Razlika između verzija stranice "Antibošnjaštvo"
| [nepregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Mali popravak velike greške. oznake: blanking vizualno uređivanje |
m Vraćene izmjene korisnika 188.230.196.25 (razgovor) na posljednju izmjenu korisnika Munja |
||
Red 1:
{{Nedostaju izvori}}
{{preuređivanje}}
'''Antibošnjaštvo''' je vrsta sumnje, ozlojeđenosti ili neprijateljstva, prema [[Bošnjaci|bošnjačkom narodu]], njegovoj historiji i kulturi. Može se posmatrati kao pojedinačna netrpeljivost ili kao organizirana [[diskriminacija]] i progon Bošnjaka kao etničke ili kulturne grupe. Iako se korijeni antibošnjaštva kao socijalnog fenomena mogu pratiti još od [[Osmanlijsko carstvo|osmanlijskog perioda]], ova je pojava posebno naglašena u skorašnjim vremenima, a kao posljedica sukoba u ratovima na prostoru bivše [[Jugoslavija|Jugoslavije]], veće međunarodne svjesnosti o regionu koja je rezultirala kao posljedica ratova, i značajnog povećanja prevalencije anti-islamskog raspoloženja u većem dijelu zapadnog svijeta, jer su Bošnjaci pretežno sunitski [[Musliman]]i.
== Rani korijeni (do 1878 godine) ==
Vjerovatno se najraniji primjeri antibošnjačkog osjećanja mogu naći tokom vremena osmanlijske vladavine kada su Bošnjaci trpjeli uslijed vjerske ostrašćenosti, inspirirane čestim sukobima carstva sa neislamskim državama i narodima. Prvi značajan događaj koji predstavlja primjer ovoga desio se tokom [[Austro-Ugarska|Austro-Ugarskog]] osvajanja [[Lika|Like]] pod osmanlijskom upravom, 1685 godine. Do tog vremena, Lika je bila dio bosanske administrativne jedinice (ejalet), i bila dom velike muslimanske populacije. Austro-Ugarskim osvajanjem ovog područja, tokom samo dvije naredne godine, 30.000 ljudi je bilo natjerano u bijeg u današnju [[Bosna i Hercegovina|Bosnu]]. U međuvremenu, 1.700 Muslimana koji su ostali, na silu su preobraćani u [[katoličanstvo]]. Slična situacija se dogodila istovremeno i u [[Slavonija|Slavoniji]] [[1718]]. godine, kada se još jednom desilo nasilje nad Muslimanima i njihovo protjerivanje od strane Austro-Ugara.
Uspon [[Nacionalizam|nacionalizma]] na ovom području početkom [[19. vijek]]a, doveo je do značajnih etno-religijskih tenzija u okvirima samog Osmanlijskog carstva. Razdor i mržnja pokorenih naroda koja se razvila prema [[Turci]]ma, tokom njihove borbe za nezavisnost, dovela je obratno do osjećanja prezira i ozlojeđenosti prema slavenskim Muslimanima ovog područja, koji su uopće bili izjednačavani sa osmanlijskim liderima.
Iako su [[Bošnjaci]] pojedinačno, igrali značajnu ulogu u osmanlijskom carskom sistemu, ovakvo osjećanje dovelo je do brojnih nasumičnih djela progona i nasilja nad cijelim zajednicama. Naprimjer, dok su srpski pobunjenici u [[Prvi srpski ustanak|prvom srpskom ustanku]] ukazivali da namjeravaju samo da istjeraju okupatorske turske zvaničnike i vojnike, umjesto toga, stvarni rezultat devetogodišnje pobune bio je ono, što je srpski historičar [[Stojan Novaković]] opisao kao “opće iskorijenjivanje Turaka iz stanovništva”. Najznačajnije je bilo preuzimanje [[Beograd]]a [[1807]]. godine, kada su zajedno sa [[Grci]]ma i [[Židovi]]ma i mnogi gradski Bošnjaci ubijeni, protjerani ili nasilno preobraćeni.
