'''NapoléonNapoleon Bonaparte''' ([[Francuski jezik|francuski]]: ''Napoléon Bonaparte,'' [[Italijanski jezik|italijanski]]: ''Napoleone di Buonaparte''; 15. august 1769. - 5. maj 1821.) je bio francuski vojni i politički lider koji se istakao tokom [[Francuska revolucija|Francuske revolucije]] gdje je vodio [[Vojna karijera Napoleona Bonaparte|nekoliko uspješnih vojnih kampanja]] tokom [[Francuski Revolucionarni ratovi|Revolucionarnih ratova]].<ref name="NB1">[http://www.napoleon-online.de/html/napoleon.html Biografija sa stranice Napoleon online] učitano 5.5.2014 {{Simboli jezika|de|Njemački}}</ref> Bio je car [[Francuska|Francuske]] kao '''Napoleon I''' od 1804. do 1814. godine i ponovo 1815. godine. Dominirao je evropskim i svjetskim poslovimaaferama više od deset godina dok je vodio [[Francuska|Francusku]] protiv niza koalicija tokom [[Napoleonovi ratovi|Napoleonovih ratova]]. Pobijedio je u većini ovih ratova stvarajući [[Prvo Francusko carstvo|ogromnu imperiju]] nad velikim dijelom kontinentalne Evrope do konačnog sloma 1815. godine. Često se smatra jednim od najvećih komandanata u historiji, a njegovi ratovi i kampanje se danas izučavaju na vojnim školama u cijelom svijetu. On je i dalje jedan od najpoznatijih i najkontroverznijih političkih ličnosti u historiji. U civilnim poslovima, Napoleon je imao veliki dugoročni uticaj donoseći liberalne reforme u zemlje koje je osvojio, posebno u Holandiji, Švicarskoj i velikim dijelovima moderne Italije i Njemačke. Time je realizirao temeljnu liberalnu politiku u Francuskoj i zapadnoj [[Evropa|Evropi]]. Njegovo trajno pravno dostignuće, [[Francuski građanski zakonik]], je usvojen u raznim oblicima u četvrtini pravnih sistema u svijetu, od Japana do Kvebeka.
Rođen je na [[Korzika|Korzici]] u relativno [[Bonaparte|skromnoj porodici]] [[Italijansko plemstvo|plemenitog toskanskog porijekla]]. Podržao je od početka Francusku revoluciju jer je pokušavao da proširi svoje ideale na Korzici, ali je prognan sa otoka 1793. godine. Dvije godine kasnije, spasio je [[Direktorij (Francuska)|francusku vladu]] od kolapsa pucajući na parisku rulju sa topovima. Zbog toga ga je Direktorij nagradio dajući mu komandu nad francuskom vojskom stacioniranoj u Italiji u 26. godini. Kada je započeo svoju [[Borbe u Italiji tokom Francuskih Revolucionarnih ratova|prvu vojnu kampanju]] protiv Austrije i njenih italijanskih saveznika, postigao je niz odlučujućih pobjeda koje su postale poznate širom Evrope. Nakon poraza Saveznika, komandovao je [[Napoleonova invazija na Egipat i Siriju|vojnom ekspedicijom na Egipat]] 1798. godine zauzimajući Osmanlijsku pokrajinu nakon [[Bitka kod piramida|pobjede nad Memlucima]]. Nakon osvajanja Egipta pokrenuo je modernu [[Egiptologija|egiptologiju]] nakon brojnih [[Kamen iz Rosette|otkrića]].
Red 31:
== Biografija ==
Kao dijete siromašnog [[Korzika|korzičkog]] plemića [[Carlo Maria di Buonaparte]] i majke Maria Letizia Ramolino, školovao se na francuskoj vojnoj akademiji i [[Francuska revolucija|francusku revoluciju]] dočekao s činom artiljerijskog kapetana. U francuskim revolucionarnim ratovima brzo je napredovao do čina [[general]]a i godine [[1796]]. dobio zapovjedništvo nad francuskim snagama koje su jug zemlje trebale braniti od [[Austrija]]naca iz [[Italija|Italije]]. Zahvaljujući svom britkom umu u nizu bitaka i vještih manevara porazio je nadmoćne austrijske trupe, osvojio sjevernu Italiju i prisilio Austriju na sklapanje [[mir u Campo Formiu|mira u Campo Formiu]].<ref name="NB1"/>
Njegovi vojni uspjesi i naglo stečena popularnost učinili su ga favoritom političara i narodnih masa koji su željeli stabilnost nakon godina revolucionarne [[Anarhija|anarhije]] i nasilja. Godinu dana nakon pohoda u [[Egipat]], Napoléon je godine [[1799]]. izveo državni udar poslije kojeg se proglasio prvim [[konzul]]om i zaveo ličnu [[Diktatura|diktaturu]]. Godine [[1804]]. proglasio se francuskim [[car]]em.
