Razlika između verzija stranice "Istočno pitanje"

U [[Diplomatska historija|diplomatskoj historiji]], "'''Istočno pitanje'''" se odnosi na strategijska i politička razmatranja Evropskih [[Velika sila|velikih sila]] tokom političke i ekonomske nestabilnosti u [[Osmanlijsko carstvoCarstvo|Osmanlijskom carstvuCarstvu]] od kraja 18. do početka 20. stoljeća. Okarakteriziran kao "bolesnik Evrope", nekada dominantno Osmanlijsko carstvoCarstvo je dospjelo u period stagnacije i pada moći koji je prijetio da ugrozi krhku ravnotežu [[Balans moći|odnosa snaga]] koji je u najvećoj mjeri oblikovao Evropu. Istočno pitanje je obuhvaćeno mnogim međusobno povezanim elementima; Osmanlijski vojni porazi, Osmanlijska institucionalna nelikvidnost, neuspješna osmanlijska politička i ekonomska modernizacija, uspon etno-vjerskog nacionalizma u provincijama i rivalitet velikih sila.

Istočno pitanje je započeto 1774. godine nakon Osmanlijskog poraza u [[Rusko-turski rat (1768-1774)|Rusko-turskom ratu]] (1768. - 1774.). Pošto se smatralo da će raspad Osmanlijskog carstvaCarstva biti neizbježan, evropske sile su se angažovale u ovo pitanje kako bi zaštitile svoje vojne, strateške i komercijalne interese. [[Rusko carstvo]] je imalo korist od pada Osmanlijskog carstvaCarstva. S druge strane, [[Austro-Ugarska]] i [[Velika Britanija]] su smatrale da je opstanak Osmanlijskog carstvaCarstva u njihovom interesu. Ovo Istočno pitanje je završeno nakon [[Prvi svjetski rat|Prvog svjetskog rata]] [[Raspad Osmanlijskog carstvaCarstva|raspadom Osmanlijskog carstvaCarstva]].

Rusiji je priznat status sile zaštitnice pravoslavnog stanovništva u OsmanskomOsmanlijskom Carstvu.To je omogućilo Rusiji da se otvoreno upliće u unutrašnje stvari osmanske države,sa težnjom da u krajnjoj liniji nad njom postavi svoj protektorat.S druge strane,sultan je kao halifa prvi put dobio pravo jurisdikcije nad muslimanima koji su došli pod nemuslimansku vlast.

* [[Pad Osmanlijskog carstvaCarstva]]

[[Kategorija:Osmanlijsko carstvoCarstvo]]