Wikipedia

Razlika između verzija stranice "Virus (biologija)"

Pregled historije
[pregledana izmjena][pregledana izmjena]
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
No edit summary
No edit summary
Red 3:
'''Virus''' je submikroskopski [[patogen]] koji se [[Virusna replikacija|replicira]] samo unutar živih [[Ćelija (biologija)|ćelija]] [[Organizam (biologija)|organizma]]. Oni zaraze sve vrste [[Životna forma|životnih formi]], od životinja i biljaka do [[Mikroorganizam|mikroorganizama]], uključujući [[Bakterija|bakterije]] i [[arheje]]. Nakon članka [[Dmitrij Ivanovski|Dmitrija Ivanovskog]] iz 1892. godine koji opisuje nebakterijski patogen koji zarazi biljke duhana i otkrića [[Virus mozaika duhana|virusa mozaika duhana]] 1898. godine, detaljno je opisano više od 6.000 [[Klasifikacija virusa|vrsta virusa]] od nekoliko miliona virusa u okruženju. Virusi se nalaze u gotovo svakom ekosistemu na Zemlji i najbrojnija su vrsta bioloških bića. Studija virusa je poznata kao [[virologija]], podvrsta [[Mikrobiologija|mikrobiologije]].
 
Kad se zarazi, stanicaćelija domaćina je primorana da brzo proizvede hiljade identičnih kopija izvornog virusa. Kada se ne nalaze unutar zaražene ćelije ili u procesu zaraze ćelije, virusi postoje u obliku nezavisnih čestica ili viriona koji se sastoje od [[Genom|genetskog materijala]] - dugih [[molekula]] [[Dezoksiribonukleinska kiselina|DNK]] ili [[Ribonukleinska kiselina|RNK]] koji kopiraju strukturu proteina pomoću kojih virus djeluje i [[Bjelančevine|proteinskog]] omotača [[kapsida]] koji okružuje i štiti genetski materijal i vanjsku ovojnicu [[Lipidi|lipida]]. Oblici ovih virusnih čestica sežu od jednostavnih [[Spirala|spiralnih]] i [[Ikosaedar|ikosaednih]] oblika do složenijih struktura. Većina vrsta virusa ima virione koji su premali da bi se mogli vidjeti [[Optički mikroskop|optičkim mikroskopom]] jer su veličine jedne stotinke većine bakterija.
 
Porijeklo virusa u [[Evolucijska historija života|evolucijskoj historiji života]] je nejasno: neki su možda [[Evolucija|evoluirali]] iz [[Plazmid|plazmida]] - dijelova DNK koji se mogu kretati između ćelija - dok su drugi možda evoluirali iz bakterija. U evoluciji su virusi važno sredstvo [[Horizontalni prenos gena|horizontalnog prenošenja gena]] što povećava [[Genetička raznolikost|genetičku raznolikost]] preko [[Spolno razmnožavanje|seksualne reprodukcije]]. Neki [[Biolog|biolozi]] smatraju viruse životnim oblikom jer nose genetski materijal, razmnožavaju se i razvijaju prirodnom [[Selekcija|selekcijom]], iako im nedostaju ključne karakteristike poput staničnećelijske strukture koja se općenito smatra potrebnim kriterijem za [[život]]. Budući da posjeduju neke životne osobine, virusi su opisani kao "organizmi na rubu života" ili [[Samoreplikacija|samoreplikači]].
 
Virusi se šire na više načina. Jedan put prenošenja je kroz organizme koji prenose bolest poznate kao [[vektori]]; na primjer, virusi se često prenose s biljke na biljku insektima koji se hrane [[Biljni sok|biljnim sokom]] poput [[Afidi|afida]], dok životinjama viruse prenose insekti koji [[Hematofagija|sišu krv]]. Virusi [[Gripa|gripe]] se šire kašljem i kihanjem. [[Norovirus]] i [[rotavirus]], uobičajeni uzročnici virusnog [[Gastroenteritis|gastroenteritisa]], se prenose fekalno-oralnim putem, kontaktom ruku na usta ili preko vode. Infektivna doza norovirusa potrebna za proizvodnju infekcije kod ljudi je manja od 100 čestica. [[HIV]] je jedan od nekoliko virusa koji se prenose [[Spolno prenosiva bolest|seksualnim kontaktom]] i izlaganjem zaraženoj krvi. Raznolikost ćelija domaćina koje virus može zaraziti se nazivaju "dometom [[Domaćin (biologija)|domaćina]]". To može biti usko, što znači da je virus sposoban zaraziti nekoliko vrsta ili široko, što znači da je sposoban zaraziti mnoge vrste.
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/wiki/Virus_(biologija)"