost]] bila javna tajna. Pošto su Izabela i Francisco bili dupli prvi rođaci (očevi su im bili braća, a majke sestre), [[DNK]] analiza ne bi dala odgovor na pitanje.
== Bilješke ==
{{reference}}
▲Izabela je konačno bila prisiljena [[abdikacija|abdicirati]] u [[Pariz]]u [[25. juni|25. juna]] [[1870]]. godine, u korist sina [[Alfons XII Španski|Alfonsa XII]]. U martu iste godine odvojila se od Francisca. Pokušala se vratiti u Španiju za vrijeme sinove vladavine, ali nije dočekana sa dobrodošlicom. Nakon nekoliko neuspjeih pokušaja povratka u domovinu, vratila se u Pariz i tu ostala do kraja života. Tokom egzila je ponovo uspostavila prijateljstvo sa Franciscom. Umrla je [[10. april]]a [[1904]]. godine.
{{Redoslijed|
|prethodnik = [[Ferdinand VII Španski|Ferdinand VII]]
|gl_članak_funkcija = [[Popis španskih vladara|Kraljica
|nasljednik = [[
}}
[[Kategorija:Španski
[[ca:Isabel II d'Espanya]]
| |||