Wikipedia

Razlika između verzija stranice "Elizabeta I, kraljica Engleske"

Pregled historije
[nepregledana izmjena][pregledana izmjena]
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
No edit summary
m Vraćene izmjene korisnika 93.142.86.21 (razgovor) na posljednju izmjenu korisnika InternetArchiveBot
oznaka: vraćanje
Red 20:
|}}
 
'''Elizabeta I''' ([[7. septembar]] [[1533]]. - [[24. mart]] [[1603]].) je bila kraljica [[Spisak engleskih kraljeva|Engleske]] i [[Spisak irskih kraljeva|Irske]] od 1558. do smrti 1603. godine. Ponekad nazivana '''Kraljica djevica''', '''Glorijana''' (slavljena) ili '''Dobra kraljica Bess''', Elizabeta je bila peti i posljednji monarh iz [[Tudor (dinastija)|dinastije Tudor]]. Bila je kćerkćerka kralja [[Henrik VIII, kralj Engleske|Henrika VIII]] i njegove druge supruge [[Anne Boleyn]], koja je pogubljena dvije i po godine nakon Elizabetinog rođenja. Anin brak sa Henrikom VIII je poništen, a Elizabeta je proglašena nelegitimnom kćerkom. Njen polubrat [[Edvard VI, kralj Engleske|Edvard VI]] je na samrti dao krunu [[Jane Grey]] ignorišući svoje dvije polusestre Elizabetu i [[Marija I, kraljica Engleske|Mariju]]. Edvardova volja je proglašena nevažećom i Marija je postala kraljica svrgavajući Jane Grey. Tokom Marijine vladavine, Elizabeta je bila zatvorenik godinu dana zbog sumnje da je podržavala protestantske pobunjenike.
 
Nakon kratkih vladavina polubrata i polusestre, čiji se način upravljanja zemljom razlikovao u svakom pogledu, njeno 44-godišnje kraljevanje dovodi do porasta [[Engleska|engleske]] moći i uticaja u svijetu. U trenutku kada je došla na tron, primjeri dviju prethodnih žena koje su vladale Engleskom nisu obećavali mirnu i uspješnu vladavinu nove kraljice. Čak i oni koji su je podržavali nadali su se da će se udati i vlast prepustiti mužu, ali Elizabeta je imala druge planove. Ona je jednom zauvijek vratila Englesku [[protestantizam|protestantizmu]]. Vrijeme njene vladavine prozvano je "Zlatnom Elizabetinom erom", u kojoj je rasla [[Ekonomija|ekonomska]] moć [[Engleska|Engleske]], cvjetala [[nauka]], [[filozofija]] i [[kultura]]. Tokom njene "zlatne vladavine" započinje kolonizacija [[Sjeverna Amerika|Sjeverne Amerike]] i osniva se [[Istočnoindijska kompanija|Britanska istočnoindijska kompanija]].
Red 95:
Engleski brodovi su tokom [[1569]]. dolazili u sukob sa španskim brodovima, pri čemu je bilo gubitaka na obje strane. Suprug pokojne kraljice Marije I, [[Španija|španski]] kralj Filip II i Elizabetin zet koji ju je bio svojevremeno spasio iz zatvora, pokrenuo je [[1567]]. vojnu kampanju kako bi suzbio [[protestantizam|protestantsku]] pobunu u [[Holandija|Holandiji]]. Iz tih razloga nije bio u mogućnosti odmah krenuti u rat protiv Engleske. Za taj poduhvat se pripremao tako što je unutar Engleske organizirao zavjeru protiv Elizabete, koja je na vrijeme otkrivena i nepravedno pripisana Mariji I Škotskoj.
 
=== Sukob sa ŠpanjolskomŠpanijom ===
: ''Vidi [[Nepobjediva armada]]''
[[Datoteka:Elizabeth I (Armada Portrait).jpg|mini|lijevo|Portret naslikan u čast Elizabete, nakon pobjede nad moćnom španskom armadom. Elizabetina ruka prekriva globus, što predstavlja moć njene imperije.]]
Red 169:
* [[Benjamin Britten]] napisao je operu ''Gloriana'' koja opisuje odnos između Elizabete i grofa od Essexa. Opera je bila namjenja za krunidbu [[Elizabeta II od Ujedinjenog Kraljevstva|kraljice Elizabete II]], održanu [[1953]]. godine.
 
=== Film i TVtelevizija ===
 
Elizabetu I su glumile:
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/wiki/Elizabeta_I,_kraljica_Engleske"