Naredni slučajevi antibošnjaštva, pojaviće se u ovim područjima tokom ostatka 19. vijeka. 1852. godine, oko 800 Bošnjaka je prisilno preobraćeno u kršćanstvo u [[Crna Gora|Crnoj Gori]], dok se tokom 1860-ih desilo potpuno protjerivanje bošnjačke populacije iz [[Užice|Užica]] i [[Soko Grad (drinski)|Sokola]] (Soko Grad (drinski)). Tokom ovog perioda, uništene su brojne džamije, a posebno u velikim gradovima kao što je [[Beograd]], gdje je do [[1868]]. godine, od prijašnjih 80, ostala jedino [[Bajrakli džamija]]. Od oko 20.000, koliko ih je približno imalo [[1804]]. godine, vjeruje se da je samo nekoliko hiljada Bošnjaka ostalo u [[Beogradski|beogradskom pašaluku]] do [[1874]]. godine.
== Protjerivanje, diskriminacija i asimilacija (1878-1941) ==
{{Proširiti sekciju}}
== Genocid u II svjetskom ratu (1941-1945) ==
{{Proširiti sekciju}}
== Period Josipa Broza Tita (1945-1980) ==
{{Proširiti sekciju}}
== Nacionalizam, rat i genocid (1989-1995) ==
{{Proširiti sekciju}}
== Savremeni trendovi (1995 na dalje) ==
{{Proširiti sekciju}}
== Zapadne zemlje ==
U izvještaju [[Evropski posmatrački centar za rasizam i ksenofobiju|Evropskog posmatračkog centra za rasizam i ksenofobiju]], u vezi sa islamofobijom u [[Evropska Unija|Evropskoj Uniji]], iz [[2002]]. godine, naznačeno je da su [[ksenofobija|ksenofobične]] pojave protiv Bošnjaka zabilježene u [[Grčka|Grčkoj]].
== Primjeri iz nedavne historije ==
* Maj 2001: 5. maja stotine [[Srbi|Srba]] blokiralo je ceremoniju postavljanja kamena temeljca za rekonstrukciju džamije u [[Trebinje|Trebinju]], uzvikujući nacionalističke slogane i pjevajući “Ubij Turke”. Međunarodni zvaničnik, [[Daniel Ruiz]], povrijeđen je kada su ga demonstranti pribili uz zid i istukli ga. Dva dana kasnije, na ceremoniji označavanja početka rekonstrukcije džamije [[Ferhadija džamija (Banja Luka)|Ferhadije]] u [[Banja Luka|Banjoj Luci]], hiljade srpskih nacionalista izašlo je na ulice i gađalo bošnjačke učesnike bombama gasa suzavca, kamenjem i jajima. Demonstranti su tukli posjetioce a zatim im oteli i zapalili serdžade. Oni su također upali u Islamski centar, skidajući i spaljujući zastavu [[Islamska zajednica Bosne i Hercegovine|Islamske zajednice Bosne i Hercegovine]], zamjenjujući je zastavom [[Republika Srpska|Republike Srpske]]. Jedan od Bošnjaka posjetioca preminuo je u bolnici poslije tri sedmice zbog povreda koje je zadobio u nemirima.
* Mart 2004: Tokom velikih demonstracija, kao odgovor na tadašnje nemire na [[Kosovo|Kosovu]], srbijanski demonstranti su se "osvetili za rušenje srpskih crkava i manastira", spaljujući do temelja [[Islam-agina džamija|Islam-aginu džamiju]] u [[Niš]]u i Bajrakli džamiju u Beogradu. Međutim, islamska zajednica u ovim gradovima nije albanska već bošnjačka. Neke posmatračke organizacije, uključujući [[Human Rights Watch]], kritizirale su način na koji su srbijanski zvaničnici naknadno postupali u toku sudskog procesa.
* Juni 2005: Brojni primjeri [[antisemitizam|antisemitskih]] i antibošnjačkih grafita pojavili su se u Nišu. Poruke su slavile [[genocid u Srebrenici]] i zahtjevale protjerivanje Bošnjaka (“Turaka”) iz zemlje.
* Juli 2005: 24 od 28 bilborda koje je u Beogradu postavila [[Srpska omladinska inicijativa]], a u cilju obilježavanja desetogodišnjice genocida u Srebrenici, divljački su uništeni. Na jednom od bilborda napisana je poruka “Ponoviće se”.
