Razlika između verzija stranice "Maryland"
| [pregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
No edit summary |
No edit summary |
||
Red 51:
| bilješka =
}}
'''Maryland''' ('''MD''', {{Audio|pomoć=ne|En-us-Maryland.ogg|izgovor}}; fonol. ''Merilend'') jedna je od pedeset [[Savezne države Sjedinjenih Američkih Država|američkih saveznih država]] koja se nalazi u srednjeatlantskoj regiji SAD-a. Na jugu i istoku graniči sa saveznim državama [[Virginia]], [[Zapadna Virginia]] i saveznim distriktom [[Washington, D.C.]], na sjeveru je [[Pennsylvania]] a na istoku [[Delaware]]. Najveći grad Marylanda je [[Baltimore]], a glavni grad je [[Annapolis (Maryland)|Annapolis]]. Neki od nadimaka ove države su ''Old Line State'' (država "stare linije"), ''Free State'' (slobodna država) i ''Chesapeake Bay State'' (država [[Zaliv Chesapeake|zaliva Chesapeake]]). Država je dobila ime po kraljici Velike Britanije i Irske [[Henrika Marija od Francuske|Henriki Mariji]], ženi [[Karlo I, kralj Engleske|Karla I]].<ref name="glance01html"/>
Line 74 ⟶ 75:
Zbog svog položaja u blizini istočne obale SAD-a, Maryland je djelimično ugrožen od povremenih [[tropski ciklon|tropskih ciklona]], mada poluostrvo Delmarva i istureni rtovi i ostrva [[Sjeverna Karolina|Sjeverne Karoline]] donekle pružaju znatnu zaštitu i ublažavaju posljedice ciklona, tako da se ne javljaju često udari snažnih uragana (kategorije 3 i više). Mnogo češće, do Marylanda stižu "ostaci" tropskih sistema koji ranije već izgube većinu svoje energije na kopnu i oslabe. Na teritoriji ove savezne države registruje se oko 30 do 40 olujnih dana tokom godine, a prosječni broj [[tornado|tornada]] kreće se oko šest na godišnjem nivou.<ref name="Annual average number of tornadoes"/>
== Historija ==
{{Commonscat}}▼
George Calvert, 1. lord Baltimorea prvi je zatražio povelju od engleskog kralja [[Karlo I, kralj Engleske|Karla I]] za teritoriju između kolonija [[Massachusetts]]a na sjeveru i [[Virginia|Virginije]] na jugu.<ref name="Stewart 1967 42–43"/> Međutim, Calvert je umro u aprilu 1632, pa je kraljeva povelja 20. jula 1632. dodijeljena njegovom sinu Cecilu Calvertu, 2. baronu Baltimorea. Zvanično, nova kolonija "Maryland" dobila je ime u čast kraljeve supruge [[Henrika Marija od Francuske|Henrike Marije]].<ref name="mdmanual01"/> Međutim, neki katolički istraživači i historičari vjeruju da je ova savezna država dobila ime po [[Djevica Marija|Mariji]] ([[Merjem bint Imran|Merjemi]]), [[Isus]]ovoj majci, jer je, navodno, tako tražio George Calvert prije nego što je umro 1632. godine. Ipak, nisu poznate njegove stvarne namjere. Pri traženju povelje, George je naveo određeno ime za koloniju, ''Terra Mariae'' (bos. ''Zemlja Marije'', ''Marijina zemlja''), odnosno anglicirano ''Maryland''. Englesko ime je preferirano zbog nepoželjne asocijacije imena ''Mariae'' sa španskim [[Isusovci|jezuitom]] Juanom de Marianom, čije ime se veže za [[inkvizicija|inkviziciju]]. Osim toga, Henriku nikad nisu zvali istovremeno s njenim imenom i srednjim imenom. Istraživači se također slažu da ni pod kojim uslovima neka teritorija ne bi dobila ime po nečijem srednjem imenu. Postoje i mišljenja, da je zemlja dobila ime po Isusovoj majci Mariji (Merjemi), jer je prvobitna prijestolnica Marylanda bio grad [[St. Mary's City (Maryland)|St. Mary's City]] na sjevernoj obali rijeke Potomac a okrug koji ga je okruživao bio je i prvi osnovani okrug u koloniji.<ref name="lowespeccol"/> Riječi navedene na grbu Marylanda također podržavaju ovu teoriju. Na poleđini grba postoje riječi ''TERRÆ MARIÆ'',<ref name="sealobverse"/> što na [[latinski jezik|latinskom]] znači "Zemlja Marije", umjesto ''TERRÆ MARIA'', što bi zapravo označavalo Henrikino srednje ime.<ref name="Stewart 1967 42–43"/>
Prvi naseljenici došli su u novu koloniju u martu 1634. predvođeni mlađim bratom lorda Baltimorea, Leonardom Calvertom, koji je postao prvi provincijski [[Spisak guvernera Marylanda|guvnerner Marylanda]]. Kolonisti su napravili prvo stalno naselje St. Mary's City u današnjem okrugu [[Okrug St. Mary's (Maryland)|St. Mary's]]. Zemljište su kupili od vrhovnog indijanskog poglavice iz te regije, a koji je želio uspostaviti trgovačke odnose s njima. St. Mary's je postao prvi glavni grad Marylanda te je tako ostao narednih 60 godina do 1695. Uskoro su došli novi kolonisti. Sijali su [[duhan (proizvod)|duhan]] što je donosilo dosta profita u novu koloniju. Ipak, zbog čestih [[epidemija]] malarije i žute groznice, očekivana starost naseljenika u Marylandu bila je deset godina kraća od onih u Novoj Engleskoj.<ref name=iha/>
▲<!--{{Commonscat}}-->
== Reference ==
{{refspisak|
<ref name=iha>{{Cite web|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160322155310/http://www.ushistory.org/us/5a.asp|url=http://www.ushistory.org/us/5a.asp|title="The Southern Colonies", U.S. History, The Independence Hall Association|datum=22. 3. 2016|archivedate=22. 3. 2016}}</ref>
<ref name="sealobverse">{{cite web|url=http://msa.maryland.gov/msa/mdmanual/01glance/html/symbols/obverse.html|title=Great Seal of Maryland (obverse)|website=msa.maryland.gov}}</ref>
<ref name="lowespeccol">{{cite web|url=http://msa.maryland.gov/msa/speccol/photos/lowe/html/sm_2.html|title=Maryland In Focus -- St. Mary's County|author=Kristin P. Masser|website=msa.maryland.gov}}</ref>
<ref name="mdmanual01">{{cite web|url=http://www.mdarchives.state.md.us/msa/mdmanual/01glance/html/name.html |title=Maryland's Name |pristupdatum=21. 1. 2008 |work=Maryland at a Glance |publisher=Maryland State Archives}}</ref>
<ref name="Stewart 1967 42–43">{{Cite book|author=Stewart George R.|title= Names on the Land: A Historical Account of Place-Naming in the United States|edition= 3.|year= 1967.|publisher=Houghton Mifflin|pages= 42–43}}</ref>
<ref name="Annual average number of tornadoes">{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170423020857/https://www.ncdc.noaa.gov/img/climate/research/tornado/small/avgt5304.gif|title=NOAA National Climatic Data Center|publisher=NOAA|pristupdatum=23. 4. 2017}}</ref>
<ref name = "Arbor Day Foundation">{{cite web|url=http://www.arborday.org/media/zones.cfm |title=Hardiness Zones |publisher=Arbor Day Foundation |pristupdatum=5. 3. 2013}}</ref>
| |||