Razlika između verzija stranice "Poligen"

[[Fenotip]]ska ekspresija nasljedne komponente ukupne varijacije određenog kvantitativnog svojstva determinirana je djelovanjem više gena ('''poligena''' – [[poligensko nasljeđivanje]]). Osnovni oblik interakcije nealelnih gena u odgovarajućoj poligenskoj seriji je adicija pojedinačih – obično malih – efekata alelnih varijanti uključenih [[lokus (gen)|lokusa]]. Ova konstatacija se podjednako odnosi na genetičku kontrolu tipičnih kvantitativnih svojstava kao i na količinske odrednice karaktera u kojima određeni kvantiteti (ili njihove kombinacije) prelaze u (konvencionalne) kvalitete, tj. na tzv. pražna (''threshold'') kvalitativna svojstva. Međutim, u svim varijantama svojih aplikacija poligenska teorija bavi se nasljednom determinacijom metričkih (mjerljivih) i merističkih (brojljivih) karaktera.

U literaturi se relativno često susreću primjeri koji u poligenske osobine svrstavaju sve komponente individualnog fenotipa kontrolisanekoje su kontrolirane genetičkim[[gen]]etičkim determinatorima sa dva i/ili više lokusa. Ta činjenica zahtijeva nešto konkretnije razmatranje problema prepokrivanja pojmova (i pojava) [[oligogensko nasljeđivanje|oligogenskog]] i [[poligensko nasljeđivanje|poligenskog nasljeđivanja]]. Teorijski gledano, poligenskau poligensku serijaseriju može dabiti sadržiuključeno od dva lokusa do (gotovo) beskonačno mnogo genagenskih lokusa. S druge strane, kao što je istaknuto u prethodnom odjeljku, pod oligogenskim nasljeđivanjem se podrazumijeva pojava genetičke kontrole pojedinih fenotipskih svojstava malimputem malog brojembroja genskih lokusa, uz obavezno prisustvo “major” gena u oligogenskom bloku. Pošto je uticaj negenetičkih činilaca, kao i “minor” gena iz odgovarajuće serije na fenotipsko ispoljavanje ovakvih osobina gotovo beznačajan, one se obično tretiraju kao [[monogensko nasljeđivanje|monogenske]]. Drugim riječima, može se smatrati da se poligenski nasljeđuju ona kvantitativna svojstva koja stoje pod kontrolom najmanje dva genska lokusa, pri čemu osnovu interakcije nealelnih gena u poligenskoj seriji čini – adicija (kumulacija) efekata približno jednako produktivnih funkcionalnih alelnih varijanti pojedinih gena. Istovremeno, u svojoj najjednostavnijoj varijanti, poligenska teorija polazi od pretpostavke da se na svakom lokusu iz odgovarajuće serije gena[[gen]]a alternativno javljaju po dva alela[[alel]]a. Također je značajno istaknuti da u fenotipskom ispoljavanju poligena značajnu ulogu imaju i faktori životne sredine.

Za poligenski determinisane komponente individualnog fenotipa karakteristična je “normalna” distribucija mogućih kvantitativnih kategorija. Parcijalna ili totalna dominacija efekata pojedinih gena[[gen]]a iz odgovarajućeg poligenskog kompleksa, neposredno se odražava na krivulji distribucije fenotipova[[fenotip]]ova; vrh distribucionedistribucijskee krive u tom slučaju ispoljava otklon od očekivane pozicije u normalnoj raspodjeli. Posljedica apsolutne dominantnosti produkcije jednog alela[[alel]]a je pomjeranje maksimuma krive na područje ekstremnih kategorija u proučavanom sistemu kvantitativne varijacije. StupanjStepen tog pomjeranja direktno zavisi od složenosti genetičke kontrole posmatranog svojstva, a efekte dominacije gotovo je nemoguće otkriti u kompleksnijim poligenskim serijama.