* Novembar 2005: Na bošnjačkoj školi u [[Novi Pazar|Novom Pazaru]], u [[Sandžak]]u, pojavili su se antibošnjački grafiti sa sloganima “Nož, žica, Srebrenica” i “Mlade Balije”.
* Mart 2006: Prvi Bošnjak povratnik u [[Bratunac]] i predsjednik općinskog savjeta, Refik Begić, dobio je prijeteće pismo od organizacije koja sebe naziva “Srpska oslobodilačka armija”. U rukom pisanom, ćiriličnom pismu, potpisanom od strane, za sada nepoznatog “A. Popović-a” pisalo je “Koliko vas još moramo da zakoljemo da biste konačno shvatili da ova zemlja nije turska, već srpska…smrt Islamu…”
* Juni 2006: Na internetu se pojavljuje pjesma koja promovira genocid protiv Bošnjaka. Ona slavi [[genocid u Srebrenici]] i rasprostranjeno uništavanje islamskih vjerskih objekata tokom [[Agresija na BiH 1992-1995|agresije na Bosnu]], tvrdeći da je to ono na šta srpski narod treba biti ponosan. U biti, pjesma je izražavala da je uništenje bošnjačkog naroda historijska dužnost Srba. 2. juna, srpske nevladine organizacije podigle su optužnice protiv nepoznatih autora i distributera pjesme.
* Septembar 2006: Tokom fudbalskog prvenstva u bosanskom gradu [[Zvornik]]u, srpski nacionalisti iznijeli su pamflete kojima veličaju genocid u Srebrenici i odaju počast počiniocima masakra nad bošnjačkom populacijom u tom gradu, uzvikujući slogane “genocid u Zvorniku” i “Nož, žica, Srebrenica”.
* Oktobar 2006: Teroristi su napali bošnjačku džamiju u [[Jasenica (Mostar)|Jasenici]] kod [[Mostar]]a. Zgrada je zapaljena minobacačkom granatom i njena fasada je oštećena. Ovaj akt antibošnjačkog terorizma izvršen je kao djelo netrpeljivosti i mržnje.
* Oktobar 2006: Tokom fudbalske utakmice između FK Rad i tima iz Novog Pazara, većinskog bošnjačkog grada u Sandžaku, srbijanski neonacisti su skandirali antibošnjačke slogane kao što su “Srbija Srbima, napolje Turcima”. Teroristi su također nosili pamflete veličajući genocid u Srebrenici i uzvikujući “Nož, žica, Srebrenica”.
== Omalovažavajući i uvrijedljivi nazivi ==
Među poznatije uvrijedljive termine za Bošnjake, koje koriste najčešće Hrvati i Srbi, su:
* Balije – Vulgarni termin koji potiče iz osmanlijskog perioda. Približno mu je značenje bosanskog seljaka, ali je tačna etimologija nepoznata. Neki rani izvori nagađaju da se ovo odnosi na Bošnjake povremene nomade,koji žive u planinskim područjima. Danas je to najpoznatiji uvrijedljivi termin za Bošnjake.
Varijacije: Balijesnice, Balinčad, Balindure.
* [[Muslimani]] – Doslovno znači “pripadnici Islama”. Iako nije obavezno uvrijedljiv, termin je zastario pošto je naziv “Bošnjaci” zvanično vraćen 1993. godine, a namjerna zloupotreba se smatra uvrijedljivom za svjetovne Bošnjake.
* [[Turci]] – Doslovno znači “pripadnici turskog naroda”. Tokom osmanlijske ere, Bošnjaci su pod tim nazivom podrazumijevali vjeru islam (turska vjera, Turci po vjeri), a sebe su razlikovali od etničkih Turaka, često nazivajući Turke pogrdnim nazivom “Turkuše”. Pošto je razlika sada zastarjela, naziv danas služi za izjednačavanje Bošnjaka sa osmanlijskim Turcima, što navodi da su ovi strani, a ne autohtoni element.
[[Kategorija:Bošnjaci]]
| |||